معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست گفت: برنامه‌های محیط زیست باید در طول زمان و براساس قوانین موجود ارائه شود؛ هرچند به‌علت نبود زمینه اجرای برخی از آن‌ها، بخش زیادی از قوانین زیست‌محیطی اجرا نشده است.
شینا انصاری روز پنجشنبه در نشست آموزشی رسانه و محیط زیست که با حضور فعالان رسانه‌های ملی و استانی به میزبانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان در محل هتل باباطاهر همدان برگزار شد، اظهار کرد: مشکلات کنونی محیط زیست ماحصل بی‌توجهی به ظرفیت آن در فرایند توسعه است.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست افزود: تهیه سند تحول و پیشرفت با محوریت آب، نقشه راهی برای این سازمان است.
وی گفت: محدودیت آب و فرونشست زمین مسئله مهم و حائز است که بیشتر نقاط کشور را به‌واسطه توجه به مسئله توسعه بدون درنظر گرفتن ظرفیت محیط زیست، درگیر خود کرده است.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بیان کرد: توسعه بدون توجه به ظرفیت‌های اکولوژیکی، بوم‌شناختی و همچنین وضعیت آب، باعث رشد صنایع آب‌بر شده است.
وی ادامه داد: بی توجهی به پایداری توسعه موجب شده که هم‌اینک با مشکلات عدیده محیط زیستی، تنش‌های آبی، مشکل مدیریت پسماندها، آلاینده‌های مختلف خانگی، صنعتی، ویژه، پزشکی و کشاورزی باشیم.
انصاری گفت: ایران متأثر از عوارض تغییر اقلیم بوده و این کشور برای پنجمین سال در شرایط خشک‌سالی قرار دارد؛ این عوارض موجب تشدید مشکلات شده است.
وی افزود: بنابراین بخشی از مشکلات ناشی از کم‌توجهی به موضوعات محیط زیست در دهه‌های گذشته و بخشی از تغییر اقلیم و کاهش بارندگی‌ها است که این‌ها محیط زیست را با مشکلات عمیق و پیچیده مواجه کرده تأکید کرد: در این راستا باید برنامه‌هایی در چارچوب اسناد بالادستی در پیش گرفته شود؛ البته این برنامه‌ها نمی‌توانند ضرب‌الاجلی و فوری راهکارهای پایدار ارائه کنند.
این مقام مسئول اظهار کرد: با توجه به تأکیدات رئیس‌جمهور بر موضوعات محیط زیست و توسعه پایدار، باید تلاش کرد در چارچوب قوانین برنامه هفتم توسعه، کارها را پیش ببریم.
انصاری گفت: در حوزه محیط زیست برنامه داریم؛ امیدوارم برش استانی هم داشته باشد و باید با توجه به مقتضیات جامعه و محدودیت‌ها، این برنامه‌ ظرف زمانی مقرر به اجرا درآید.
* از خبرنگاران محیط زیست به‌عنوان افراد متخصص باید بهره‌مند شد
وی بیان کرد: خبرنگاران پُل ارتباطی دولت و مردم هستند که با شجاعت، جسارت و مسئولیت‌پذیری، موضوعات زیست‌محیطی را شفاف و پُررنگ کرده‌اند؛ پرسشگری در حوزه محیط زیست موجب ایجاد مطالبه‌گری و کنشگری شده است.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست افزود: تلاش سازمان محیط زیست افزایش تعامل و ارتباط نزدیک با رسانه‌ها با هدف تقویت این مجموعه است تا خبرنگاران با زبان گویا مسائل زیست‌محیطی را مطرح کنند.
انصاری اضافه کرد: باید از ظرفیت خبرنگاران محیط زیست به‌عنوان افراد متخصص بهره‌مند شد تا جایگاه نظارتی دولت را تقویت کنیم.
* طرح خانه‌های محیط زیست ناقص اجرا شد
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز با بیان اینکه ایده «خانه محیط زیست» در زمینه توزیع آگاهی در جامعه خوب است، گفت: این طرح به‌درستی اجرا نشده و آن‌طور که باید، اهداف آن محقق نشده است.
هادی کیادلیری با اشاره به استفاده مطلوب از ظرفیت «خانه‌های فناور» برای معرفی آن‌ها به جامعه، اظهار کرد: این رویکرد توانسته تاحدودی در شناساندن ظرفیت‌های علمی و فناورانه به مردم موفق عمل کند.
وی همچنین از وجود تفاهم‌نامه‌ای با وزارت آموزش‌وپرورش خبر داد و تأکید کرد: هر نوع سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش محیط زیستی، سرمایه‌گذاری ازدست‌رفته نخواهد بود و نتایج آن در بلندمدت قابل مشاهده است.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تغییرات اقلیمی در کشور، تصریح کرد: اقدامات مؤثری می‌توان انجام داد تا تبعات ناشی از تغییر اقلیم کاهش یابد و پیامدهای آن کمتر دامن‌گیر کشور شود.
وی با تأکید بر اینکه خشکی و کم‌آبی تنها محدود به یک منطقه خاص نیست، بیان کرد: پدیده خشک‌سالی و بحران منابع آب اکنون در همه نقاط کشور مشاهده می‌شود و به همین دلیل باید نگاه ملی و فراگیر نسبت به این مسئله وجود داشته باشد.
کیادلیری در ادامه با اشاره به مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های معدنی، گفت: معادن می‌توانند تأثیرات نامطلوبی بر محیط زیست بگذارند؛ تاکنون برای 65 میلیون هکتار از اراضی کشور، پروانه اکتشاف صادر شده که ضرورت دارد این موارد به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
وی با اشاره به ضرورت هزینه‌کرد منابع در حوزه مسئولیت اجتماعی برای حفظ محیط زیست، تأکید کرد: تشکل‌های مردم‌نهاد باید در این زمینه فعالانه ورود کنند، هرچند این موضوع به‌هیچ‌وجه به معنای چشم‌پوشی از تخلفات صنایع و کارخانه‌ها نیست و نباید هزینه در مسئولیت اجتماعی باعث نادیده‌ گرفتن تخلفات شود.
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از تدوین سند ارتقای فرهنگ محیط زیستی کشور خبر داد و گفت: اجرای این سند درحال آغاز است و هدف آن، نهادینه‌سازی فرهنگ زیست‌محیطی در سطوح مختلف جامعه است.
وی در پایان سخنان خود با تأکید بر لزوم رعایت ملاحظات محیط زیستی در تمامی فعالیت‌های اجتماعی و عمومی کشور، تصریح کرد: لازم است همه رویدادهای ورزشی، مذهبی و نمایشگاهی دارای پروتکل‌های محیط زیستی مشخص و اجرایی باشند تا اثرات منفی این رویدادها بر محیط زیست کاهش یابد.
* جایگاه همدان در دنیا منحصربه‌فرد است
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: همدان با تمدنی کهن، فرهنگی استوار و تاریخی عمیق، جایگاهی دارد که دنیا نمی‌تواند به‌راحتی با آن کنار بیاید یا آن را نادیده بگیرد.
حمیدرضا حاجی‌بابایی با اشاره به اهمیت تمدنی این خطه، اظهار کرد: تمدن کهن همدان چیزی نیست که جهان از کنارش ساده عبور کند.
وی ادامه داد: امروز اگر از جنگ تمدن‌ها سخن گفته می‌شود، درواقع گفت‌وگویی ناتمام است بین داشته‌های تاریخی ملت‌ها و در این میان ایران و همدان در قله‌ای ایستاده‌اند که همگان چشم به آن دارند.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه هم‌آوردی تمدن‌ها فرصتی برای رقابت علمی، فرهنگی و تاریخی است، ادامه داد: اگر این رقابت‌ها در مسیر بالندگی و زیبایی پیش برود، بسیار پسندیده و حتی ضروری است.
حاجی‌بابایی افزود: اما وقتی با تحقیر، حذف و تضعیف همراه شود، دیگر نامش گفت‌وگو نیست، بلکه نوعی جنگ تمدنی است که باید با خرد و درایت به آن پاسخ داد.
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با اشاره به برنامه‌های توسعه گردشگری در همدان، خاطرنشان کرد: یکی از مسیرهای دستیابی به این جایگاه تمدنی، تقویت گردشگری فرهنگی و تاریخی است.
وی تصریح کرد: گردشگری نه‌تنها ایجاد اشتغال می‌کند، بلکه به ما امکان می‌دهد جایگاه استان را در سطح کشور و جهان برجسته کنیم.
حاجی‌بابایی بیان کرد: برای کاهش مصرف آب باید از شیوه‌های سنتی فاصله گرفته‌ و به سمت کشاورزی مکانیزه برویم.
* آسیب فروچاله‌های کبودراهنگ به کشاورزی و صنعت
نماینده مردم بهار و کبودراهنگ در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: فروچاله‌های عظیمی در منطقه‌ ما ایجاد شده که به کشاورزی و صنعت به‌شدت آسیب زده است.
فتح‌الله توسلی با اشاره به اهمیت سرمایه‌های طبیعی کشور و وضعیت اقتصادی حاکم بر آن، افزود: نگرانی‌های اقتصادی و دغدغه‌های محیط زیستی باید هم‌زمان دیده شوند؛ آموزش‌های لازم در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست برای همه فعالان این حوزه ضروری است.
وی با اشاره به غار علیصدر به‌عنوان یکی از سرمایه‌های ملی استان و کشور، گفت: این مکان ارزشمند نیازمند توجه و مدیریت بهتری است و متأسفانه قانون مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست تاکنون آن‌طور که باید، مورد توجه قرار نگرفته است.
نماینده بهار و کبودراهنگ با تأکید بر اینکه حفاظت از محیط زیست نباید فقط در حد تشکیل کارگروه باشد، اظهار کرد: باید نگاه سازمان محیط زیست به موضوعات کلان و عملیاتی‌تر باشد، زیرا مسائل منطقه شامل مباحث امنیتی، سیاسی و زیست‌محیطی پیچیده‌ای است که باید به‌صورت جامع مورد بررسی قرار گیرند.
توسلی به وضعیت بحرانی اطراف نیروگاه شهیدمفتح اشاره کرد و ادامه داد: افزایش قابل توجه موارد ابتلا به سرطان ریه و پوست در مردم منطقه، نگرانی جدی ایجاد کرده است‌
وی تصریح کرد: روزانه حجم زیادی آلودگی در منطقه‌ایجاد می‌شود و آلودگی‌های ناشی از آن سلامت مردم را به خطر انداخته است.
این مقام مسئول بیان کرد: در شهرک‌های صنعتی نیز وضعیت آلودگی و نشت بخارهای مضر به‌شدت نگران‌کننده است و این شرایط ادامه‌دار نمی‌تواند به سود مردم و صنایع منطقه باشد.
نماینده مردم بهار و کبودراهنگ در مجلس به موضوع تغییر اقلیم و خشک‌سالی نیز اشاره کرد و گفت: خشک‌سالی باعث شده چندین هکتار از زمین‌ها و سایر محصولات کشاورزی منطقه دچار بحران شود؛ این شرایط تهدید جدی برای کشاورزی و معیشت مردم است و باید برنامه‌های جدی برای مقابله با تغییر اقلیم در استان و کشور تدوین شود.
توسلی همچنین به تالاب شیرین‌سو و وضعیت نابه‌سامان آن اشاره کرد و افزود: این تالاب ظرفیت بسیار مهمی برای استان است، اما متأسفانه نه سازمان محیط زیست، نه میراث فرهنگی و نه نهادهای دیگر برنامه‌ای مشخص برای حفاظت از آن ندارند.
وی به تخریب‌های گسترده معادن اشاره و اظهار کرد: معادن باعث تخریب‌های جبران‌ناپذیری در طبیعت شده‌اند، چاله‌های عمیق ایجاد شده و مسیرهای طبیعی پرندگان و چشمه‌ها از بین رفته است. درآمدهای هنگفت معادن نیز به طور عادلانه در منطقه هزینه نمی‌شود.
استاندار همدان نیز گفت: به‌منظور بهره‌مندی از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر ایجاد دو هزار و 500 مگاوات نیروگاه برق خورشیدی در استان همدان آغاز شده است.
حمید ملانوری‌شمسی اظهار کرد: با توجه به مؤلفه‌های زیست‌محیطی، در کنار نیروگاه یک‌هزار مگاواتی مفتح، موضوع توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در دستورکار استان قرار دارد.
وی افزود: مطالعات نشان می‌دهد با توجه به موقعیت جغرافیایی استان، ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در این منطقه بیشترین بهره‌وری را خواهد داشت.
ملانوری‌شمسی تأکید کرد: براساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، ایجاد دو هزار و 500 مگاوات نیروگاه برق خورشیدی در دستور کار ما قرار دارد و تاکنون 10 مگاوات آن انجام‌ شده است و 500 مگاوات دیگر نیز تا پایان سال به بهره‌برداری خواهد شد.
وی ادامه داد: همدان به‌واسطه تاریخ و تمدن خود و موقعیت جغرافیایی، منشأ تحولات زیادی بوده و نقش مهمی در توسعه غرب کشور داشته است.
استاندار همدان ادامه داد: جاده‌های ارتباطی خوب، فرودگاه و راه‌آهن فعال استان، پُل ارتباطی 6 استان غرب کشور است.
وی افزود: این استان نه‌تنها به‌واسطه وجود دانشمند بزرگ بوعلی‌سینا، بلکه به‌دلیل وجود گونه‌های متنوع گیاهان دارویی به یک قطب و بهشت گیاهان دارویی تبدیل شده است.
ملانوری‌شمسی گفت: از سه هزار گونه گیاهی دنیا حدود یک‌هزار و 300 گونه در استان همدان شناسایی شده که چهار مورد آن تنها مختص همدان است‌.
وی بیان کرد: یکی از دلایل ماندگاری حکیم بوعلی‌سینا در همدان همین تنوع گونه‌های گیاهان دارویی بوده و حالا 57 روستای همدان به‌نام یکی از گیاهان دارویی نام‌گذاری شده است.
استاندار همدان افزود: داشته‌های استان همدان بسیار زیاد است و در راستای موضوع توسعه پایدار، باید بتوانیم از منابع طبیعی و ذخایر خود استفاده کنیم تا رفاه عمومی و نشاط اجتماعی را افزایش دهیم.
وی با اشاره به اینکه منابع باید به شکلی استفاده شوند که برای نسل‌های آینده نیز باقی بمانند، گفت: با تأکید رئیس‌جمهور و دولت چهاردهم برنامه‌محوری را در دستور ‌کار خود قرار داده‌ایم و نقشه جامع تحول و پیشرفت استان تهیه شده است.
ملانوری‌شمسی اظهار کرد: این نقشه بعد از 11 ماه کار تخصصی و تحقیقات پژوهشی به‌عنوان کاری علمی و نو، دو روز پیش رونمایی شد و با نگاهی متوازن و رو به جلو، راه پیشرفت استان را ترسیم می‌کند.
وی تصریح کرد: استان همدان نسبت به بلندمدت 20 درصد و نسبت به سال گذشته 30 درصد کاهش بارندگی داشته است که باید با نگاهی عالمانه براساس این موارد مسیر پیشرفت آن را طراحی کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان همدان نیز گفت: همدان به‌واسطه داشتن برجستگی‌هایی در حوزه محیط زیست، جزء استان‌های سلامت‌محور در حوزه گردشگری، محیط زیست و تاریخ و تمدن محسوب می‌شود.
شهرام احمدی‌فارسانی اظهار کرد: استان همدان 19 هزار و 472 کیلومتر مربع وسعت دارد و براساس سرشماری سال 1395 دارای حدود یک میلیون و 732 هزار نفر جمعیت است که تراکم دو برابری جمعیت نسبت به مساحت را نشان می‌دهد.
وی افزود: استان همدان یک‌هزار و 214 واحد صنعتی و 34 صنعت و ناحیه صنعتی دارد و 82 تصفیه‌خانه صنعتی، وظیفه تصفیه پساب‌های صنعتی استان را به‌عهده دارند و هشت شهر و دو روستای استان دارای تصفیه‌خانه فاضلاب هستند.
احمدی‌فارسانی خاطرنشان کرد: 6 آزمایشگاه معتمد سازمان محیط زیست و هفت آزمایشگاه تابعه موارد زیست‌محیطی را در استان پالایش می‌کنند.
وی ادامه داد: در زمینه پسماند روزانه یک‌هزار و 520 تُن پسماند خانگی و یک‌هزار و 720 تُن پسماند صنعتی در استان تولید می‌شود و پسماند عفونی نیز به مراکز تعیین‌شده در وسط کشور انتقال داده می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان همدان گفت: 309 گونه جانوری و یک‌هزار و 628 گونه گیاهی تاکنون در سطح استان شناسایی شده است و مفرا، گونه شاخص گیاهی و قوچ ارمنی گونه شاخص جانوری استان است.
وی ادامه داد: افزایش تعامل با متخصصان، کنشگران محیط زیست و سمن‌های فعال این حوزه در دستور کار محیط زیست استان بوده است.
احمدی‌فارسانی افزود: تلاش برای مدیریت بهینه انواع پسماندها صورت گرفته و 24 مکان جهت تخلیه پسماند خانگی تعیین شده است.
وی اذعان کرد: مکانی برای تخلیه پسماندهای صنعتی در استان هنوز تعیین نشده است و به‌زودی به‌صورت علمی این نوع پسماند مدیریت خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان گفت: بسیاری از معضلات آلایندگی استان با برنامه‌ریزی صورت‌گرفته و بهره‌گیری از تجهیزات پیشگیرانه از آلایندگی، درحال برطرف شدن است.
وی اظهار کرد: در دنیای پُرشتاب امروز رسانه تنها بستر اطلاع‌رسانی نیست، بلکه ابزاری قوی برای شکل‌گیری تفکرات جامعه است و باید با هم‌اندیشی، رسانه‌ها کمک کنند به سمت فردایی سبزتر حرکت کنیم.
گفتنی است، در پایان کارت همیار محیط زیست توسط معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به استاندار همدان اعطا شد.