سپهرغرب، گروه اقتصادی - طاهره ترابی‌مهوش : از آغاز دولت سیزدهم تاکنون، رئیس جمهوری بارها بر توسعه تجارت با همسایگان تاکید کرده و خواستار ایجاد دیپلماسی اقتصادی مناسب برای افزایش مبادلات با 15 کشور هم مرز با ایران شده است.

به گفته آیت الله سید ابراهیم رئیسی توسعه تجارت با همسایگان و کشورهای منطقه اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم بوده و ساز و کار مناسب، پیگیری و اجرای این سیاست در وزارت امور خارجه طراحی و عملیاتی شده استاخیرا نیز مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران از رشد 23 درصدی صادرات به عراق خبر داد و گفت: طی 4 ماهه امسال 2.9 میلیارد دلار صادرات به عراق داشتیم.

با اندکی بررسی می‌توان دریافت که کاهش هزینه حمل‌ونقل و تسهیل در مبادلات مالی خارج از سوئیفت از مزیت‌های تجارت با همسایگان محسوب می‌شود. از سوی دیگر نیز به دلیل تشابه فرهنگ و تاریخ ایران با همسایگان خود، کالاهای ایرانی به سهولت میان مردم پذیرفته می‌شوند و نیاز کمتری به تبلیغات برای ایجاد سهم در بازار وجود دارد و این موضوع می‌تواند در صرفه جویی هزینه تجارت تاثیرگذار باشد.

براین اساس با توجه به نزدیکی مرز عراق به همدان و وجود بازار مستعد برای کالاهای ایرانی برآن شدیم تا درخصوص سهم استان همدان با جایگاه کریدوری در قلب غرب کشور در بازار صادراتی این کشور با سید مجتبی حسینی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که درادامه می‌خوانید:

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان با بیان اینکه در شرایط کنونی اصلی‌ترین مقصد صادراتی کشور و همدان عراق است،گفت: دراین بین از کل حجم صادرات کشور سهم صادرات همدان به عراق در چهار ماهه نخست منتهی به پایان تیرماه سالجاری 21 میلیون دلار از گمرک استان بوده است.

سید مجتبی حسینی با تاکید براینکه بخش اعظمی از صادرات استان از خارج استان و به ویژه از استان‌های مرزی اتفاق می‌افتد تشریح کرد: درواقع عمده صادرکنندگان همدانی به دلایل مختلف راغب هستند که از مرزها نسبت به انجام صادرات اقدام کنند که از جمله این دلایل می‌توان به تمرکز صادرات دراین مناطق و سهولت آن و نیز کاهش هزینه بارگیری به دلیل عدم نیاز به پیاده‌کردن و بارگیری مجدد اشاره کرد.

*ایجاد خدمات گمرکی مرزی در همدان

وی افزود: با این وجود طبق آنچه در دستور کار قرار دادیم تاکنون با دستگاه‌های متولی و گمرک دو جلسه برگزار کرده‌ایم تا به سرعت همه قوانین و شرایط حاکم صادراتی بر مرز که منجر به رغبت بیشتر تجار برای صادرات ازآن مناطق می‌شود در گمرکات استان نیز فراهم شود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان با اشاره به اینکه با کلید خوردن این رویکرد طی دوتا سه ماه گذشته خوشبختانه با ایجاد این زیرساخت‌ها شاهد رشد صادرات ازگمرکات استان هستیم،اظهارکرد: با تحقق این رویکرد انتظار می‌رود صادرات از گمرک استان نسبت به سنوات گذشته بیشتر باشد.

وی ادامه داد: درواقع اگربخواهیم میزان صادرات واقعی استان را درنظر بگیریم اگر درچهارماه نخست سال 21 میلیونی دلار صادرات به عراق را تجربه کردیم این عدد با درنظر گرفتن صادرات تجار همدان از خارج استان به 8 تا 9 برابر می‌رسد که این هم بیانگر صادر بیش از 200 میلیون دلاری ازخارج استان است.

حسینی با بیان اینکه این مهم با درج شدن نام مبدا محصول صادراتی در برگه‌های گمرکی از مرزهای غربی و سایر استان‌ها قابل اثبات است، ابرازکرد:محصولات صادر شده ازاستان متنوع است اما بخش عمده آن شامل کشمش، محصولات غذایی وکشاورزی و هم صنایع هایتک است.

وی در پاسخ به این سوال که برای رفع موانع پیش‌روی صادرکنندگان و از جمله مسئله رفع تعهدات ارزی صادرات یا همان بازگرداندن ارز به چرخه اقتصادی کشور،به چه صورتی انجام و نتیجه آن چه بوده است،خاطر نشان کرد: این موضوع دراختیارن استان نیست زیرا رفع تعهدات ارزی جزو قوانین و مقررات ملی است.

وی ادامه داد: این سیاست‌گذاری با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت با وزارت اقتصادو بانک مرکز انجام می‌پذیرد بنابراین هر تاجری بنا به حجم صادرت می‌بایست حداقل 80 درصد آن را رفع تعهد کرده و به تبع آن ارز حاصل از صادرات را در داخل کشور ارائه کنند حال آنکه این روند نرخ تبدیلی دارد که برای صادرکنندگان دغدغه ایجاد کرده است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدن با اشاره به اینکه دراین روند مبلغ حاصل از صادرات تا حدود درفرایند تبدیل تقلیل می‌‌یابد که این مهم منجر به نارضایتی صادرکنندگان شده‌است خاطر نشان کرد: خوشبختانه بالاخره پیگیری‌های مستمر درجلسات مختلف تا حدودی موثر واقع شد به‌طوریکه اخیرا طبق ابلاغی به استان‌ها اعلام شد تا سقف 30 هزار دلار درآمد صادراتی از معافیت پرداخت تعهد ارزی برخوردار هستند این مهم خود نقطه عطفی برای صادرکنندگان خُرد در استان به حساب می‌آید.

حسینی در پاسخ به سوالی درخصوص چگونگی ورود مدیریت اقتصادی استان در موضوع کیفیت محصولات صادراتی درحوزه کشاورزی و درعین حال تولید محصولات صادرات‌محور درحوزه صنعت ابرازکرد: درجلسات مربوط به کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی استان این موضوع به صورت مکرر به دستگاه‌های اجرایی‌گوشزد شده و لذا دو دستگاه صنعت، معدن و تجارت استان و جهاد کشاورزی با شرکت‌های زیرمجموعه خود این مهم را به صورت مستمر هم پیگیری کرده و هم نسبت به کیفیت‌سنجی اقدام می‌کنند البته سازمان استاندارد هم به وظیفه ذاتی خود دراین عرصه در بخش‌های مختلف جامه عمل می‌‌پوشاند.

مع الوصف با توجه به آنچه گفته شد همدان با قرار گرفتن در مرکز کریدوری غرب کشور همجواری با استان‌های مرزی همچون کرمانشتاه و کردستان یقینا باید در تجارت بین‌المللی به ویژه با کشور عراق از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد حال آنکه صادرات و چرخه مزیت‌ها یک امر مهم در حفظ برندسازی‌های هر استانی است که باید با تکیه بر ایجاد پایانه‌ها و زیرساخت‌های گمرکی کارآمد مورد توجه قرار بگیرد.

بی‌شک حذف یا کاهش هزینه‌های پنهان چرخه و فرآیند صادرات در کنار حلقه بسیار مهم انسجام‌بخشی میان خدمات از خروجی‌های گمرکات کارآمد است که متاسفانه درهمدان بنا به دلایل مختلف چنانکه گفته شد موفق عمل نمی‌کند این درحالی است که رقابت عنصر مهم دیگری است که در سایه فعالیت موثر گمرکات به عنوان یک مزیت شناخته شده و چرخه تولید، توزیع و صادرات را نیز به نحو محسوسی توسعه می‌دهد.

حال آنکه درنبود این کارآمدی در سال‌های گذشته بخش زیادی از محصولات تولیدی استان با سایر برندها و از دیگر گمرک‌ها صادر شده است که این مهم در جایگاه تفسیر شرایط صادراتی استان قابل تامل و بررسی است بنابراین اینکه معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان به دنبال رفع موانع دراین عرصه می‌باشد خود خبری امیدبخش است که لازمه تحقق کامل آن، تلاش مستمر تا رسیدن به نتیجه مطلوب است که باید همچنان ادامه داشته باشد.