اعتقاد به حضرت مهدی (عج) از زمان حضرت پیامبر اکرم (ص) رواج داشته است. آن حضرت در موارد متعدد از غیبت طولانی، ظهور و قیام حضرت امام مهدی (عج) و ویژگی آن بزرگوار خبر داده‌اند. تقریباً بعد از واقعه کربلا و شهادت حضرت امام حسین (ع) ادعای مهدویت کم کم آغاز شد و پس از شهادت حضرت امام حسن عسکری (ع) در سال (260 ه_ ق) و شروع غیبت صغرا، عده‌ای رسماً ادعای مهدویت، نیابت و بابیت کردند. مانند محمد‌بن‌علی شلمغانی، محمد بن علی بن هلال، محمد بن نصیر نمیری، احمد بن هلال کرخی، حسین بن منصور حلاج، ابو محمد حسن شریعی، محمدبن‌عبدالله (نفس زکیه)، علی محمد شیرازی، غلام احمدخان (قادیانیه)، مهدی سودانی و افراد دیگر که تا به امروز همچنان این نوع ادعاهای دروغ ادامه دارد. برخی از نویسندگان حدود 46نفر را نام برده‌اند که مدعی مهدویت بودند ولی قطعاً بیش از این تعداد است.
 ادعاهای مدعیان
تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد که مدعیان دروغین هر کدام برخی از ادعاهای زیر را مطرح و با فریب و نیرنگ، دیگران را به خود جذب می‌کنند. ادعای مشاهده یا ارتباط با حضرت امام زمان(عج). ادعای ارتباط با عوالم غیب و ملکوت. ادعای مهدویت و تعیین تاریخ ظهور. ادعای داشتن عقل کل، علم لدنی و نفس گرم. ادعای داشتن شعور کیهانی، علوم باطنی و انرژی عوالم هستی. ادعای داشتن موکل، همزاد، جن و.... ادعای پیشگویی و آینده نگری. ادعای مؤثر بودن اذکار و اورادی غیر مأثوره که با روشهای مخصوص به دیگران ارائه می‌کنند. ادعای خبر داشتن از ذخایر زیرزمینی و گنجهای پنهان. ادعای داشتن چشم برزخی و آگاهی از سر و درون انسانها. تکفیر اشخاصی که با عقاید آنان مخالفت می‌کنند. گفتن دروغ‌های بزرگ با مهارت خاص و حساب شده برای جذب تک‌تک مدیران. چهره کردن خود با عنوان شخصیتهای عرفانی و دارای مکارم معنوی و نائل شدن به مقام عالی معنوی مؤید به تأییدات امام زمان(عج) تا حد مقرّبین آن حضرت.
 انگیزه‌های مدعیان دروغین
طبق تحقیق به عمل آمده می‌ توان علل ادعای دروغین و انگیزه‌های مدعیان دروغین را در موارد زیر مورد توجه قرار داد:
1. جاه‌طلبی و قدرت‌خواهی: قدرت طلبی یکی از عوامل مهم در عملکرد فریب کارانه و جاه طلبانه این گروه است. آنان برای جلب عواطف و بدست آوردن قدرت و مقام به چنین ادعاهایی متوسل شده و ای بسا خود را مهدی نجات بخش معرفی می‌کنند. از جمله این گروه می‌توان مهدی عباسی را نام برد. پدرش منصور دوانقی ادعا کرد که پسرش مهدی عباسی همان مهدی موعود است.
2. شهرت‌طلبی: رسیدن به شهرت نیز از عوامل بسیار مهم در پیدایش مذهبهای ساختگی و ادعاهای دروغین است. از آثار بد این صفت رذیله آنست که انسان را برای دستیابی به شهرت و بزرگ شدن به سوی کارهای خطرناک می‌کشاند.
3. طمع‌ورزی: در زمان غیبت صغری برخی برای آنکه اموال امام زمان(عج) را به وکیل و نماینده واقعی اش تحویل ندهند، ادعای نیابت و بابیت کردند. در حال حاضر نیز برای اینکه برخی بتوانند نذورات و هدیه‌هایی که به عشق امام زمان(عج) از سوی خیل عظیم دوستداران امام عصر(عج) سرازیر می‌شود به خود اختصاص دهند، به چنین دروغ بزرگی مبتلا می‌شوند.
4. ضعف ایمان و باورهای دینی: یکی دیگر از عوامل چنین ادعاهای نادرستی، ضعف ایمان است. کسانی که ایمان قوی و باورهای محکم و عمیق داشته باشند، هرگز چنین اجازه ای به خود نمی دهند که مردم را از راه دین منحرف سازند و کار ابلیس را در پیش گیرند.
5. استفاده ابزاری: موضوع مهدویت همیشه مورد توجه جامعه اسلامی بوده و هست. این موضوعی است که تمام ادیان و مذاهب جهان به آن اذعان دارند، از این رو اعتقاد به ظهور شخصی مصلح در آخرالزمان و نجات نوع بشر از انواع و اقسام مصایب و تنگناها تقریباً به صورت عقیده مشترک میان همه مردم در آمده است. در برخی از زمانها، شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، موقعیت مناسبی برای برخی از افراد بوجود می‌آورد تا برای پیشبرد اهداف خاص خود از موضوع مهدویت بهره بردای کنند و با طرح ادعاهایی توجه مردم را به سوی خود جلب کنند.
6. نقشه استعمار: بعضی از مدعیان دروغین، بر اساس نقشه و خواست استعمارگران ادعای مهدویت کردند. استعمار پلید، برای درهم کوبیدن اسلام و ایجاد تفرقه و کینه توزی در جامعه اسلامی، نقشه‌های خائنانه بسیاری کشید. از جمله نقشه‌های شیطانی استعمار در این میدان ساختن مرامها و مسلکهای مختلف میان مسلمانان و بازی با مفاهیم و اعتقادات دینی آنان بود تا بدین وسلیه، بی ایمانی، سست باوری و تزلزل دلها را در جامعه اسلامی پدید آورد. از جمله چیزهایی که در این میدان از آن بهره بردند، اندیشه عقیده به مهدی موعود(ع) بود. در این راه برخی عناصر را به دلخواه خود تربیت کردند و به آنان دستور دادند ادعای مهدویت کنند و با همه امکانات در این راه به آنان یاری رساندند.