بازار مرغ همدان در بحران نهادهها
رئیس اتحادیه مرغداران همدان، با اشاره به اینکه بازار مرغ در استان در ماههای اخیر با فشار شدید کمبود نهادههای دامی و افزایش هزینههای تولید مواجه شده هشدار داد: ادامه این وضعیت میتواند تولیدکنندگان را به عقبنشینی و کاهش عرضه مرغ (از طریق توقف جوجهریزی) وادار کند.
بازار مرغ در استان همدان طی ماههای اخیر با چالشهای بیسابقهای مواجه شده است. افزایش هزینههای تولید، کمبود نهادههای دامی و نوسانات قیمت در بازار آزاد، تولیدکنندگان را در شرایط سختی قرار داده و نگرانیهایی جدی درباره ادامه فعالیت مرغداریها ایجاد کرده در حالی که قیمتهای دستوری تعیینشده از سوی ستاد تنظیم بازار، قرار است تعادلی میان تولیدکننده و مصرفکننده ایجاد کند، اختلاف چشمگیر آن با قیمتهای واقعی بازار و تأمین ناقص نهادهها، حاشیه سود مرغداران را به شدت کاهش داده است. این وضعیت موجب شده تا صنعت مرغداری که پیشتر بهعنوان یکی از بخشهای فعال و پویا در اقتصاد استان همدان شناخته میشد، با خطر عقبنشینی تولیدکنندگان و کاهش عرضه مواجه شود.
در این راستا، خبرنگار روزنامه سپهرغرب گفتوگویی اختصاصی با رئیس اتحادیه مرغداران همدان انجام داده تا ابعاد مشکلات، پیامدهای اقتصادی و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش فشار بر تولیدکنندگان بررسی شود. آنچه در ادامه میخوانید، گزارشی از وضعیت فعلی صنعت مرغداری استان و هشدارهای رئیس اتحادیه است.
جعفر حیدری در ابتدای سخنانش با اشاره به وضعیت صنعت مرغداری استان، آن را فعال و پویا توصیف کرد و افزود: استمرار این وضعیت وابسته به اجرای تعهدات دولت است. متأسفانه طی دو ماه اخیر، نهادههای دامی به دست مرغداران نرسیده و آنها مجبور شدهاند که این نهادهها را از بازار آزاد با قیمتهای بسیار بالاتری تهیه کنند.
وی افزود: افزایش قیمت نهادهها باعث شده است که هزینه تمامشده مرغ، از قیمت مصوب دولت بالاتر رود و این موضوع فشار مالی شدیدی بر تولیدکنندگان وارد کند. اگر دولت برای تأمین نهادهها اقدام فوری نکند، با توقف جوجهریزی، آینده صنعت مرغداری استان با چالش جدی روبرو خواهد شد؛ در آن صورت، اساساً مرغی برای قیمتگذاری باقی نخواهد ماند.
رئیس اتحادیه مرغداران همدان یکی از مهمترین عوامل افزایش قیمت مرغ را کمبود و گرانی نهادههای دامی خواند و با اشاره به اختلاف قیمت نهادهها در بازار آزاد و قیمت مصوب گفت: ذرت مصوب دولت 11 تا 12 هزار تومان است، اما در بازار آزاد به 20 تا 22 هزار تومان رسیده. سویای مصوب نیز 20 هزار تومان تعیین شده، اما عملاً دست تولیدکننده نمیرسد و مرغداران مجبور به خرید با قیمتهای بالاتر هستند.
حیدری تأکید کرد: این اختلاف قیمت باعث میشود که هزینه تمامشده تولید مرغ افزایش یابد و حتی قیمت دستوری تعیینشده توسط دولت، نتواند واقعیتهای بازار را پوشش دهد، ضمن اینکه کمبود نهادهها همچنین موجب افزایش خطر تولید و کاهش نقدینگی مرغداران میشود.
وی سپس به مشکل سیاستهای دستوری قیمتگذاری نیز گریزی زد و اظهار کرد: قیمتهای دستوری بر اساس مؤلفههایی تعیین میشود که مرغداران نمیتوانند از آن بهرهمند شوند. نتیجه این است که قیمت تمامشده مرغ بالاتر رفته و تولیدکنندگان مجبور به ادامه فعالیت با ضرر هستند.
رئیس اتحادیه مرغداران همدان اعلام کرد که قیمت دستوری به تنهایی قادر به کاهش فشار ناشی از کمبود و گرانی نهادهها نیست. زیرا مرغدارانی که مجبور به تولید با هزینه بالاتر هستند، یا عرضه را کم میکنند یا قیمتها را در بازار آزاد افزایش میدهند؛ این وضعیت مستقیماً به التهاب بازار و نوسانات شدید منجر خواهد شد.
حیدری درخصوص پیامدهای بیماری و انتقال آلودگی نیز توضیح داد: کمبود نهاده باعث میشود مرغداریها از یکدیگر نهاده قرض بگیرند. این جابهجایی نهاده، خطر انتقال بیماریها را افزایش داده و میزان تلفات مرغها را بالا میبرد.
وی متذکر شد: انتقال نهاده میان واحدها بهدلیل کمبود، میتواند شیوع بیماریهایی مانند آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را تسریع کند. این امر نهتنها هزینههای تولید را افزایش میدهد، بلکه موجب کاهش عرضه مرغ و افزایش قیمت نهایی در بازار میشود.
وضعیت نقدینگی و بدهی مرغداران
رئیس اتحادیه مرغداران همدان در ادامه، به تشریح وضعیت مالی تولیدکنندگان پرداخت و گفت: در سالهای اخیر، بانکها وامی به تولیدکنندگان ارائه ندادهاند و مرغداران ناچارند تولید را صرفاً با سرمایه شخصی یا اعتبار اعتباری خود پیش ببرند. از آنجا که برای خرید نهادهها از سامانه بازارگاه و همچنین بازار آزاد به دو نوع سرمایه مجزا نیاز است، تأمین این منابع مالی برای مرغداران بسیار دشوار شده است.
حیدری تأکید کرد: این وضعیت نشاندهنده فشار شدید مالی بر تولیدکنندگان است. نیاز به نقدینگی هم برای تأمین نهاده از طریق بازارگاه و هم برای خرید از بازار آزاد، فشار مضاعفی بر جریان نقدینگی وارد میکند که نه تنها روند تولید را کاهش میدهد، بلکه میتواند تولیدکنندگان را وادار به توقف کامل فعالیت نماید.
حیدری در پایان اذعان کرد: مشکلات کنونی صرفاً مختص استان همدان نیست، بلکه این وضعیت سراسر کشور را درگیر کرده، منشأ این بحران، ضعف مدیریتی در سطح استانها نیست، بلکه ناشی از سطح وزارتخانه و تأمین نکردن بهموقع نهادههای مورد نیاز در سطح ملی است.
راهکارها و درخواستها
وی پیشنهاد کرد: تحویل سریعتر نهادهها از انبارهای پشتیبانی امور دام استان به مرغداران، فعالکردن بازارگاه و کوتاه کردن فرایند تحویل بار از بندر به واحدهای تولیدی و حمایت عملی دولت و مسئولان استانی برای جلوگیری از عقبنشینی تولیدکنندگان، ازجمله راهکارهای تعدیل و کنترل وضعیت موجود است.
رئیس اتحادیه مرغداران همدان با اشاره به پایبندی مرغداران به تولید در بحرانهای گذشته گفت: در جنگ 12 روزه تولیدکنندگان هیچگاه عقبنشینی نکردند و حتی در شرایط سخت، سرمایه و زندگی خود را برای ادامه تولید گذاشتند. اکنون نیز انتظار دارند دولت از آنها حمایت عملی کند تا صنعت مرغداری بتواند به حیات خود ادامه دهد.
در پایان باید گفت؛ بازار مرغ همدان در شرایط کنونی، نمادی از چالشهای گسترده بخش تولید در کشور است؛ جایی که افزایش هزینههای تولید، کمبود نهادههای دامی و ناکارآمدی نسبی نظام توزیع، فشار قابل توجهی بر تولیدکنندگان وارد کرده و خطر کاهش عرضه را افزایش داده. تداوم این وضعیت میتواند موجب افزایش قیمتها در بازار، کاهش حاشیه سود مرغداران و حتی عقبنشینی واحدهای تولیدی شود، موضوعی که بهتبع خود ثبات بازار و دسترسی مصرفکنندگان به محصول را تهدید میکند.
راهکار اصلی برای جلوگیری از تشدید بحران، مدیریت دقیق و بهموقع تأمین نهادهها، تسهیل فرآیند خرید از بازارگاه و ارائه حمایتهای عملی از تولیدکنندگان است. بدون اجرای این اقدامات، صنعت مرغداری استان همدان با وجود ظرفیت بالای تولید، در معرض مشکلات جدی قرار دارد و تأثیرات آن نهتنها بر تولیدکنندگان، بلکه بر کل بازار و مصرفکنندگان احساس خواهد شد.
