همواری مسیر توسعه با انتخاب مدیران شایسته و استفاده از ظرفیتهای استانی
حسن سالک در بازدید از غرفه سپهرغرب در نخستین جشنواره مطبوعات و رسانههای غرب کشور (هگمتانه) در همدان در گفتوگویی تفصیلی درباره نقش برنامهریزی منطقهای، آمایش سرزمین و انتخاب مدیران در توسعه اقتصادی استان همدان اظهار کرد: تخصص استاندار همدان در حوزه جغرافیا و برنامهریزی منطقهای باعث شد نگاه او به اقتصاد، مبتنی بر ظرفیتهای سرزمین باشد؛ به عبارت دیگر، اقتصاد منطقهای از منظر قابلیتها و مزیتهای محلی بررسی میشود.
وی افزود: در رشته اقتصاد توسعه نیز برنامهریزی منطقهای بهصورت جدی مورد توجه قرار گرفته و این همپوشانی میان جغرافیا و اقتصاد توسعه، نشان از اهمیت شناخت دقیق مزیتهای هر استان دارد.
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: آمایش سرزمین و استفاده از ظرفیتهای استانی در دستور کار استان قرار گرفته است؛ موضوع توازن منطقهای جایگاه ویژهای دارد. برای نمونه، امروز بیش از 52 درصد تولید ناخالص داخلی کشور در تهران متمرکز است، حدود 80 تا 90 درصد تولید در پنج تا هشت استان انجام میشود و سایر استانها سهم اندکی دارند. دولت چهاردهم توجه ویژهای به کاهش تمرکز داشته و الگویی برای ایجاد توازن منطقهای طراحی کرده است.
سالک ادامه داد: در دولت سیزدهم و چهاردهم محور اصلی «توازن منطقهای» بوده و توسط رئیسجمهور نیز تأیید شده است. هر استان متناسب با ظرفیتها و مزیتهای خود، مدل توسعهای ویژهای طراحی کرده و به اجرا میگذارد؛ استان همدان نیز مأموریت یافته تا مدل بومی خود را تدوین کند.
* شاخصهای اقتصادی همدان و عملکرد مدیریتی
وی با اشاره به شاخصهای اقتصادی استان همدان، گفت: ارزیابیها نشان میدهد نرخ بیکاری در سطح قابل قبول و نرخ تورم پایینتر از میانگین کشور است. این شاخصها نشان میدهد مسیر بهبود آغاز شده و انتخاب مدیران کارآمد در این روند بیتأثیر نبوده است.
این کارشناس اقتصادی افزود: با وجود فشارهای اقتصادی ملی، روندی رو به بهبود شکل گرفته است. بخشی از مشکلات هر استان به شیوه مدیریت و کارآمدی مدیران بازمیگردد؛ مدیرانی که براساس شایستگی انتخاب میشوند، بهتر میتوانند با مشکلات اقتصادی مقابله کنند و از ظرفیتها بهره ببرند.
* ضعف پاسخگویی در نظام مدیریتی
سالک به ضعف نظام ارزیابی و پاسخگویی مدیران نیز اشاره کرد و گفت: بسیاری از مدیران با وجود آگاهی از شرایط اقتصادی و محدودیتها، اگر مأموریت خود را محقق نکنند، نشان میدهد توانایی یا دانش کافی ندارند و باید جابهجا شوند؛ اما بهندرت مشاهده میکنیم مدیری بهدلیل محقق نکردن مأموریتش برکنار شود. این یکی از آسیبهای اصلی نظام مدیریتی کشور است.
وی ادامه داد: در هنگام انتخاب مدیران، گروههایی پیرامون فرد جمع میشوند و با سفارشها و لابیها درصدد تأیید یا تخریب دیگران برمیآیند. فرد برای مدیریت موفق باید شناخت دقیقی از حوزههای کلان، سازمان متبوع، زنجیرههای تأمین و ذینفعان داشته باشد؛ در غیر این صورت هم به خود و هم به مردم آسیب میزند.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: خوشبختانه اخیراً در استان همدان سازوکارهای ارزیابی تخصصی مدیران شکل گرفته و انتخابها براساس مصاحبههای کارشناسی انجام میشود؛ ادامه این مسیر بهبود عملکردها و نتایج مطلوب اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
سالک خاطرنشان کرد: براساس آمار رسمی استانداری همدان، 47 درصد سرمایهگذاریهای استان در یکسال اخیر محقق شده که نشاندهنده روند مثبت در تعاملات بینالمللی و جذب سرمایه است؛ افتتاح دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان در روزهای گذشته نیز گامی مهم در گسترش ارتباطات منطقهای و اقتصادی است.
* اولویت، مسائل زیرساختی و معیشتی
وی تأکید کرد: رفع مشکلات زیرساختی ازجمله مدیریت ترافیک و راهسازی باید در اولویت مدیران باشد؛ همچنین مسائل معیشتی مردم باید محور تصمیمگیریها قرار گیرد. مدیران باید سوز مردم را داشته باشند و براساس شایستگی انتخاب شوند و نه توصیه و سفارش.
این پژوهشگر توسعه ادامه داد: ضعف مدیریت و ناهماهنگی بین دستگاهها مانند جهاد کشاورزی و اداره کل اقتصاد و دارایی، به مردم و اقتصاد استان لطمه میزند. همچنین مدیریت بازار باید مؤثر و منسجم باشد؛ نگاه نادرست به تنظیم خودکار بازار موجب بیثباتی قیمتها و نارضایتی مردم شده است.
* اهمیت جانشینپروری و شایستگی مدیران
سالک اظهار کرد: بزرگترین مسئله امروز کشور، معیشت مردم است؛ اگر مدیران براساس مدلهای شایستگی و شناخت دقیق مأموریتها انتخاب شوند، مشکلات کاهش مییابد. هر مدیر باید پیشتر آموزش دیده و آماده پذیرش مسئولیت باشد، نه اینکه بدون تجربه و اتفاقی انتخاب شود.
وی تأکید کرد: در شرایط فعلی، لابیهای سیاسی و جناحی تعیینکننده هستند و شایستگی جای خود را به وابستگی میدهد؛ سازوکاری برای حذف مدیران ناکارآمد وجود ندارد و بسیاری تنها از یک پست به پست دیگر منتقل میشوند.
* ضرورت انتخاب مدیران متخصص و قانونمند
این مشاور کسبوکار خاطرنشان کرد: اگر نظام مدیریتی اصلاح شود، باید از نگاههای جناحی فاصله گرفت و مدیرانی انتخاب کرد که اهل قانون، متخصص و دغدغهمند مشکلات مردم باشند. تجربه بخش خصوصی نشان داده استفاده از نیروهای باتجربه و متخصص منجر به رشد و موفقیت میشود، اما در بخش دولتی ملاحظات سیاسی غالب است.
سالک متذکر شد: احزاب و گروههای سیاسی باید از منافع شخصی فاصله گرفته و به انتخاب افراد کارآمد روی آورند؛ تنها در این صورت است که میتوان به بهبود پایدار در اقتصاد و معیشت مردم امیدوار بود.