در روزهای اخیر شاهد حواشی عجیب و غریب در لایحه بودجه 1401 بوده‌ایم، در روز بررسی کلیات لایحه بودجه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نیز قسمت مهمی از نکات موافقان و مخالفان کلیات به بحث حذف ارز حمایتی یا ارز واردات کالاهای حیاتی کشور معطوف شد، در حالی که در روزهای بررسی بودجه در کمیسیون تلفیق شاهد اطلاعات ضد و نقیض درباره حذف یا ادامه تخصیص ارز چهار هزار و 200 اقلامی مثل دارو بودیم. حالا مشخص شده است که دولت تصمیم گرفته است به‌ صورت کامل ارز چهار هزار و 200تومانی را حذف کند.

حذف ارز ترجیحی دارو موافقان و مخالفان زیادی داشت، به هر حال دارو یک کالای بسیار مهم و حساس است و تصمیم‌گیری در مورد آن باید با دقت و جامع باشد. موافقان این طرح معتقدند که با حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی و پرداخت یارانه به بیمه‌ها قیمت دارو در سال 1401 تفاوتی با قیمت‌های سال 1400 نمی‌کند.

در همین راستا عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1401 در خصوص حذف ارز ترجیحی دارو در بودجه سال آتی گفت: اگر ارز ترجیحی که تاکنون به دارو اختصاص داده می‌شد را در بودجه سال بعد حذف کنیم حدود 90 تا 100 هزار میلیارد تومان منابع آزاد می‌شود که از این مقدار، چیزی حدود 40 تا 50 هزار میلیارد تومان آن به وزارت بهداشت و برای بیمه‌ها در نظر گرفته شده است، که البته وزارت بهداشت گفته است که این مقدار پاسخگو نیست و این عدد باید به حدود 60 هزار میلیارد تومان برسد

جعفر قادری افزود: البته برای حذف ارز چهار هزار و 200 برای دارو نکاتی مطرح است ازجمله بحث بیمه اتباع خارجی که در کشور هستند و یا تحت پوشش نبودن بعضی داروها توسط بیمه‌ها و مواردی از این قبیل که باید مورد بررسی قرار گیرند و تمهیدات لازم انجام شود.

کالاهایی که پیش‌بینی شده است یارانه آن‌ها به مردم داده شود شامل نان و دارو نیستند، بلکه بخشی از مبالغ کالاهای روغن و نهاده‌های دامی به‌صورت یارانه نقدی پرداخت می‌شود. علت این امر هم این است که قیمت دارو برای مردم فرقی نمی‌کند و ما به‌تفاوت قیمت با ارز ترجیحی و بدون ترجیحی و افزایش قیمت دارو به بیمه‌ها پرداخت می‌شود و قیمت برای متقاضی دارو تفاوتی نمی‌کند.

یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس در خصوص حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی دارو گفت: قیمت دارو نباید به شکل گسترده افزایش پیدا کند.

یحیی ابراهیمی ادامه داد: نظر اکثر افراد کمیسیون بهداشت این نیست که ارز چهار هزار و 200 تومانی دارو کاملاً برداشته شود، به‌عنوان مثال تهیه داروی استامینوفن و آسپرین با ارز آزاد خیلی فشار به مردم نمی‌آورد، ولی داروی شیمی‌درمانی، دارو‌های بیمارستانی و آنتی‌بیوتیک‌ها و دارو‌هایی که به شکل گسترده استفاده می‌شود اگر آزاد شوند مشکلات زیادی برای مردم ایجاد می‌کند.

وی در ادامه افزود: به شکل واقعی تا این لحظه در بودجه 1401 یک ریال بابت تخصیص ارز چهار هزار و 200 تومانی وجود ندارد، مابه‌التفاوت آن حدود 40 هزار میلیارد تومان بوده که قرار است سرجمع بیمه‌ها افزایش پیدا کند تا سقف بیمه‌ها بالاتر برود و فشار روی مردم نیاید و بیمه‌ها جبران کنند. البته هدف از این کار این است که جلوی قاچاق را بگیریم، چون قیمت دارو در ایران نسبت به کشورهای اطراف بسیار ارزان‌قیمت‌تر است.

اولین ابهامی که حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی دارد و باید مورد بررسی قرار گیرد، عدم توان جبران تبعات حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی دارو توسط بیمه هاست به واسطه کمبود منابعی که برای جبران تبعات حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی اختصاص داده شده است چراکه طبق گفته وزیر بهداشت، این وزارتخانه به حداقل 70 هزار میلیارد تومان برای کنترل قیمت دارو در سال 1401 نیاز دارد. اما دولت در تبصره 14 لایحه بودجه 1401 منابعی که برای بیمه‌ها اختصاص داده است حدود 60-50 هزار میلیارد است یعنی تفاوت 10-20 هزار میلیاردی که عدد قابل توجهی به حساب می‌آید.

  8 میلیون نفر از جمعیت ایران فاقد هر نوع بیمه‌ای هستند

اما نکته مهم‌تر که باید موافقان این طرح به آن توجه کنند، عدم شمول بیمه برای جمعیت قابل توجهی از کشور است که طبق آمار‌های رسمی چیزی حدود هشت میلیون نفر هستند، اگر طبق اظهارات کمیسیون تلفیق این منابع به شرکت‌های بیمه تخصیص یابد، با توجه به اینکه برخی آمارها حاکی از این مطلب است که اساساً هشت میلیون نفر از جمعیت ایران فاقد هر نوع بیمه‌ای هستند باید منتظر یک فاجعه دیگر نیز بود، چراکه در صورت گران شدن دارو این دهک جمعیت که احتمالاً جزو محروم‌ترین اقشار کشور نیز محسوب می‌شوند با یک شوک بزرگ در حوزه افزایش قیمت دارو مواجه خواهند شد که تبعات خاص خود را به‌همراه دارد.

و در آخر نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد اصطلاحی به نام فرانشیز است که در واقع بخشی از مبلغ دارو است که باید توسط خود متقاضی خرید دارو پرداخت شود. با حذف ارز چهار هزار 200 تومانی و چند برابر شدن قیمت دارو، طبیعتاً فرانشیز که درصدی از قیمت دارو است نیز چندبرابر می‌شود. مبلغ فرانشیز جزو تعهدات بیمه‌ها نیست و باید توسط خود افراد پرداخت شود که با حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی، در سال 1401 باید منظر افزایش آن باشیم.

شواهد و نظرات نشان می‌دهد وعده عدم تغییر قیمت دارو در سال 1401 با حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی، وعده چندان درستی نیست و باید انتظار تغییر قیمت دارو را داشته باشیم.