طرح راه‌آهن غرب کشور به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح عمرانی غرب کشور به طول 605 کیلومتر مشتمل بر محورهای اراک (سمنگان)- کرمانشاه به طول 267 کیلومتر، کرمانشاه- خسروی به طول 263 کیلومتر و همدان- ملایر (جوکار) به طول 75 کیلومتر است و درصورت تکمیل قطعه کرمانشاه به خسروی، ایران به شبکه‌های ریلی بین‌المللی متصل می‌شود.

مسیر راه‌آهن غرب کشور از ایستگاه سمنگان شروع و با عبور از حوالی شهرهای ملایر، نهاوند، کنگاور، صحنه، کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب، گیلانغرب و قصر شیرین به شهر خسروی واقع در مرز بین ایران و عراق منتهی شده و از آن پس از طریق خانقین، بغداد، موصل، قامشلی، دیرالزور، رقه و حلب به بندر لاذقیه در کشور سوریه ختم می‌شود.

با توجه به اینکه اکنون سوریه و عراق از بازارهای هدف جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شوند، تکمیل طرح راه‌آهن کرمانشاه به خسروی به‌عنوان راه دسترسی آسان، ایمن و کم‌‌هزینه این امکان را برای ایران و به تبع استان کرمانشاه فراهم می‌کند و علاوه‌بر آن سبب جذب سرمایه‌گذاران ایرانی و خارجی به استان کرمانشاه می‌شود.

هرچند اهمیت راه‌آهن کرمانشاه به خسروی بر کسی پوشیده نیست، اما کمبود اعتبارات و بی‌توجهی مسئولان طی سال‌های اخیر سبب کُندی و توقف روند اجرای طرح شده، درحالی که این طرح به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های عمرانی غرب کشور برکات بسیاری نه‌تنها برای استان کرمانشاه بلکه برای کشور به دنبال دارد.

با توجه به مزایای ترانزیت ریلی و نقش آن در رشد اقتصادی کشور طرح راه‌آهن کرمانشاه به خسروی باید در اولویت برنامه‌های دولت‌مردان قرار می‌داشت؛ زیرا از این طریق امکان برقراری ارتباط ریلی ایران و عراق از طریق مرز خسروی و درنتیجه ارتباط با اماکن متبرکه و زیارتی واقع در خاک عراق و اتصال راه‌آهن ایران به سواحل دریای مدیترانه از طریق کشور عراق و سوریه فراهم می‌شود و همین فرصت می‌تواند بر وضعیت اقتصادی کشور تأثیر بسزایی داشته باشد، اما این پروژه بزرگ طی این سال‌ها تنها اسیر وعده‌ها شد.

این درحالی است که طرح مطالعات راه‌آهن غرب از سال 1369 آغاز شد که این مطالعات 11 سال به طول انجامید و پس از این زمان طولانی، عملیات اجرایی راه‌آهن غرب در سال 1380 آغاز شد که براساس «موافقت‌نامه طرح راه‌آهن غرب» این طرح باید در سال 1394 به پایان می‌رسید.

راه‌آهن غرب از اراک آغاز شده و به مرز خسروی در غرب استان کرمانشاه ختم می‌شود که قطعه اراک به ملایر تا سال 1390 آماده شد، اما آماده‌سازی قطعه ملایر به کرمانشاه اسیر وعده‌های مسئولان بود.

کلنگ‌زنی راه‌آهن غرب کشور در دولت دوم اصلاحات انجام شد، اما در آن دولت اقدام خاصی برای این طرح انجام نشد و در دولت نهم و دهم با آن که توجه بیشتری به راه‌آهن غرب شد، اما وعده افتتاح در سال 1390 به 1392 موکول شد که با رفتن دولت دهم عملاً این طرح مهم از ریل تدبیر جا ماند تا مزایایی همچون مهم‌ترین کریدور ترانزیتی شرق- غرب به فراموشی سپرده شود.

خروج راه‌آهن غرب از اولویت‌های دولت یازدهم سبب شد که در سال 94 اعتبار مصوب این طرح در بودجه، تخصیص داده نشود که نمایندگان استان کرمانشاه در مجلس نهم از عدم تخصیص 168 میلیارد تومان اعتبار این طرح خبر دادند و معاون استاندار کرمانشاه نیز مدعی شد که بودجه این طرح به طرح ریلی دیگری اختصاص داده شده است.

رئیس‌جمهور در سفر تیرماه سال 1395 به استان کرمانشاه قول داد تا پروژه راه‌آهن غرب کشور و اتصال آن به عراق تا پایان آن سال به بهره‌برداری کامل برسد؛ اما با پایان یافتن سال 95، خبری از افتتاح راه‌آهن غرب کشور و حتی کرمانشاه نشد تا سریال وعده‌های مسئولان دولتی برای افتتاح این خط ریلی ادامه داشته باشد.

اما خوشبختانه با روشن شدن تنور انتخابات ریاست‌‌جمهوری دوازدهم، طرح راه‌آهن کرمانشاه که ازنظر اعتبار به فراموشی سپرده شده بود، دوباره در کانون توجه مسئولان دولتی قرار گرفت و بعد از وعده‌های بسیار در آخرین روز سال 1396 راه‌آهن ملایر به کرمانشاه با عبور از پنج دولت افتتاح شد.

اما آنچه امروز حائز اهمیت است، بهره‌برداری از خط کرمانشاه تا خسروی است که راه‌آهن غرب کشور از طرحی ملی به طرحی بین‌المللی تبدیل شود که با توجه به قابلیت جابه‌جایی مسافر و کالا، به مهم‌ترین خط ریلی کشور تبدیل خواهد شد و در شکوفایی غرب کشور تأثیرگذار خواهد بود و بخش مهمی از خط ریلی راه ابریشم و درعین‌حال زیرساخت‌ها حوزه گردشگری مذهبی با توجه به استقبال زائران اربعین تکمیل می‌شود؛ بر این اساس برای اطلاع از آخرین وضعیت این خط ریلی بر آن شدیم تا با منوچهر فخری، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه با بیان اینکه یکی از محورهای اصلی و اساسی حوزه راه‌های استان کرمانشاه راه‌آهن ملایر- کرمانشاه- اسلام‌آباد- خسروی است که در دو فاز درحال اجرا بوده، گفت: فاز نخست آن شامل ملایر- کرمانشاه و فاز بعدی کرمانشاه به اسلام‌آباد و پس از آن اسلام‌آباد به خسروی است.

منوچهر فخری با تأکید بر اینکه با وجود پیشرفت کار در برخی از فازها همچنان ادامه کار با موانع و نواقصی روبه‌رو است، ابراز کرد: با وجود بهره‌برداری از فاز نخست یعنی محور ملایر- کرمانشاه، این محور همچنان دارای نواقصی است؛ به‌طوری که در این بخش شاهد کُندی حرکت قطار هستیم، پس جلسات متعددی با قرارگاه خاتم برگزار کردیم تا پیمانکار نسبت به رفع نقص اقدام کند.

وی با اشاره به اینکه به دنبال آن هستیم که در این محور قطار از سرعت متعادلی برخوردار باشد، اذعان کرد: تکمیل این پروژه به دو جهت قرار گرفتن آن در مسیر زوار اربعین به‌عنوان یک زیرساخت دسترسی و نیز بحث اقتصادی و تعاملات تجاری از طریق این محور مواصلاتی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

فخری با بیان اینکه برای تأمین اعتبارات مورد نیاز منتظر سفر ریاست‌جمهوری هستیم، تشریح کرد: پیگیری‌های لازم انجام گرفته و طبق برآورد به دنبال جذب چیزی حدود یک‌هزار میلیارد تومان اعتبار از طریق این سفر هستیم.

وی افزود: مبلغ پیشنهاده‌شده هم برای تعمیر خط ریلی ملایر- کرمانشاه و هم تکمیل محور کرمانشاه- اسلام‌آباد- خسروی است.

فخری با اشاره به اینکه متأسفانه طی چند وقت اخیر پیمانکار پروژه مسائل و مشکلاتی را با سازمان تأمین اجتماعی داشت که این مهم در عملکرد و روند کُند پروژه بی‌تأثیر نبود به‌طوری که در برهه مذکور این پروژه آنچنان که باید پیشرفت نداشت، اظهار کرد: علاوه‌بر این مهم، پروژه با کمبود اعتبار نیز مواجه بود، پس با شرکت زیرساخت با حضور پیمانکاران جلسه‌ای را برگزار کردیم و تاحدودی مشکلات از پیش روی پروژه برداشته شده است.

وی با اشاره به اینکه اکنون پروژه درحال فعال شدن است، اذعان کرد: اگر این پروژه به ثمر بنشیند هم در حوزه اقتصاد و هم در بخش توسعه حمل‌ونقل مسافر اثرات مطلوبی را به دنبال خواهد داشت.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه افزود: درحال حاضر استقبال از محور ریلی کرمانشاه به نحوی است که برای یک سفر به مشهد حداقل فرد باید از 10 روز قبل اقدام به تأمین بلیت کند.

فخری با اشاره به اینکه درحال حاضر در خط ریلی کرمانشاه- اسلام‌آباد پیشرفت کار محسوس‌تر بوده، اذعان کرد: متأسفانه در محور اسلام‌آباد- خسروی پیشرفت کار زیاد نبوده است.

وی با بیان اینکه در محور کرمانشاه- اسلام‌آباد پروژه دارای 6 پُل بوده که تقریباً زیرساخت‌های مورد نیاز آن‌ها جهت ریل‌گذاری مهیا است، تشریح کرد: متأسفانه کارگاه عملیاتی پروژه به‌دلیل کمبود اعتبارات متوقف شده بود که درحال حاضر با پیگیری انجام گرفته درحال فعال شدن است و تزریق اعتبار می‌تواند منجر به پویاتر شدن کار شود.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد و درعین‌حال منطبق با رصد خبرها به گفته مجری طرح راه‌آهن غرب کشور، این پروژه درحال حاضر برای رسیدن به مرز خسروی نیازمند هشت هزار میلیارد تومان اعتبار است، درحالی که در بودجه امسال تنها 135 میلیارد تومان اعتبار برای آن لحاظ شده و قطعاً با این بودجه‌ها امکان رسیدن این پروژه به مرز خسروی تا چندین سال آینده هم وجود نخواهد داشت؛ البته طبق گفته معاون هماهنگی امور عمرانی خوشبختانه یک تبصره در بودجه لحاظ شده که سازمان برنامه بودجه مجاز است جهت حمایت از مصوبات سفر هیئت دولت اعتباراتی را برای دو پروژه پالایشگاه آناهیتا و راه‌آهن غرب کشور لحاظ کند که برای این ردیف اعتباری یک‌هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده که اعتبار خوبی است و می‌تواند پروژه را فعال کرده و تا حد خوبی پیش ببرد.

درحال حاضر پروژه راه‌آهن غرب کشور به سه بخش تقسیم شده که بخش نخست آن انجام کار‌های باقی‌مانده و تکمیل ایستگاه‌ها در محدوده مسیر ملایر به کرمانشاه بوده و برای تکمیل این بخش حدود 500 تا 600 میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

بخش دوم پروژه هم مسیر کرمانشاه به اسلام‌آباد غرب را شامل می‌شود که برای این بخش هم اعتباری حدود دو هزار و 200 میلیارد تومان نیاز است که به گفته مجری طرح در خبرها در صورت تأمین اعتبار، قطار ظرف دو سال آینده به اسلام‌آباد غرب می‌رسد.

حال آنکه بخش سوم و نهایی این پروژه امتداد راه‌آهن در مسیر اسلام‌آباد غرب به خسروی است؛ برای تکمیل این بخش هم حدود پنج هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز بوده که اگر تأمین شود، قطار تا پایان این دولت یعنی تا سه سال دیگر به مرز خسروی می‌رسد، بنابراین مسئولان باید بدانند که راه‌آهن غرب کشور یک پروژه استانی نیست و یک پروژه ملی محسوب می‌شود که تمام کشور از فواید و منافع آن بهره‌مند می‌شوند. چراکه با امتداد راه‌آهن به مرز خسروی و از آنجا به عراق، بستر کوتاه‌ترین مسیر ریلی رسیدن به پایتخت عراق فراهم می‌شود که نقش مهمی در صادرات به این کشور خواهد داشت و از سوی دیگر از طریق اتصال ریلی به کشور عراق می‌توانیم به سوریه و بندر لاذقیه متصل شویم که بازهم نقش بسیار مهمی در رونق صادرات و درعین‌حال توسعه حمل‌ونقل مسافری دارد.