طرح «محیطیار»، گامی در مسیر آموزش محیط زیست
زمین خانه مشترک همه ما است، خانهای که نفسهایش با نفسهای ما گره خورده و آیندهاش با آینده فرزندانمان پیوند زده شده؛ امروز بیش از هر زمان دیگری میدانیم که حفاظت از محیط زیست تنها یک وظیفه نیست، بلکه مسئولیتی انسانی و اخلاقی است، این مسئولیت از آموزش آغاز میشود، از لحظهای که کودکی نخستین درسهای زندگی را میآموزد و نگاهش به طبیعت شکل میگیرد.
کودکان و نوجوانان، سرمایههای فردای این سرزمیناند، نسلی که با ذهنی روشن و قلبی پُرامید میتوانند مسیر تازهای برای حفاظت از زمین ترسیم کنند، اگر در سالهای طلایی آموزش، رفتارهای زیستمحیطی در وجودشان نهادینه شود، آیندهای خواهیم داشت که در آن طبیعت و انسان در کنار هم با آرامش و توازن زندگی میکنند.
سازمان حفاظت محیط زیست بهعنوان متولی حفاظت از طبیعت اقداماتی آموزشی و سازنده در این راه انجام داده که طرح « محیطیار» یکی از آنها بوده؛ طرح «محیطیار» تلاشی است برای کاشتن بذر آگاهی و مسئولیتپذیری در دل دانشآموزان، بذری که اگر امروز با عشق و آموزش پرورش یابد، فردا درختی تنومند خواهد شد که سایهاش بر سر همه نسلها گسترده میشود.
محمد مدادی، رئیس مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیطبان سازمان حفاظت محیط زیست دراینباره گفت: موضوع آموزش در محیط زیست و اهمیت آن در حفاظت، امری مسلم و پذیرفتهشده در سطح جهانی است و همه تغییر رویکردها در بخشهای محیط زیست از آموزش آغاز میشود.
وی اظهار کرد: در این میان، نقش آموزش محیط زیست در بین دانشآموزان، کودکان و نوجوانان اهمیت بیشتری دارد، زیرا این نسل در سالهای طلایی آموزش قرار دارند، دارای قدرت یادگیری و مشارکتپذیری زیادی هستند و نهادینه کردن رفتارهای محیط زیستی در آنان بسیار آسانتر از تغییر رفتار در بزرگسالی است.
مدادی ادامه داد: به همین دلیل، آموزش محیط زیست در دنیا با تمرکز بر کودکان و نوجوانان بهعنوان مخاطبان مهم و اثرگذار مورد توجه قرار گرفته است؛ در کشور ما نیز تلاش میشود با همکاری دستگاههای متولی مانند وزارت آموزشوپرورش، برنامههای منسجمی برای آموزش محیط زیست در سطوح مختلف تحصیلی طراحی و اجرا شود.
وی گفت: یکی از این برنامهها، طرح ملی «محیطیار» است که با هدف مشارکت دانشآموزان در فعالیتهای محیط زیستی، افزایش مسئولیتپذیری، ارتقای سواد و دانش محیط زیستی و تقویت حس مشارکت در فعالیتهای زیستمحیطی طراحی شده و مرحله نخست آن درحال اجرا است. این طرح در 15 اسفندماه سال گذشته همزمان با روز ملی آموزش همگانی و با حضور وزیر آموزشوپرورش و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست رونمایی و بلافاصله فعالیتهای اجرایی آن در مدارس آغاز شد.
رئیس مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیطبان سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این فعالیتها شامل برگزاری دورههای توجیهی برای مراقبین سلامت بهعنوان مجریان اصلی در مدارس و جلسات هماندیشی برای مدیران مدارس ابتدایی است که تاکنون بیش از هفت هزار مراقب سلامت و حدود چهار هزار و 500 مدیر مدرسه در سراسر کشور این دورهها را گذراندهاند.
وی ادامه داد: از ابتدای مهرماه امسال نیز طرح وارد فاز اجرایی شد، به این صورت که در هر استان 20 درصد مدارس منتخب براساس اولویتهای تعیینشده انتخاب شدند و مراقبین سلامت این مدارس دورههای تسهیلگری و آموزش محیط زیست را بهطور کامل طی کردند، سپس ظرفیتسنجی در میان دانشآموزان انجام شد و دانشآموزان علاقهمند ثبتنام کرده و با اجرای پروژههای تعریفشده در سطح مدرسه، فعالیتهای عملی حفاظت از محیط زیست را آغاز کردند.
مدادی گفت: امیدواریم این طرح با تداوم خود تا پنج سال آینده 100 درصد مدارس کشور را پوشش دهد و نقطه عطفی در آموزش غیر رسمی محیط زیست برای کودکان و نوجوانان ایران باشد؛ نسلی که بتواند با مسئولیتپذیری بیشتر در برابر محیط زیست، آیندهای پایدارتر برای کشور رقم بزند.