تبلیغات اسلامی استان همدان و مأموریت پیش رو
سه سال پیش بود که مدیران سازمان تبلیغات اسلامی دیداری با رهبر انقلاب داشتند؛ در این دیدار معظمله بیانات ویژهای درباره حوزه مأموریتی این نهاد بیان فرمودند. رهبر انقلاب در دیدار با مدیران سازمان تبلیغات اسلامی، دو وظیفه اساسی را مورد تأکید قرار دادند: تولید و ارائه محصولات فاخر مبتنی بر فکر نو و درنظر گرفتن اقتضائات اجتماعی و فرهنگی تبلیغ در عین خشیت کامل از پروردگار. این دو مأموریت نه دو مسیر جداگانه، بلکه دو رکن مکمل در فعالیت فرهنگی و تبلیغاتی بهشمار میآیند و تحقق آنها نیازمند دقت نظر و مهارت عملی مدیران فرهنگی است.
* تولید و ارائه محصولات فاخر مبتنی بر فکر نو
محصول فاخر در عرصه فرهنگ و تبلیغ، فراتر از ظاهر زیبا یا کیفیت مادی است؛ معیار اصلی غنای فکری و معنوی، اصالت در محتوا و جذابیت در قالب بوده که چنین محصولی باید اندیشهبرانگیز، اثرگذار و متناسب با نیازهای فکری جامعه باشد. نوآوری در این مسیر را میتوان شامل شناخت دقیق مخاطب، استفاده از زبان روز و فناوریهای نوین و پرهیز از تکرار قالبهای فرسوده دانست که این کار بدون پژوهش مستمر، رصد فضای رسانهای و بهرهگیری از نیروهای خلاق، ممکن نیست. مهمترین ریزهکاری این بخش، ایجاد تعادل میان نوآوری و اصالت است؛ بهگونهای که جذابیتهای جدید، اصول و ارزشهای بنیادین را مخدوش نکنند.
* توجه به اقتضائات اجتماعی و فرهنگی تبلیغ در عین خشیت الهی
اقتضائات فرهنگی را نیز میتوان فهم دقیق شرایط جامعه، نیازها، حساسیتهای مخاطبان و تنظیم پیام متناسب با این شرایط برشمرد؛ جامعه امروز متشکل از نسلها و گروههای اجتماعی متنوع با زبانها و ذائقههای متفاوت است. تبلیغ مؤثر باید این تفاوتها را بشناسد و متناسب با آن پیامآفرینی کند؛ این امر نوعی دیپلماسی فرهنگی داخلی بوده و نیازمند مهارت و دقت بالا است.
* نقش مدیران در تحقق این دو وظیفه
مدیران سازمان تبلیغات بهویژه مدیران ادارات کل در استانها، محور اجرای این مأموریتها هستند؛ در حوزه تولید محصولات فاخر وظیفه آنها شناسایی و پرورش استعدادهای خلاق، تأمین منابع مالی و فنی و ایجاد فضای آزاد برای نوآوری در چارچوب ارزشها است که درعینحال باید نظامی برای ارزیابی کیفی و سنجش اثرگذاری محصولات ایجاد شود.
در بخش اقتضائات فرهنگی، مدیران باید سازوکارهای رصد اجتماعی و فرهنگی را فعال کنند؛ همکاری با پژوهشگران علوم اجتماعی، روانشناسان و کارشناسان رسانه، به فهم دقیقتر نیازهای مخاطب کمک میکند.
این دو وظیفه در پیوندی عمیق با جهاد تبیین قرار دارند؛ در شرایط جنگ روایتها، محصول فاخر و متکی بر فکر نو، همچون سلاحی فکری برای مقابله با تحریفها و شبهات عمل میکند. اما این سلاح تنها زمانی مؤثر است که در طراحی و استفاده از آن، اقتضائات فرهنگی با دقت لحاظ شود و در همه حال خشیت الهی بر تصمیمها حاکم باشد.
هنر مدیر فرهنگی این است که با مدیریت متوازن، نوآوری را با اصالت و اقتضائات فرهنگی را با معیارهای الهی، در هم بیامیزد تا پیام دینی و فرهنگی هم اثرگذار باشد و هم ماندگار.
به عبارت دیگر تبلیغات اسلامی باید جلوتر از جامعه حرکت کرده و از رویکرد انفعالی به راهبرد فعال و اثرگذار تغییر رویه دهد تا بتواند به دو وظیفهای که ولی امر مسلمین برعهده این نهاد قرار داده، عمل کند؛ اما این یک واقعیت است که نمیتوان از اداره کلی که مدتها درگیر تغییر مدیریت بوده، انتظار عملکرد مطلوب که نه، حتی قابل قبول داشت!
بهواقع در دو سه سال اخیر عملکرد اداره کل تبلیغات اسلامی استان همدان چیزی نزدیک به هیچ بوده است؛ شنیدهایم روابط عمومی این اداره کل در نشست خبری اخیر با افتخار گفته است طی سالهای اخیر در رسانهها انتقادی به این نهاد نشده! باید به این برادر گرامی گفت رسانه باید چه چیزی را نقد میکرده؟ این اداره کل برای خانوادههای همدانی، فعالان فرهنگی و اجتماعی چقدر حرف برای گفتن داشته است که رسانه درباره چند و چون آن صحبت کند؟
بگذریم... امید است دوران مدیریت جدید به اندازهای باشد که بتواند خدمات ارزشمندی به مردم استان ارائه کند و درعینحال تیم مدیریت این نهاد به چیزی بیش از کار اداری بیندیشند و جهادی عمل کند.