سپهرغرب، گروه - پیام زمانی : یکی از مسائل اصلی در کشور بحث جوانی جمعیت است؛ جامعه‌ای جوان خواهد بود که در آن به مسئله فرزندآوری اهمیت داده شود و اگر در این خصوص چاره‌اندیشی نشود، در آینده‌ای نه‌چندان دور، در کشور شاهد کاهش جمعیت خواهیم بود. در چندسال اخیر با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، شاهد اجرای برنامه‌های ابتکاری در زمینه فرزندآوری و همچنین افزایش جمعیت هستیم. مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) نیز در این خصوص تأکیدات فراوانی داشته‌اند و خیلی از سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های مردمی به این فکر افتادند که درخصوص تشویق خانواده‌ها به بحث فرزندآوری، به‌صورت ویژه وارد میدان شوند.
تشکیل ستاد جوانی جمعیت و اولویت قرار دادن این موضوع از اقدامات مهم دولت مردمی بود که در تمامی استان‌ها نیز این ستاد راه‌اندازی شده و حتی تا شهرستان‌ها و شهرهای کشور نیز پیشروی کرده است. هرچند تشکیل یک کمیته یا ستاد به تنهایی گره‌گشای کار نیست و باید به‌صورت عملی وارد میدان شد و مردم را نسبت به مسئله فرزندآوری و ضرورت جوانی جمعیت، آگاه کرد؛ اما به‌هرترتیب تشکیل این ستاد می‌تواند محرک تقویت این موضوع در سطح کشور، استان‌ها و یا شهرستان‌ها باشد.
در بحث جوانی جمعیت و فرزندآوری نگاه اصلی به خود مردم و تمامی سمن‌های مردم‌نهادی است که گاهی بدون هیچگونه حمایت‌ دولتی، در این عرصه مشغول به فعالیت در کف میدان هستند. طی یک مقطع زمانی در رسانه‌ها به این موضوع پرداخته شد که زندگی بهتر، با داشتن فرزند کمتر شکل می‌گیرد و کار تا جایی پیش گرفت که در خیلی از سریال و فیلم‌ها نیز خانواده مطلوب را خانواده‌ای معرفی می‌کردند که فرزند کمتری دارد. این مسئله بدون هیچ منطق و پشتوانه‌ای در کشور رواج یافت و هم‌اکنون ضربه‌های آن را در جامعه می‌بینیم و تازه متوجه شده‌ایم که دچار اشتباه بودیم و نباید روی این موضوع به این شکل و حساسیت کار می‌کردیم. اما با تمامی این اتفاقات تلخ و بدون اساس، همچنان امیدوار هستیم که می‌توان برای آن چاره‌اندیشی کرد؛ یکی از راهکار‌های مهم نیز افزایش آگاهی مردم درخصوص اهمیت فرزندآوری و جوانی جمعیت است.
در همین راستا و بیان ضرورت فرزندآوری، گفت‌وگویی با سرکار خانم مرضیه امیدی، روان‌شناس و عضو انجمن روان‌شناسی ایران داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
این پژوهشگر عرصه جوانی جمعیت با اشاره به اینکه فرزندآوری باعث رشد شخصیت والدین می‌شود، عنوان کرد: تجربه فرزندآوری مجموعه کاملی از ارزش‌ها را به ساختار شخصیت والدین اضافه و پذیرفتن این نقش به والدین کمک می‌کند که روحیه تعهدپذیری، خلاقیت داشتن و مسئولیت‌پذیری را در خود نهادینه و تقویت کنند.
امیدی تنها ریشه عمومی رشد و پختگی انسان را در پرورش فرزندان دانست و گفت: فرزندآوری باعث ایجاد چالش‌های جدید در زندگی شده و درنتیجه رشد و تعالی فردی را به همراه دارد.
وی با تأکید بر اینکه خانواده با حضور فرزند حس مفید بودن را دارد، خاطرنشان کرد: با تولد فرزند در خانواده، جریان اجتماعی و زندگی پدر و مادر به‌صورت اساسی شکل می‌گیرد و در جامعه‌ای که جوان و نوجوان آن زیاد باشد، پویایی و نشاط نیز به‌وفور به چشم می‌خورد.
این مشاور و روان‌شناس خانواده یکی از علت‌های مهم پیوند عاطفی بین زن و مرد را تولد فرزند دانست و افزود: پرورش و تربیت یک انسان باعث رشد و تغییر مثبت در خانواده و حس رضایتمندی و مفید بودن می‌شود.
امیدی با اشاره به اینکه کودکان منبع لذت و شادی در خانواده هستند، بیان کرد: فرزندان نه‌تنها شالوده زندگی زناشویی را استحکام می‌بخشند، بلکه عامل مؤثری در لذت بردن پدر و مادر بوده و با افزایش این لذت‌ها، سلامت و بهداشت روانی زوجین نیز تأمین می‌شود.
وی داشتن فرزند را یکی از زیباترین رحمت‌های خداوند در زندگی هر خانواده بیان کرد و گفت: خداوند متعال نیز روزی فرزند متولدشده را تضمین کرده و جایگاه عظیمی را نیز به پدر و مادر آن کودک می‌بخشد.
این پژوهشگر عرصه جوانی جمعیت با تأکید بر اینکه خداوند متعال هم در قرآن کریم اصل وجود فرزند را به‌عنوان نعمت الهی شمرده است، عنوان کرد: در آیه 72 سوره نحل نیز به همین موضوع اشاره شده که خدا برای شما از خودتان همسرانی قرار داد و از همسرانتان برای شما پسران و نوادگانی نهاد و از چیزهای پاکیزه به شما روزی بخشید، آیا به باطل ایمان می‌آورند و به نعمت‌های خدا کفر می‌ورزند؟
امیدی با اشاره به این آیه، داشتن فرزند صالح و سالم را هدیه‌ای از سوی خدا به بندگان و پیروان شایسته دانست و افزود: مادر زمانی که کودکش گرسنه می‌شود، آن را سیر می‌کند که این مهم در نزد پروردگار بسیار ارزشمند است؛ به‌واقع خداوند اجر فراوانی در زمان شیردهی به مادری که از وجودش به فرزند خود شیر می‌دهد، عنایت می‌کند.
وی فرزندآوری را در درجه نخست برای بقای خانواده و در درجه دوم برای بقای جامعه ضروری بیان کرد و گفت: هر کس به اندازه توان خود باید درخصوص اهمیت فرزندآوری و افزایش جمعیت تلاش داشته باشد تا در آینده نیز شاهد جمعیت جوان، بانشاط و سرزنده در کشور باشیم.
امیدی به بیان وظایف مسئولین درخصوص جوانی جمعیت و فرزندآوری اشاره کرد و ادامه داد: مسئولین در جهت فرهنگ‌سازی فرزند آوری باید اقدامات جدی و فعالی داشته باشند و شرایط اجتماعی را برای خانواده‌های جوان مهیا کنند؛ می‌بایست دغدغه‌های خانواده‌ها ازجمله در زمینه شغلی و مسکن را برطرف کنند و شرایط بهداشتی و امکانات رفاهی برای آنان ایجاد کنند. دولت نیز باید برای مادران شاغل برنامه‌های ویژه مانند مرخصی طولانی‌مدت برای باروری و زایمان درنظر داشته باشد.
وی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فرزندآوری را تربیت صحیح و تحصیل عالی فرزندان دانست و افزود: آموزش‌وپرورش و در کنار آن سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک نیز می‌تواند با احداث کودکستان‌ها و مدارس مناسب و روش‌های صحیح آموزشی و تربیتی، این دغدغه را برای خانواده‌های شاغل کمتر کند.
امیدی به نقش مهم رسانه‌ها درخصوص تشویق به فرزندآوری و افزایش جمعیت اشاره کرد و گفت: صداوسیما نیز می‌تواند با ساخت فیلم‌هایی که مسئله جوانی جمعیت و فرزندآوری را در آن‌ها به تصویر کشانده است، به‌عنوان یک رسانه ملی در این خصوص اقدام کند؛ همچنین در تبلیغات نیز می‌تواند سراغ خانواده‌ها دارای چند فرزند رفته تا خانواده‌ها نیز مشتاق به فرزندآوری شوند.
عضو انجمن روان‌شناسی ایران در پایان ضمن ابراز نگرانی از وضعیت افزایش طلاق در کشور که آسیب‌های دیگری را نیز برای جامعه در پی دارد، بیان کرد: دختر و پسر جوانی که با ازدواج کردن تشکیل خانواده می‌دهند و به این سنت حسنه را که خداوند متعال نیز در قرآن کریم بر آن تأکید فراوانی داشته است (در احادیث و روایات گوناگونی نیز به ضرورت ازدواج کردن اشاره شده)، عمل می‌کنند، باید به ابعاد و جنبه‌های روانی موضوع فرزندآوری بیندیشند و بدانند که با فرزندآوری نشاط و شادی را به زندگی خود می‌بخشند و درنهایت همین موضوع باعث تحکیم خانواده و بقای نسلشان می‌شود.
همان‌طور که دانستیم، از راهکار‌های اصلی و اساسی تحکیم بنیان خانواده، مسئله فرزندآوری است. براساس تحقیقات و بررسی‌های صورت‌گرفته، خانواده‌هایی که دارای فرزند هستند، کمتر به سمت طلاق گرفتن گرایش پیدا می‌کنند و از طرفی آمار طلاق افرادی که باهم ازدواج کرده و دارای فرزند نیستند، بیشتر است. در سال‌های اخیر مشوق‌های خوبی از قبیل اختصاص تسهیلات، ثبت‌نام مسکن و اهدای زمین برای خانواده‌هایی که دارای فرزند تازه‌متولدشده هستند، درنظر گرفته شده است و از مادرانی که سه فرزند دارند و فرزند سوم آن‌ها از سال 1400 به بعد متولد شده است نیز تجلیل به عمل آمده است. اما این اقدام به‌تنهایی راهکار خوبی برای افزایش جمعیت یا فرزندآوری نیست؛ دغدغه اصلی در کشور مسئله اقتصادی بوده و اگر مسئولین امر در این خصوص اهتمام داشته باشند و اقتصاد کشور را توسعه دهند، قطعاً درخصوص ازدواج و فرزندآوری نیز اتفاقات خوبی صورت می‌گیرد. براساس گزارش‌های واصله خیلی از خانواده‌هایی که برای وام فرزندآوری ثبت‌نام کرده‌اند، موفق به دریافت تسهیلات نشده و درگیر کاغذبازی‌های بانک هستند و در آخر نیز بانک‌های عامل با بیان اینکه بودجه لازم را برای این موضوع ندارند یا آخر سال است، این خانواده‌ها را سرگردان می‌کنند. درخصوص بحران کاهش جمعیت باید به فکر برنامه‌هایی در دو محور کوتاه‌مدت و بلندمدت باشیم. برنامه کوتاه‌مدت برای اینکه در دهه‌های آینده قطعاً با شرایط کنونی، جمعیت کشور رو به پیری خواهد رفت و باید اقدامات فوری برای بحث فرزندآوری انجام شود و برنامه دراز‌مدت نیز نیاز است که با داشتن این برنامه، افق‌های لازم برای آینده ترسیم شود و مسئله جوانی جمعیت به فراموشی سپرده نشود.

پیام زمانی