دو هزار و 894 هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی اکنون زیر کشت انواع گیاهان دارویی قرار دارد که شامل 394 هکتار زعفران‌کاری، یک‌هزار و 250 هکتار کشت گل محمدی و یک‌هزار و 250 هکتار اراضی زیر کشت انواع گیاهان دارویی است و سالانه 2 هزار تن انواع گیاهان دارویی، یک هزار و 700 کیلوگرم زعفران و سه هزار و 400 تن گل محمدی از این اراضی برداشت می‌شود.
سودآوری و ایجاد ارزش افزوده بالاتر کشت گیاهان دارویی در مقایسه با سایر محصولات زراعی، کم‌آب‌بر بودن، نیاز آبی کم و قابلیت کشت در اکثر شرایط محیطی به خصوص دیم از جمله عوامل مهم در افزایش و توجه هرچه بیشتر به کشت این محصولات در استان به شمار می‌رود.
کشت گیاهان دارویی در عرصه‌های کشاورزی استان مرکزی علاوه بر کاهش مصرف آب به دلیل ایجاد صنایع تکمیلی و فراهم شدن زمینه صادرات فرآورده‌های حاصل از این محصولات درآمدزایی بالایی را برای بهره برداران به همراه دارد.
به گفته کاشناسان بخش کشاورزی، افزایش هزینه و خدمات کارگری مورد نیاز کشت گیاهان دارویی، گل محمدی و زعفران از جمله عواملی است که این بخش نتوانسته پا به پای سایر محصولات کشاورزی در استان مرکزی و کشور توسعه یابد.
به گفته آنها با ورود شرکت‌های دانش بنیان و دستگاه‌های مربوطه در زمینه افزایش ضریب مکانیزاسیون در کشت گیاهان دارویی می‌توان، زمینه افزایش و توسعه کشت و تولید این محصولات را در استان و کشور فراهم کرد.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اجرای عملیات کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی به صورت دستی را از جمله مشکلات کشت گیاهان دارویی، زعفران و گل‌محمدی دانست و گفت: ضریب مکانیزاسیون در بخش کشت گیاهان دارویی، زعفران و گل محمدی در کشور و استان پایین است و این مهم موجب شده روند توسعه کشت این گیاهان پایین باشد.
«احمد اسدی» افزود: افزایش هزینه‌ها و خدمات کارگری مورد نیاز کشت گیاهان‌دارویی، گل‌محمدی و زعفران از دیگر عوامل سرعت پایین توسعه کشت این گیاهان بوده و امید است با ورود شرکت‌های دانش بنیان و بخش‌های مرتبط وزارت جهاد کشاورزی به این بخش و رفع مشکل مکانیزاسیون زمینه توسعه هرچه بیشتر کشت این گیاهان در اراضی کشاورزی استان و کشور افزایش یابد.
وی یادآور شد: یک‌هزار و 427 هکتار از اراضی کشاورزی این استان زیر کشت گل محمدی قرار داشته و سه هزار و 956 تن گل تر سالانه در این اراضی تولید می‌شود.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: 6 میلیون و 500 هزار لیتر گلاب و 80 لیتر اسانس گل محمدی سالانه در استان مرکزی تولید می‌شود که 70 لیتر اسانس گل محمدی از این استان به خارج از استان صادر و بقیه در صنایع داروسازی، عطر و اسانس سازی در داخل کشور استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: 350 کیلوگرم گلبرگ خشک و 126 کیلوگرم غنچه خشک نیز از سطح زیر کشت گل محمدی استان مرکزی تولید می‌شود که بخشی از این تولیدات در استان مصرف و بقیه به سایر استان‌های کشور ارسال می‌شود.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی ارتفاعات شهرستان دلیجان و خمین را از جمله خواستگاه‌ها کشت و تولید گل محمدی در استان مرکزی عنوان کرد گفت: این استان از نظر سطح زیر کشت و تولید گل‌محمدی رتبه پنجم را در سطح کشور به خود اختصاص داده‌ است.
اسدی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه گیاه زعفران از جمله محصولات کم‌آب‌بر با توجیه اقتصادی بالا و جایگزین مناسب محصولات کشاورزی آب‌بر به شمار می‌رود، توسعه کشت و تولید این گیاه در اراضی کشاورزی استان از جمله اولویت‌های سازمان جهاد کشاورزی است.
وی ادامه داد: 500 هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی اکنون زیر کشت گیاه زعفران قرار دارد در صورتی که تا 10 سال گذشته این گیاه تنها در 10 تا 20 هکتار از اراضی استان کشت می‌شد.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: با توجه به اینکه گیاه زعفران از جمله گیاهان نیمه خشک و کویری پسند به شمار می‌رود، شهرستان‌های دلیجان، خمین و کمیجان به دلیل شرایط اقلیمی از شهرستان‌های پیشرو در حوزه کشت این محصول در استان هستند.
اسدی گفت: شرایط اقلیمی مناسب این شهرستان‌ها موجب شده زعفران تولیدی در استان مرکزی از نظر کیفیت، قابلیت رقابت پذیری با محصولات تولیدی سایر استان‌ها از جمله استان خراسان رضوی برخوردار باشد.
وی افزود: میانگین تولید این محصول در استان چهار و 2 دهم کیلوگرم در هکتار است و تولید این محصول در استان، از میانگین کشوری آن که سه و پنج دهم کیلوگرم در هکتار می‌باشد بالاتر است.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی یاد آور شد: عملیات داشت، کاشت و برداشت گیاه زعفران در سال‌های گذشته به صورت دستی انجام می‌شد که با اقدامات انجام شده در سال‌های اخیر عملیات کاشت پیاز به صورت مکانیزاسیون انجام می‌شود.
اسدی گفت: امیداست با توسعه مکانیزاسیون در کشت گیاه زعفران، کشت این محصول در استان مرکزی و کشور توسعه یابد.
وی با یادآوری شناسایی و کشت 10 گونه گیاه دارویی به جز گل محمدی و زعفران در استان مرکزی افزود: با توجه به شرایط اقلیمی، خاک و وضعیت آب و هوایی استان انواع گیاهان دارویی از جمله زیره سبز، قدومه، آویشن، اسطوخودوس، رزماری، ببادرنجبویه، گل گاوزبان، نعنا فلفلی، سیاه دانه، مریم گلی و بومادران در استان کشت می‌شود.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: این گیاهان با توجه به اقلیم استان شناسایی و توسعه کشت آنها در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد.
اسدی برگزاری 130 دوره آموزشی و ارایه وام ارزان قیمت را از جمله اقدامات حمایتی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی عنوان کرد و افزود: یک‌هزار و 800 هکتار از اراضی کشاورزی این استان اکنون زیر کشت گونه‌های مختلف گیاهان دارویی قرار داشته و 2 هزار و 400 تن انواع گیاهان دارویی سالانه در این اراضی تولید می‌شود.
توسعه کشت گیاهان دارویی در 755 هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی هدفگذاری شد
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز در این خصوص گفت: توسعه 305 هکتاری گیاهان دارویی در اراضی آبی و 450 هکتاری در اراضی دیم از جمله برنامه‌های اولویت دار سازمان جهاد کشاورزی استان در سال جاری بوده و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده مقرر شده‌ با تامین بذرهای استاندارد، اعطای وام و حمایت از کشاورزی کشت گیاهان دارویی به صورت دیم تحت نظر کارشناسان این سازمان به صورت نمونه(پایلوت) در اراضی شیب‌دار استان انجام شود.
«علی‌ اصغر زارعی» افزود: با اقدامات حمایتی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی تولید و کشت گیاهان دارویی در این استان گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن 25 درصد افزایش یافت و امید است تولید و کشت این محصولات به دلیل نیاز آبی کم و توجیه اقتصادی بالا امسال نیز نسبت به سال گذشته افزایش یابد.
وی کشت گیاهان دارویی در اراضی دیم را از جمله مزایای کشت این محصولات در اراضی کشاورزی استان مرکزی دانست و گفت: کشت گیاهان دارویی در طرح جهش تولید در دیمزارها از جمله اقدامات سازمان جهاد کشاورزی استان در سال‌های اخیر بوده‌ است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: گیاهان دارویی در طرح جهش تولید در دیمزارها در 9 شهرستان استان کشت و 500 هکتار از دیمزارهای این شهرستان‌ها در این طرح به کشت گیاهان دارویی اختصاص یافت.
زارعی ادامه داد: کشت گیاهان دارویی در طرح جهش تولید در دیمزارها از حمایت ویژه سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی برخوردار بوده و در این طرح مواد ریز مغذی، وام کم بهره و خدمات مکانیزاسیون توسط این سازمان در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرد.
وی با یادآوری حمایت‌های سازمان جهاد کشاورزی استان و اعطای وام برای توسعه کشت گیاهان دارویی در استان گفت: 500 میلیارد ریال منابع مالی به صورت وام از محل منابع بند الف ماده 52 و بند الف تبصره 18 برای توسعه کشت این گیاهان و ایجاد اشتغال در استان پرداخت شده‌ است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: ایجاد 350 فرصت شغلی در بخش کشت و تولید گیاهان دارویی اراضی کشاورزی استان مرکزی پیش‌بینی شده بود که اکنون 600 نفر اشتغال در این بخش در استان ایجاد شده‌ است.
گیاهان دارویی سال گذشته در 800 هکتار از مراتع این استان کشت شد
رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی گفت: کشت و توسعه 800 هکتار گیاهان دارویی سال گذشته در مراتع استان مرکزی برای اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تعهد شده بود که در راستای توسعه گیاهان دارویی، گونه مرتعی باریجه در مراتع شهرستان‌های دلیجان، تفرش و ساوه کشت شد.
«نصرت الله اکبری» از اجرای طرح بیولوژیک در 800 هکتار از شهرستان‌های استان مرکزی خبرداد و گفت: در راستای افزایش پوشش گیاهی و حفاظت از خاک بذرکاری و کپه‌کاری در سطح این اراضی انجام شده‌ است.
وی ادامه داد: عملیات بیومکانیک شامل چاله‌فلسی، حلالی و بوته‌کاری نیز در این مدت در 500 هکتار از مراتع شهرستان‌های زرندیه و ساوه اجرا و در این طرح گونه‌ آتریپلکس کشت شد.
رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی گفت: اجرای طرح‌های مرتعداری در استان مرکزی به صورت مشارکتی با مرتعداران انجام و در این طرح مرتعداران شناسایی و برای آنان توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان طرح تهیه می‌شود.
وی از آغاز طرح مدیریت چرای دام و قرق مراتع در استان مرکزی خبرداد و گفت: در این طرح از ورود دام مازاد، زودتر از موعد و خارج از فصل چرا به مراتع استان جلوگیری می‌شود.
اکبری اظهار کرد: طرح مدیریت چرای دام و قرق مراتع سال گذشته در 250 هزار هکتار از مراتع استان اجرایی و از ورود دام مازاد و خارج از فصل چرا به مراتع استان جلوگیری شد.