چند روزی است که ارز مسافرتی تخصیص یافته به مسافران خروجی از کشور، کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده و از دو هزار یورو به 500 یورو رسیده است. این تصمیمی است که در کنار تصمیم‌های دیگر، میزان سفرهای خارجی را دچار تغییر می‌کند.

اوایل آذر ماه سال 1400 سقف فروش ارز مسافرتی که 2000 یورو بود به دو هزار و 200 یورو افزایش یافت و دوباره به همان میزان برگشت اما امسال براساس اعلام بخشنامه بانک مرکزی، یک هزار و 500 یورو از آن کسر شد و به مسافران خروجی 500 یورو ارز با نرخ دولتی تعلق می‌گیرد. در واقع مسافرانی که به صورت هوایی به کشوری سفر می‌کنند که باید برای ورود به آن روادید بگیرند 500 یورو یا معادل ارزی آن را دریافت خواهند کرد. اما اگر کشور مقصدشان روادید نخواهد 300 یورو می‌گیرند. همچنین مسافرانی که به صورت زمینی، ریلی یا دریایی به کشوری می‌روند فارغ از اینکه روادید بخواهد یا نه 300 یورو یا معادل ارزی آن را دریافت می‌کنند.

در این میان اگر مسافری قصد خروج از کشور را از طریق مرزهای زمینی داشته باشد می‌تواند درخواست ارز مسافرتی دهد به این شرط که بلیت یکسره رفت به کشور مقصد را ارائه کند. به عنوان مثال اگر کسی قصد سفر به ترکیه را داشته باشد و به صورت شهر به شهر خود را به مرز برساند، نمی‌تواند ارز دریافت کند.

امسال براساس اعلام سازمان حج و زیارت؛ بانک مرکزی با پرداخت 200 یورو ارز همراه زائر برای حج امسال موافقت کرد.

این مسافران که باید سن آن‌ها بالای 18 سال باشد، برای هر نوع خروج از کشور باید مدارک مختلفی را ارائه کنند ازجمله پاسپورت، روادید (برای کشورهای شامل دریافت ویزا)، عوارض خروج، اصل بلیت مسیر رفت و مهر شده توسط آژانس، کارت ملی هوشمند، خط موبایل به نام شخص متقاضی، کارت بانکی به نام شخص خریدار، نشانی کامل کد پستی 10 رقمی.

همه صرافی‌ها ارز مسافرتی در اختیار گردشگران قرار نمی‌دهند بلکه تعداد محدودی از آن‌ها این خدمت را ارائه می‌کنند.

همچنین سامانه برخط بازار متشکل ارزی ایران برای ثبت نام ارز مسافرتی در نظر گرفته شده تا مسافران بتوانند برای جلوگیری از ازدحام در صرافی‌ها در آنجا ثبت‌نام آنلاین انجام دهند. ولی زمانی که صرافی‌ها خلوت باشد می‌توان بدون مراجعه به سامانه از صرافی‌هایی که ارز مسافرتی ارائه می‌کنند، تقاضای ارز کرد. مشاهدات میدانی خبرنگار مهر حاکی از آن است که همه صرافی‌ها ارز مسافرتی در اختیار گردشگران قرار نمی‌دهند بلکه تعداد محدودی از آن‌ها این خدمت را ارائه می‌کنند.

در حال حاضر اگر کسی برای دریافت ارز مسافرتی به صرافی مراجعه کند، یورو را با قیمتی حدود 28 هزار تومان می‌خرد. یورویی که در بازار آزاد به قیمت حدود 31 هزار تومان فروخته می‌شود؛ ضمن اینکه باید به صرافی 9 درصد نیز ارزش افزوده پرداخت کند. البته همه این شرایط برای تخصیص ارز آن هم یک بار در سال است یعنی اگر مسافری دو بار قصد خروج از کشور را داشته باشد و بار اول ارز گرفته؛ دیگر به او ارز مسافرتی داده نخواهد شد حتی اگر سفر اول او به کشوری بدون روادید و زمینی بوده باشد.

در این میان افراد دو تابعیتی و کسانی که در خارج از کشور اقامت دارند مشمول دریافت ارز مسافرتی نمی‌شوند. با این استدلال که افراد دارای اقامت در کشور دیگر عملاً در کشور خارجی درآمد دارد پس نباید با تخصیص ارز مسافرتی به آن‌ها بار هزینه مسافرت او بر ارز دولتی تحمیل شود.

در حال حاضر ارز مسافرتی حدود 28 هزار و 800 تومان نرخ دارد که با اختصاص 500 یورو حدود 14 میلیون و 400 هزار تومان می‌شود ضمن اینکه تهیه مدارک مورد نیاز و صف‌های طولانی در برخی از صرافی‌ها، خیلی از افراد را از گرفتن این ارز منصرف می‌کند چون تفاوت نرخ زیادی با ارز آزاد ندارد. از طرفی عوارض خروج از کشور نیز برای سفر اول 400 هزار تومان است.

همچنین بلیت سفرهای خارجی به شدت افزایش یافته و برای مسیرهای کوتاه کمتر از پنج میلیون تومان نرخ ندارد بلکه بسیاری از مسیرهای دورتر به خصوص با پروازهای خارجی، این رقم حداقل 35 میلیون تومان است. در این شرایط سفرهای خارجی برای مسافران ایرانی به شدت هزینه‌بر شده است. این تغییرات حتماً در میزان خروج مسافر از کشور با هدف تفریح تأثیرگذار خواهد بود.