سال 97 بود که اعضای شورای اسلامی شهر همدان اعلام کردند احداث جاده بازگشت گنجنامه با همکاری متخصصان دانشگاه بوعلی‌سینا، درحال انجام است.

در ادامه سال 99 معاون پژوهشی وقت دانشگاه بوعلی‌سینا برآیند مطالعات احداث جاده گنجنامه را اقدامی غیر کارشناسی و آسیب‌زا عنوان کرد، اما گفت برای ساخت این جاده اعتبار درنظر گرفته شده است! که به‌تازگی معاون عمرانی استاندار از درحال مطالعه بودن این طرح خبر داده است.

این طرح موافقان و مخالفان زیادی دارد؛ به‌طوری که برخی‌ها ساخت جاده برگشت گنجنامه را اقدامی غیر علمی دانسته و معتقدند با احداث جاده برگشت گنجنامه، قلب الوند شکافته می‌شود؛ منطقه دره گنجنامه که بالاترین پُل ارتفاعی مشرف بر شهر همدان به حساب می‌آید، نقش مهمی در تعیین اقلیم و آب‌وهوای این شهر کهن دارد و هر اقدامی که در راستای آسیب به این منطقه انجام شود، به‌طور مستقیم بر شهر تأثیر خواهد گذاشت.

و اما موافقان این طرح می‌گویند مسیر گنجنامه یک منطقه گردشگری و تاریخی است و حجم بالایی از ترافیک را متحمل می‌شود و جاده فعلی واقعاً کشش حجم ترافیک به‌ویژه در ایام اوج تردد را ندارد؛ بنابراین خواستار احداث جاده برگشت هستند تا این معضلات برطرف شود.

در دوره قبلی شورا تصمیم بر انتقال مسیر برگشت گنجنامه به استخر عباس‌آباد بود و طبق این طرح، مسیر برگشت جاده گنجنامه کاملاً از ابتدای جاده تویسرکان (تاریک‌دره) آغاز و به سمت تپه عباس‌آباد هدایت و با تقویت جاده فعلی، به بلوار ارم ختم می‌شد.

شاید بهتر باشد این پروژه را در دو طرح جدا بررسی کنیم؛ یکی جاده برگشت گنجنامه که به سمت تپه‌ عباس‌آباد است و دیگری تعریض و توسعه جاده گنجنامه به سمت شهرستان تویسرکان؛ بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع این مهم دست‌مایه شد تا گفت‌وگویی را با حمیدرضا حاجی‌بابایی، نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی درخصوص این پروژه و نیز مسیر دسترسی همه مسیر‌های گردشگری امامزاده کوه، ابرو و سد اکباتان ترتیب دهیم که در ادامه نتیجه را می‌خوانید:

نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه پروژه مذکور از سال‌های قبل در دست پیگیری است و حتی ماده 23 این پروژه در بحث مطالعات انجام شده است، ابراز کرد: این مهم حتی در سفر ریاست‌جمهوری پیشین نیز مصوب شده است.

حمیدرضا حاجی‌بابایی با تأکید بر اینکه پروژه مذکور یکی از پروژه‌های بسیار مهم استان است، تشریح کرد: در همدان علاوه‌بر این مورد، سه پروژه مهم این‌چنینی وجود دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به مسیر دسترسی امامزاده کوه، مسیر ابرو و نیز سد اکباتان اشاره کرد.

وی با تأکید بر اینکه برای تعدادی از پروژه‌های مذکور همان‌طور که عنوان شد ماده 23 ملی دریافت شده و مابقی نیز در شرف دریافت این ماده در عرصه مطالعاتی هستند، اظهار کرد: دراین‌بین پروژه گنجنامه از آنجایی که برای آن دو کار مهم در دستور کار قرار دارد، از اهمیت بالاتری برخودار است.

این مقام مسئول ادامه داد: نخست پروژه مسیر برگشت گنجنامه و بهسازی محور موجود، زیرا‌ مسیر فعلی از استانداردهای لازم به‌لحاظ ایمنی، روشنایی و تعیین حریم برخوردار نیست.

حاجی‌بابایی ادامه داد: تقریباً در این مسیر باید اتوبانی شکیل و فانتزی با داشتن استانداردهای لازم انجام پذیرد.

وی با تأکید بر اینکه علاوه‌بر موضوع مذکور به‌عنوان دومین اولویت در این محور بنده به همراه آقای مفتح نماینده تویسرکان به‌صورت جدی پیگیر آن بودیم که احداث مسیر گنجنامه به تویسرکان نیز آغاز شود، گفت: درواقع ما مسیر تویسرکان را یک محور گردشگری مهم برای همدان و تویسرکان تلقی می‌کنیم.

حاجی‌بابایی با تأکید بر اینکه احداث مسیر مذکور در عرصه گردشگری دو شهرستان عنوان‌شده یک فرصت طلایی است، ابراز کرد: این پروژه درحال حاضر چیزی حدود 100 میلیارد تومان اعتبار دارد و حتی کار مطالعاتی آن نیز انجام پذیرفته است.

وی با بیان اینکه امسال باید عملیات عمرانی در این پروژه آغاز شود، تشریح کرد: دراین‌بین همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد، احداث مسیر برگشت گنجنامه نیز موضوعی کلیدی در این خصوص تلقی می‌شود.

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه درواقع احداث این دو محور گردشگری همدان به تویسرکان را شکل خواهد داد، تصریح کرد: بازهم تأکید می‌کنم مسیر برگشت گنجنامه می‌بایست به حالت اتوبان احداث شود تا بتوان استانداردها لازم را بر آن بار کرد.

وی با بیان اینکه درواقع چهار مسیر گردشگری عنوان‌شده همگی باید به‌صورت اتوبان احداث شوند، تشریح کرد: برخی‌ها معتقد هستند با ایجاد راه برگشت و درواقع اجرای اتوبان شاهد مشکلات محیط‌زیست و تخریب باغات خواهیم بود، اما باید بگویم به هیچ وجه این‌گونه نیست، بلکه اجرای اتوبان به‌نوعی در حفاظت از باغات با تعیین استاندارد و حریم، مؤثر خواهد بود.

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه اخیراً برای مسیر سه‌راهی فامنین تا فرودگاه همدان نیز توانسته‌ایم مجوز ماده 23 را دریافت کنیم و این مسیر نیز به‌صورت اتوبان احداث خواهد شد، ابراز کرد: جهت اجرایی شدن این پروژه سهم برابری برای دولت و بخش خصوصی قائل شده‌اند؛ به نحوی که 400 میلیارد تومان اعتبار دولتی پیش‌بینی شده و مابقی نیز با مشارکت بانک‌ها به‌عنوان بخش خصوصی تأمین می‌شود.

مع‌الوصف؛ آنچه مسلم است اینکه توسعه در تمام بخش‌ها، نیازمند برآورده‌ کردن ضرورت‌های زیرساختی است، بنابراین نمی‌شود توقع توسعه در گردشگری داشت، آن‌وقت سیستم حمل‌و‌نقل را به‌صورت سنتی انجام داد، چراکه مشوق حضور گردشگری، امکان تردد با آرامش اعصاب و روان است؛ بنابراین اگر قرار بود راه برگشت از گنجنامه اجرا نشود، نباید اینقدر امکانات رفاهی به باغات داخل مسیر داده می‌شد که همه به‌صورت بی‌رویه ساخت‌وساز و باغ‌ها را مکان مناسبی برای زندگی دائم و مسیر گنجنامه را به بخشی از شهر بدل کنند و به ترافیک بیفزایند و یا به تعبیر بهتر اگر قرار بود مسیر برگشت گنجنامه ساخته نشود، اساساً نباید اجازه گسترش گنجنامه را به‌عنوان یک محوطه گردشگری می‌دادند، به‌علاوه اینکه باید برای دیدن کتیبه‌های گنجنامه هم نوبت‌بندی می‌کردند و گردشگران را براساس نوبت از مسیر بلوار ارم یا عباس‌آباد راهی گنجنامه می‌کردند!

نمی‌شود همه‌ مجوزها را بدهند، باغ‌ها را در دو طرف جاده مرکز اقامت خانواده بکنند، امکانات مناسب به ساکنان بدهند، آن‌وقت که می‌خواهند در زمان‌های گردشگرپذیری همدان تردد کنند، ساعت‌ها در ترافیک بمانند.

به تعبیر بهتر چرا باید گردشگری که با علاقه وارد همدان می‌شود، ساعت‌ها در ترافیک مسیر گنجنامه بماند و از اینکه مقصد گنجنامه را برای دیدن انتخاب کرده، پشیمان شود! آیا در مسیر گنجنامه راهی برای تعریض جاده وجود دارد؟ آیا باغات حاضر می‌شوند عقب بنشینند؟ اگر هم برخی‌هایشان با گرفتن برخی امتیازات قانونی حاضر به این کار شوند، آیا اساساً این کار عملی است؟ و یا گزینه‌های روی میز نهادهای متولی تردد و ترافیک در همدان، درصورت نساختن و عدم احداث جاده برگشت گنجنامه، چیست؟

موضوعاتی چون آلودگی هوا، به هم خوردن بافت گیاهی، سرریز ترافیک به بلوار ارم، جلوگیری از تنفس شهر و غیره هیچکدام در برابر ضرورت توسعه و خدمات، دلایل قانع‌کننده‌ای نیست، چراکه درحال حاضر این مسیر به یک محور گردشگری بدل شده و روزانه به‌ویژه در فصل تابستان به‌صورت شبانه‌روزی میزبان شهروندان و نیز گردشگران داخلی و خارجی است؛ پس به نظر می‌رسد ایجاد راه دسترسی استاندارد با درنظر گرفتن کلیه الزامات و پیوست‌های چهارگانه، یک امر بدیهی و اجتناب‌ناپذیر است. زیرا در زمان افزایش ترددها در مسیر گنجنامه، ممکن است مشکلاتی هم ایجاد شود، مشکلاتی که نیاز به گروه‌های امدادی داشته باشد؛ از اورژانس گرفته تا آتش‌نشانی و غیره، چگونه در آن حجم زیاد خودرو می‌توانند تردد داشته باشند؟

بنابراین درحال حاضر در زمان تصادفات نیز این‌گونه است، ماشین‌هایی که به یکدیگر برخورد می‌کنند، در کجای مسیر می‌توانند بایستند تا پلیس در مورد آن‌ها موارد قانونی را ثبت و ضبط کند؟ به علاوه اکنون خودروها بدون وجود موانع جداکننده مسیر، دقیقاً روبه‌روی هم حرکت می‌کنند که این خود یکی از بزرگ‌ترین دلایل تصادفات بوده که نمونه اخیر آن آتش گرفتن اتوبوس است.

با این رویکرد، ساخت مسیر بازگشت گنجنامه به‌عنوان یک تکلیف به حساب می‌آید و در گردشگری همدان هم ضرورتی است که نیاز توسعه گردشگری، آن را طلب می‌کند.