شناسه خبر:80348
1402/12/17 12:16:40

مفهوم «انتظار فرج»، یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم دینی است. در طول تاریخ، ملت‌های منتظر فرج و معتقد به وجود حضرت صاحب‌الزمان موفق بوده و از بن‌بست‌های زندگیِ فردی و اجتماعی یک‌به‌یک عبور کرده اند. حال سوال اساسی این است که، «انتظار فرج» دارای چه معنا، مفهوم و ابعادی است که چنین نیروی امیدوارکننده و قدرت پیشرفت‌دهنده‌ای دارد؟

«مسئله‌ انتظار... از آن کلیدواژه‌های اصلی فهم دین و حرکت اساسی و عمومی و اجتماعی امت اسلامی به سمت اهداف والای اسلام است.» 1390/4/18 این واژه بنیادین، دارای معنای تمدن‌سازانه است؛ زیرا «انتظار فرج یک مفهوم بسیار وسیع و گسترده‌ای است.» 1384/6/29 یک معنای «انتظار، انتظارِ فرجِ نهایی است.» 1384/6/29 «یعنی انتظار فرج حضرت ولیّ‌عصر؛ این یک مصداق از انتظار فرج است.» 1399/1/21 «یعنی این آینده حتمی و قطعی است؛ بخصوص انتظارِ یک موجود حى و حاضر.» 1390/4/18 «لیکن انتظار فرج مصداق‌های دیگر هم دارد.وقتی به ما می‌گویند منتظر فرج باشید، فقط این نیست که منتظر فرج نهایی باشید، بلکه معنایش این است که هر بن‌بستی قابل گشوده شدن است.» 1384/6/29 به عبارت بهتر «وقتی در نهایتِ زندگیِ انسان، در مقابله‌ با این‌همه حرکت ظالمانه و ستمگرانه، خورشیدِ فرج ظهور خواهد کرد، پس در بن‌بست‌های جاری زندگی هم همین فرج متوقَّع و مورد انتظار است.» 1384/6/29

 

***ابعاد مفهوم انتظار

 

بر اساس این مفهوم گسترده، انتظار دارای ابعاد مهمی است که آگاهی از آن، وظیفه انسان را در زندگی بهتر روشن می‌کند. «یک بُعد، این است که انتظار به معنای قانع نشدن به وضع موجود است. «انتظار داریم»، یعنی هرچه خیر و عملِ خوب انجام دادیم و به وجود آمده، کم و غیرکافی است و منتظریم، تا ظرفیت نیکیِ عالم پُر بشود.» 1369/12/11 به عبارت دیگر «انتظار یعنی قانع نشدن، قبول نکردن وضع موجودِ زندگی انسان و تلاش برای رسیدن به وضع مطلوب.» 1387/5/27 «یک بُعد دیگر از ابعاد انتظار، دلگرمی مؤمنین نسبت به آینده است.» 1369/12/11 «انتظار یعنی اعتقاد به اینکه یک آینده‌ قطعی‌ای وجود دارد.» 1399/1/21 «انتظار یعنی این آینده حتمی و قطعی است؛ بخصوص انتظارِ یک موجود حىّ و حاضر.» 1390/4/18 «یک بُعد انتظار این است که منتظر، با شوق و امید حرکت بکند.» 1369/12/11 پس «انتظار به معنای بی‌‌صبری کردن و پا به زمین کوبیدن و چرا دیر شد و چرا نشد و مانند اینها نیست.» 1396/2/20 بلکه به‌عکس «در انتظار فرج، امید هست.» 1399/1/21

 

***انتظار، زندگی دوباره

 

بر اساس آنچه در ابعاد انتظار گفتیم، می‌توان نتیجه گرفت که «انتظار فرج یعنی همه‌ سختی‌ها قابل برداشته شدن و برطرف شدن است.» 1402/1/29 این باور، به زندگی انسان جان دوباره می‌دهد. به این معنا که «خود این انتظار، فرج است؛ خود این انتظار، دریچه‌ى فرج است، امیدبخش است، نیروبخش است؛ از احساس بیهودگى، از احساس ضایع شدن، از نومیدى، از گیج و گمى نسبت به آینده جلوگیرى می‌کند.» 1393/3/21 دلیل چنین باوری، این است که «حرکت عالم به سمت صلاح است، به سمت آفاق روشن است. مستکبران عالم هر چه می‌خواهند بگویند، تظاهر به قدرت نمایی بکنند... اما طبیعت و فطرت عالم این است، طبیعت عالم این است که به سمت کمال برود و می‌رود.» ‌1379/8/22 در حقیقت «امید به اصلاح نهایی به‌وسیله‌ ولی مطلق حضرت حق، حضرت صاحب‌‌‌‌الزّمان... وعده‌ تضمین‌شده‌ خدا است.» 1397/2/10 پس «انتظار، یکی از پربرکت ترین حالات انسان است.» 1368/12/22 نتیجه باور به این قانون الهی این است که وقتی «مشکلات گوناگونی در زندگی پیش می‌آید، انسان در مواجهه‌ با این مشکلات نبایستی مأیوس بشود؛ باید انتظار فرج داشته باشد؛ باید بداند که فرج خواهد آمد. خود انتظار فرج، یک نوع فرج است.» 1399/1/21 در واقع «ملتی که در دلش خورشید امید به آینده و زندگی و لطف و مدد الهی می‌درخشد، هرگز تسلیم و مرعوب نمی‌شود و با این حرفها، از میدان خارج نمی‌گردد... عقیده به امام زمان، هم در باطن فرد، هم در حرکت اجتماع و هم در حال و آینده، چنین تأثیر عظیمی دارد.» 1374/10/17 چنین مردمی «در هیچ حادثه‌ای از حوادث زندگی دچار یأس و نا‌امیدی نمی‌شوند و همیشه در همه حال انتظار فرج دارند.» 1399/1/21

 

***انتظار، برای عمل نه بی عملی

 

کسب آمادگی حداکثری لازمه‌ انتظار است.«انتظار ایجاب می‌کند که انسان خود را به آن شکلی، به آن صورتی، به آن هیئت و خُلقی نزدیک کند که در دوران مورد انتظار، آن خُلق و آن شکل و آن هیئت متوقع است.» 1390/4/18 به همین دلیل، وقتی در روایات، «انتظار فرج را افضل اعمال دانسته‌اند، معلوم می‌شود انتظار، یک عمل است، بی‌عملی نیست... یک آماده‌سازی است.» 1384/6/29 در حقیقت «اعتقاد به حضرت مهدی... آرمانی است که باید به دنبال آن عمل بیاید.» 1381/7/30 حال این سؤال پیش می‌آید که چگونه خود را آماده کنیم؟

 

اولین عمل، تقویت رابطه با امام زمان است. «رابطه‌ قلبی و معنوی بین آحاد مردم و امام زمان یک امر مستحسن، بلکه لازم و دارای آثاری است؛ زیرا امید و انتظار را به طور دایم در دل انسان زنده نگه می‌دارد.» 1368/12/22 دومین عمل این است که «تلاش کنیم در راه ایجاد جامعه مهدوی؛ هم خودسازی کنیم، هم به قدر توانمان، به قدر امکانمان، دگرسازی کنیم و بتوانیم محیط پیرامونی خود را به هر اندازه‌ای که در وسع و قدرت ما است، به جامعه مهدوی نزدیک کنیم.» 1399/1/21 سومین عمل، دعا برای فرج و آرامش و اطمینان قلبی است. «این آرامش روانیِ ناشی از انتظار فرج، این اطمینان نفْسی را که انسان دارد که نفْس او و دل او تلاطم ندارد، می‌شود افزایش داد؛ به وسیله‌ دعا، به وسیله‌ استغاثه، به وسیله‌ مناجات با پروردگار.» 1399/1/21

 

چهارمین وظیفه، آمادگی برای مقابله با دشمن است. «بزرگترین وظیفه‌ منتظران امام زمان این است که از لحاظ معنوی و اخلاقی و عملی و پیوندهای دینی و اعتقادی و عاطفی با مؤمنین و همچنین برای پنجه درافکندن با زورگویان، خود را آماده کنند.» 1381/7/30 پر واضح است «کسی که وقتی کشور اسلامی مورد تهدید دشمن است، آماده دفاع از ارزشها و میهن اسلامی و پرچم برافراشته اسلام است، ‌می‌تواند ادعا کند که اگر امام زمان بیاید، پشت سر آن حضرت در میدان‌های خطر قدم خواهد گذاشت.» ‌1381/7/30

 

***حکومت آینده حضرت مهدی، یک حکومت مردمىِ به تمام معنا

 

ملت ایران، بر اساس باور به انتظار و توجه به همین وظائف، نظام جمهوری اسلامی را به رهبری امام‌خمینی تشکیل داد. بر این اساس می‌توان گفت: «تشکیل نظام جمهوری اسلامی یکی از مقدمات این حرکت عظیم تاریخی است. هر اقدامی در جهت استقرار عدالت، یک قدم به سمت آن هدف والاست.» 1387/5/27 به عبارت دیگر «تشکیل حکومتی بر مبنای قرآن، بشریّت را به حکومت امام زمان یک قدم نزدیک تر کرد.» 27/2/1363 بنابراین آمادگی برای ظهور امام‌زمان متکی به حضور اجتماعی همیشگی مردم است؛ چراکه «حکومت آینده حضرت مهدی موعود ارواحنافداه، یک حکومت مردمىِ به تمام معناست... امام‌زمان از آحاد مؤمن مردم و با تکیه به آن‌هاست که بنای عدل الهی را در سرتاسر عالم استقرار می‌بخشد و یک حکومت صددرصد مردمی تشکیل می‌دهد.» 1381/7/30

 

نکته پایانی اینکه، «اعتقاد به مهدویت و به وجود مقدس مهدی موعود ارواحنافداه، امید را در دلها زنده می‌کند.» 1376/9/25 از این‌رو «هر قلمی که کلمه‌ای را در جهت ناامید و مأیوس کردن مردم روی کاغذ بیاورد، متعلق به دشمن است. چه صاحب این قلم بداند، چه نداند، دشمن از او استفاده میکند.» 1376/9/25 زیرا «اگر ملتی برای خودش تحرکی نداشت و ارزش و آینده‌ای برای خود قائل نبود، دشمنان می‌توانند بیایند و برایش نقشه بکشند.» 1376/9/25 پس «با تلاش مسئولان و با امید و پشتیبانی قشرهای مختلف مردم بایستی قدم به قدم این راه را طی کنیم و پیش برویم.» 1379/12/24


منبع: khamenei.ir

شناسه خبر 80348