دیابت یک بیماری شایع و پرهزینه است که با عوارض بالایی همراه است. یک نگرانی عمده در رابطه با عوارض دیابت این است که بسیاری از این عوارض، برگشت‌ناپذیر هستند.

یکی از اهداف اولیه درمان دیابت، کاهش سطح گلوکز خون است؛ زیرا به نظر می‌آید که بهبود یافتن و کنترل قند خون می‌تواند باعث تاخیر در شروع و پیشرفت عوارض مختلف دیابت شود. به همین دلیل شناسایی عواملی که با کنترل قند خون مرتبط هستند، برای درمان موثرتر و شناخت نیازهای بیماران دیابتی ضروری است.

با توجه به اهمیت این موضوع و تناقضاتی که در مطالعات گذشته در این زمینه وجود داشت، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی سمنان با انجام یک مطالعه فاکتورهای موثر در بهبود کنترل قند خون بیماران مبتلا به دیابت نوع دو را مورد بررسی قرار دادند.

برای انجام این تحقیق 388 بیمار مبتلا به دیابت با سن بالای 30 سال که از شروع بیماری آن‌ها حداقل یک سال گذشته بود، مورد بررسی قرار گرفتند. اندازه‌گیری قد، وزن و دور کمر بیماران انجام شد و شاخص توده بدنی نیز محاسبه شد.

اطلاعات دیگر نظیر سن، جنس، سطح تحصیلات، مصرف سیگار، تعداد سال‌های ابتلا به دیابت، نوع درمان، میزان فعالیت بدنی و... از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شد. همچنین جهت تعیین شاخص کنترل قندخون، میانگین سه ماهه قند خون (HbA1C) اندازه‌گیری شد و پژوهشگران میزان HbA1C کم‌تر از هفت درصد را به عنوان کنترل ضعیف قند خون تعریف کردند.

در این مطالعه مشخص شد که بین کنترل ضعیف خون با جنسیت، نوع درمان و طول مدت دیابت، رابطه معنی‌دار وجود دارد.

در این مطالعه میانگین HbA1C شرکت‌کنندگان در مطالعه 8.044 درصد اندازه‌گیری شد و 74 درصد از بیماران کنترل ضعیف قند خون داشتند. 44 درصد از شرکت‌کنندگان توده بدنی بالای 30 و 89 درصد چاقی شکمی داشتند.

نتایج به دست آمده حاکی از آن است که زنان، افراد تحت درمان با انسولین تزریقی و یا طول مدت دیابت کم‌تر از پنج سال کنترل مطلوب‌تری داشتند.

به گفته محققان این مطالعه؛ به طور قطع نیاز به مطالعات طولی آینده‌نگر جهت بررسی دقیق‌تر فاکتورهای موثر بر شاخص کنترل قند خون در آینده هست تا با شناسایی و اصلاح فاکتورهای قابل تغییر به کنترل بهتر قند خون و پیشگیری از بسیاری از عوارض دیابت کمک کرد.

در انجام این تحقیق ثریا دوست‌محمدیان، نعیم‌السادات کیا و سپیده فتاحی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی سمنان، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه خرداد ماه سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «فاکتورهای موثر بر کنترل ضعیف قند خون در بیماران دیابتی ایرانی» در فصل‌نامه کومش زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی سمنان، منتشر شده است.