سپهرغرب، گروه گردشگری: در این مطلب قصد داریم به معرفی شهرستان زیبای قروه بپردازیم که به‌دلیل اهمیت گردشگری این منطقه، یکی از نخستین انتخاب‌های گردشگری اهالی استان است.

قُروِه یکی از قدیمی‌ترین شهرهای تاریخی و کهن در غرب ایران است و سومین شهر پُرجمعیت استان کردستان به‌شمار می‌رود. شهر قروه در دشت وسیعی در شرق سنندج و شمال باختری همدان قرار گرفته که این دشت از شمال به شهرستان بیجار و از جنوب به استان کرمانشاه محدود است؛ این شهرستان در دامنه رشته‌کوه زاگرس که در بلندای یک‌هزار و 900 متر بالاتر از سطح دریا واقع شده و از شهرهای سردسیر کشور به‌شمار می‌آید. رشد و توسعه قروه در مسیر جاده همدان- تهران، انجام پذیرفته است؛ این شهرستان دارای دشت‌های بزرگ و همواری بوده که به‌واسطه آن به این شهر لقب عروس شهرهای ایران، دشت خدا، شهر تمیز ایران، نخستین شهر توریستی ایران، شهر تاریخ و فرهنگ و شهر تجاری ایران نیز داده شده‌ است.

قروه به‌دلیل نزدیکی به بازارچه‌های مرزی، جزء شهرهایی به‌شمار می‌رود که در آن کالاهای خارجی دادوستد می‌شود؛ اغلب کالاهای خارجی در پاساژها و مراکز خرید این شهرستان عرضه شده و قروه دارای جاذبه‌های تاریخی بسیاری است. این عوامل موجب شده مسافران و گردشگران از اقصی نقاط ایران به این شهر مسافرت کرده و از مراکز تجاری و اماکن تاریخی و فرهنگی این شهرستان دیدن کنند.

قروه به شهری تجاری تبدیل شده که مراکز خرید و پاساژهای متعددی را در خود جای داده است. شاهراه ارتباطی غرب کشور از مرکز این شهرستان گذر کرده و پایتخت را به کشورهای همسایه ازجمله عراق و ترکیه متصل می‌کند که این مهم از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است.

قروه در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و اغلب کوه‌های پیرامون آن در بیشتر ماه‌های سال پوشیده از برف هستند. از مهم‌ترین کوه‌های این شهر می‌توان به شعبان کچل، بدر، پریشان، پنجه‌علی (پنجه)، حاج‌آقا، قره‌یارکه، قلوز و کولاره اشاره کرد؛ رود شور مهم‌ترین رود قروه بوده و آب آن به همراه سایر رودهای منطقه به قزل‌اوزن می‌ریزد، از سایر رودهای قروه می‌توان اوزون، تلخه‌رود، طهماسب‌قلی و قره‌چای را نام برد.

** مکان‌های تفریحی و تاریخی شهر قروه:

     چشمه معدنی دنگز

چشمه «دنگز» یکی از مهم‌ترین چشمه‌های آب‌معدنی کردستان بوده که در 18 کیلومتری شهر قروه و در روستای‌ «باباگورگور» واقع شده است. آب‌ این‌ چشمه‌ که از دل زمین می‌جوشد،‌ در استخری‌ عمیق‌ و مدور به‌ محیط 200 متر جمع‌ می‌شود و منظره جالبی ایجاد می‌کند؛ این‌ آب به‌‌علت‌ وجود املاح‌ معدنی‌ به‌ویژه‌ گوگرد، رنگ‌ مایل‌ به‌ سرخ‌ دارد‌ و در بعضی‌ مواقع‌ به‌ رنگ‌ زرد مایل‌ به‌ نارنجی درمی‌آید. این نوع آب‌ها از دسته آب‌های کلر و بیکربناته مخلوط گازدار بوده و دارای طعم مخصوص هستند که در ترکیب خود انیدرید کربنیک دارند و آرام‌بخش هستند؛ ظاهراً این آب در درمان برخی بیماری‌های دستگاه گوارش مانند سوء تغذیه و راشیتیسم‌ و تورم‌ امراض‌ سودایی‌ و پوستی،‌ بسیار مؤثر است. چشمه‌ «دنگز»، «امام‌زاده‌ باباگورگور» و برجستگی مربوط به اژدها در کنار آن،‌ از مکان‌های‌ طبیعی‌ و تاریخی‌ بوده و از قابلیت‌های جهانگردی و زیارتی مناسبی برخوردار هستند که این بخش یکی از جاذبه‌ها و تفرجگاه‌های مهم کردستان محسوب می‌شود.

     غار و صخره‌های تاریخی فرهاد تاش «وینسار»

در حدود 35 کیلومتری شرق شهر قروه بر روی کوهی مرتفع، بقایای یک معدن بزرگ سنگ قرار دارد که ازنظر نوع، اندازه و تراش سنگ دارای ویژگی‌های خاص بوده و از اهمیت بسیار برخوردار است. باور مردم بر آن بوده که این سنگ‌ها به داستان شیرین و فرهاد ارتباط دارند؛ نوع حجاری و سفال‌های موجود در منطقه، به دوره ساسانی تعلق دارند. این منطقه در ایام بهار به‌عنوان تفرجگاه مورد استفاده مردم است، در ضلع شرقی همین کوه دهانه غاری وجود دارد که «اورل استین»، مستشرق اروپایی هنگام بررسی منطقه غرب کشور، از آن نام برده و ظاهراً نتوانسته واردش شود، حوالی منطقه فرهادتاش نمونه‌های فسیل دریایی زیادی وجود دارد.

     حمام قصلان

حمام قصلان از حمام‌های قدیمی شهر قروه است که در روستای قصلان و در 6 کیلومتری شمال شرق قروه قرار دارد. تاریخ ساخت این حمام به اواخر دوره زندیه و زمان حکومت «خسروخان اول»، والی وقت کردستان تعلق دارد؛ این حمام دارای قسمت‌های مختلفی همچون هشتی، حمام سرد، میاندر، حمام گرم، خلوتی خصوصی و عمومی، خزینه و تون بوده و تزئینات منحصربه‌فرد آهک‌بُری آن با طرح‌های گیاهی، هندسی، انسانی و حیوانی، در نوع خود قابل توجه است. براساس کتیبه‌ای که بر سردرِ ورودی حمام نصب شده و اکنون در موزه سنندج نگهداری می‌شود، این بنا در سال 1255 هجری قمری در روزگار «آصف»، حاکم وقت سنندج مجدداً تعمیر و مرمت شده؛ حمام مذکور تا اوایل انقلاب مورد استفاده بوده، اما به‌دلیل احداث حمام جدید در روستا، به‌تدریج از رونق آن کاسته شده است.

در سال 1380 خورشیدی بار دیگر عملیات مرمت و تعمیرات توسط واحد حفظ و احیای مدیریت وقت میراث فرهنگی استان آغاز شد و از آن تاریخ تاکنون در چندین مرحله عملیات مرمت صورت گرفته است. براساس تصمیمات با توجه به موقعیت و ویژگی شهرستان قروه درخصوص دارا بودن معادن مختلف سنگ، مقرر شد بعد از پایان اقدامات مرمتی حمام، ساختمان مذکور به موزه سنگ و دست‌ساخته‌های سنگی منطقه تبدیل شود.

     منطقه حفاظت‌شده بدر و پریشان

منطقه حفاظت‌شده بدر و پریشان با مساحت 43 هزار هکتار در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهر قروه قرار گرفته، بدر و پریشان منطقه‌ای کوهستانی است که از کوه‌های صخره‌ای، دره‌های کم‌عمق، تپه‌ماهورها و ارتفاعات به‌هم‌پیوسته تشکیل شده؛ دامنه ارتفاع کوه از دو تا سه هزار و 298 متر متغیر است. این منطقه دارای چشمه‌های فراوان بوده که در این میان می‌توان به چشمه شاه‌پسند، چشمه‌های شمالی کوه بدر، چشمه کبود و چشمه پناهگاه پریشان اشاره کرد.

این منطقه با پوشش گیاهی مناسب، زیستگاه گونه‌های جانوری مهمی همچون «کل و بز» است که به‌منظور حفظ این گونه‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی و زیبای آن، از تاریخ 1375 خورشیدی به‌عنوان منطقه شکار ممنوع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفت و در اوایل سال 1385 خورشیدی به منطقه حفاظت‌شده بدر و پریشان ارتقا یافت.

     دریاچه سراب کوثر

دریاچه سراب کوثر در فاصله یک کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. آب این دریاچه از چشمه‌های متعددی که در بستر آن وجود دارند، تأمین می‌شود. این دریاچه از گذشته‌های دور تأمین‌کننده آب آشامیدنی و کشاورزی اهالی شهر بوده و امروزه یکی از گردشگاه‌های مهم آن محسوب می‌شود و علاقه‌مندان رشته قایقرآنی و سایر ورزش‌های آبی به این دریاچه زیبا مراجعه می‌کنند؛ در میان دریاچه یک جزیره کوچک سر از آب بیرون آورده که به نحو زیبایی نورپردازی شده و با عبور از پُل آهنی، می‌توان به آن رسید.

     پُل فرهادآباد

پُل فرهادآباد در 45 کیلومتری شمال غربی شهرستان قروه، روستای فرهادآباد و در مسیر جاده قدیمی بیجار بر روی رودخانه «بایتمر» احداث شده است. پُل فرهادآباد دارای هشت دهانه بوده که چشمه وسط بزرگ‌تر است؛ این پُل 80 متر طول دارد و نوع قوس‌های به‌کاررفته در آن عموماً جناغی و مصالح استفاده شده، آجر است. تاریخ ساخت پُل به‌طور دقیق مشخص نیست، اما با توجه به شیوه معماری آن، به نظر می‌رسد که احتمالاً از پُل‌های دوران صفویه باشد.

این پُل در زمان حکومت خسروخان اول مقارن با حکومت زندیه تعمیر و بازسازی شد و فرهاد میرزای معتمدالدوله (عموی ناصرالدین‌شاه) زمانی که حاکم کردستان بود، آن را مرمت کرد و به همین جهت پُل «فرهادآباد» نامیده شد؛ از آنجا که این پُل توسط امیر علایی نیز مورد مرمت واقع شد، به‌نام پُل «امیر» نیز مشهور است.

     آبشار کانی شاه‌پسند

آبشار کانی شاه‌پسند در امتداد چشمه‌ای به همین نام به طرف منتهی‌الیه دره با ارتفاع حدود 20 متر قرار دارد و زیبایی خاصی به این منطقه داده است. چشمه کانی شاه‌پسند چشمه زیبایی بوده که در ارتفاع دو هزار و 600 متری ضلع غربی منطقه بدر شهرستان قروه واقع شده و دارای آب گوارا است و در تابستان علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب می‌کند. «کانی» در زبان کردی به معنای چشمه است و گفته می‌شود یکی از شاهان صفوی در زمان لشکرکشی، در این محل اُتراق کرده و این چشمه را پسندیده است.