امروزه گردشگری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع توسعه پایدار، فرصت بزرگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای کلان‌شهرها و شهرهای جهانی به‌وجود می‌آورد.
آمارها نشان از اهمیت گردشگری و بالطبع توسعه گردشگری دارد، کارشناسان می‌گویند گردش مالی صنعت گردشگری جهان در این سده از گردش مالی بخش صنعت فراتر می‌رود و در چند سال آینده دست کم به چند تریلیون دلار خواهد رسید.
برای اقتصادهایی نظیر اقتصاد ایران، این رقم قابل توجه است و می‌تواند تمامی فعالیت‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد، با این وجود برای دستیابی به چنین درآمد قابل حصولی، باید برنامه‌ریزی جامعی صورت گرفته و سرمایه‌گذاری‌های مناسب در زمینه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این صنعت صورت پذیرد.
کشور ایران با داشتن جاذبه‌های گردشگری (تاریخی، مذهبی، طبیعی) به‌لحاظ عدم اندیشیدن سیاست‌های مؤثر در این بخش، هنوز نتوانسته است به سهم مناسب خود در بازار گردشگری جهان دست یابد و این امر سبب شده است تا بسیاری از معضلات اقتصادی- اجتماعی کشور که می‌تواند با توسعه گردشگری مرتفع شوند، همچنان پابرجا بمانند.
* ملایر، مقصد گردشگری غرب کشور
در این میان شهر جهانی ملایر با داشتن مناطق بکر و دیدنی، جاذبه‌های فراوان گردشگری، آثار باستانی منحصربه‌فرد که ثبت ملی شده‌اند، صنایع دستی و داشتن دو برند انگور و مبلمان منبت، چندسالی است که توانسته در سطح کشور حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
طی سال‌های اخیر بحث گردشگری و صنایع دستی ملایر و البته زحمات ویژه شهرداری و اداره میراث فرهنگی در حوزه فراهم‌سازی زیرساخت‌های گردشگری و ایجاد مناطق تفریحی – توریستی، نقش مؤثری در توسعه صنعت توریسم در این شهرستان ایفا کرده است.
ملایر با ثبت جهانی هنر منبت به‌عنوان شهر جهانی منبت شناخته می‌شود و تولیدات مبل و منبت آن در سطح ملی و بین‌المللی شهرت دارد؛ همچنین‌ این شهرستان با تولید گسترده انگور و فرآورده‌های مرتبط، جایگاه ویژه‌ای در حوزه گردشگری کشاورزی دارد و نظام کاشت انگور ملایر به‌عنوان پنجاه‌وسومین میراث جهانی کشاورزی، به ثبت رسیده است.
مجموعه بی‌نظیر مینی‌ورلد یا جهان کوچک که در منطقه خاورمیانه برای نخستین‌بار ایجاد شده است، تحسین همگان را برانگیخته و امروز این منطقه مهم تفریحی– توریستی می‌رود تا سرآغاز تحولی بزرگ در حوزه اقتصادی جذب گردشگر و ارتقای سطح فرهنگ و مسائل اجتماعی در این منطقه باشد.
پارک مینی‌ورلد در ملایر نخستین پارک مینیاتوری خاورمیانه و یکی از جاذبه‌های گردشگری منحصربه‌فرد ایران بوده که در بخش شمالی این شهر قرار گرفته است. این پارک مینیاتوری با مساحتی بیش از 48 هکتار، نه‌تنها نخستین پارک موضوعی ملایر، بلکه نخستین مجموعه گردشگری مینی در خاورمیانه و چهارمین در جهان محسوب می‌شود و بازدید از این پارک، فرصتی بی‌نظیر برای دیدن 138 اثر تاریخی، ملی و جهانی در مقیاس کوچک است.
بارها شاهد بازدید مقامات ارشد کشوری از این پروژه مهم گردشگری در ملایر بودیم که همگی بر این امر اذعان کرده‌اند که این پروژه نقش موثری در رونق صنعت گردشگری این منطقه‌ ایفا می‌کند.
از سوی دیگر ساخت رستوران‌های مدرن و سنتی به همت شهرداری در بام ملایر، احداث متل‌ها برای اسکان مسافران، در دست اقدام بودن پروژه‌های مهمی چون بازار مبلمان منبت، نمایشگاه‌های مهم برای عرضه صنایع دستی و برگزاری چندین نوبت جشنواره ملی مبلمان منبت، همگی سبب شده است که امروز ملایر به «مقصد گردشگری» در غرب کشور تبدیل شود.
* شهر زیرزمینی سامن، یکی از منحصربه‌فردترین جاذبه‌های تاریخی کشور
مجموعه آثار زیرزمینی سامن منحصربه‌فرد هستند که در بخش اعظم محدوده مرکزی شهر و در زیر خیابان‌ها، منازل و ساختمان‌های اداری به‌صورت دستکند در بستری از سنگ گرانیت ایجاد شده است.
عمق متوسط آثار بین سه تا 5.5 متر متغیر بوده و گستره آثار بالغ‌بر سه هکتار است که درحال حاضر فضاهای شناسایی‌شده در محدوده حدود یک هکتاری قرار گرفته است.
درنتیجه کاوش‌های باستان‌شناسی که سال 1387 توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استان همدان صورت گرفت، نتایج بسیار درخور توجهی حاصل شد و هیئت کاوش‌های سامن که متشکل از کارشناسان رشته‌های مختلف خصوصاً باستان‌شناسی، انسان‌شناسی و مرمت و حفاظت بود، توانست بخش اعظم فضاهای شناسایی‌شده را کاوش کند.
* عمارت تاریخی منصوری
خانه منصوری در ملایر، گنجینه‌ای از هنر مردمان ایران ‌زمین و دارای دو طبقه است که معماری هرکدام از طبقات به یک دوره از تاریخ بازمی‌گردد؛ این اثر تاریخی در بلوار پارک، خیابان دکتر اقبال واقع شده است و قدمت این اثر به دوران قاجار و پهلوی برمی‌گردد و متعلق به وراث منصوری است.