فصل برداشت پیاز از دشت حاصلخیز لیلاخ در شهرستان دهگلان به پایان رسید جایی که بیش از 4 هزار و 200 تن پیاز مرغوب از سطح 100 هکتار اراضی آبی برداشت و روانه بازارهای مصرف سراسر کشور شد.
فصل برداشت پیاز از دشت حاصلخیز لیلاخ در شهرستان دهگلان به پایان رسید، جایی که بیش از چهار هزار و 200 تن پیاز مرغوب از سطح 100 هکتار اراضی آبی برداشت و روانه بازارهای مصرف در سراسر کشور شد.
پیازی که با عنوان «پیاز بلبان‌آباد» شناخته می‌شود و به‌دلیل کیفیت، طعم و ماندگاری بالا، شهرتی فراتر از مرزهای استانی یافته است.
*محصولی با هویت محلی
وقتی سخن از محصولات کشاورزی کردستان به میان می‌آید، شاید در نگاه نخست ذهن‌ها به سمت گندم، جو و باغات سردرختی برود، اما در دل دشت لیلاخ از توابع شهرستان دهگلان، محصولی دیگر ریشه دوانده که نه‌تنها قوت سفره مردم محلی است، بلکه به‌عنوان یک ویژند در میان خریداران عمده در سراسر کشور شناخته می‌شود؛ «پیاز بلبان‌آباد».
در این گزارش، نگاهی خواهیم داشت به روند کشت و برداشت این محصول، ویژگی‌های متمایز آن و نقش کشاورزان زحمتکش این منطقه در تداوم تولید یکی از باکیفیت‌ترین انواع پیاز کشور.
*کشت در دل اقلیم مناسب
بخش بلبان‌آباد به‌عنوان مرکز اصلی تولید پیاز در شهرستان دهگلان، هر ساله پذیرای کشت وسیع این محصول است.
مسئول مرکز خدمات کشاورزی بلبان‌آباد اظهار کرد: امسال نیز بیش از 100 هکتار از اراضی آبی شهرستان زیر کشت پیاز قرار گرفت که عمده آن در همین بخش بلبان‌آباد بوده است.
میکائیل خالدیان گفت: شرایط اقلیمی خاص منطقه، خاک حاصلخیز، و تجربه دیرینه کشاورزان باعث شده محصولی با کیفیت بالا تولید شود که در بازار به‌خوبی شناخته می‌شود.
وی تصریح کرد: پیاز تولیدی این منطقه به‌دلیل ماندگاری بالا، طعم خاص و رنگ مناسب، ازجمله محصولات ممتاز استان کردستان به‌شمار می‌رود.
*اشتغال‌زایی و تأثیر اقتصادی
مسئول مرکز خدمات کشاورزی بلبان‌آباد اذعان کرد: کشت پیاز در شهرستان دهگلان، به‌ویژه در بخش بلبان‌آباد، نقش مهمی در اشتغال‌زایی فصلی و رونق اقتصاد محلی دارد و در فصل برداشت، ده‌ها نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در فرآیند برداشت، بسته‌بندی و حمل‌ونقل این محصول درگیر هستند.
خالدیان در ادامه صحبت‌هایش تأکید می‌کند: اگر حمایت‌های فنی، تأمین نهاده‌های با کیفیت و دسترسی به بازارهای مطمئن ادامه یابد، ظرفیت توسعه کشت پیاز در منطقه بیشتر هم خواهد شد.
*3 دهه تجربه در یک روستا
در میان مزارع گسترده‌ای که پیاز را در دل خاک کاشته‌اند، کشاورزان روستای بکرآبلد از توابع بخش بلبان‌آباد سهم قابل توجهی دارند.
امجد عباسی یکی از کشاورزان باسابقه این روستا می‌گوید: بیش از 30 سال است که خانواده من در این منطقه پیاز می‌کارند و ما این محصول را به‌صورت تخصصی کشت می‌کنیم و هر ساله تلاش می‌کنیم با به‌کارگیری روش‌های نوین، کیفیت را حفظ و بازار را حفظ کنیم.
کشت پیاز در دهگلان نقش مهمی در اشتغال‌زایی فصلی و رونق اقتصاد محلی دارد و در فصل برداشت، ده‌ها نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در فرآیند برداشت، بسته‌بندی و حمل‌ونقل این محصول مشغول هستند
وی دلیل اصلی تمرکز بر کشت پیاز را سازگاری بالا با اقلیم منطقه می‌داند و می‌گوید: در بسیاری از نقاط کشور کشت پیاز با چالش‌هایی مثل شوری خاک، کم‌آبی یا گرمای شدید همراه است، اما در دشت لیلاخ، شرایطی فراهم است که این گیاه به‌خوبی رشد می‌کند.
این کشاورز دهگلانی می‌افزاید: خاک این منطقه سبک و غنی است، هوای خنک شب‌ها و آفتاب کافی روزها باعث می‌شود پیازهایی که اینجا به عمل می‌آید، پوست سفت‌تری داشته باشد و ماندگاری بیشتری پیدا کند، به‌همین دلیل هم مشتریان ما، حتی از استان‌های دور مثل اصفهان و تهران، هر ساله برای خرید این محصول به ما مراجعه می‌کنند.
عباسی در ادامه با اشاره به چالش‌های کشت پیاز یادآور شد: اگرچه محصول خوب و بازار آماده وجود دارد، اما هزینه‌های بالا، کمبود تجهیزات مدرن، و نبود حمایت بیمه‌ای مؤثر، فشار زیادی به کشاورزان وارد کرده است.
*بازاری فراتر از استان
محصولی که در دشت لیلاخ برداشت می‌شود، تنها محدود به بازار محلی نیست، خریداران عمده از استان‌های مختلف، چشم‌انتظار رسیدن این محصول هستند.
یعقوب مجیدی یکی از خریداران عمده پیاز از استان کرمانشاه است که هر ساله حجم زیادی از پیاز بلبان‌آباد را خریداری و به استان‌های دیگر ارسال می‌کند.
وی گفت: طعم و مزه متفاوت این پیاز، ماندگاری بالا و کیفیت ظاهری آن باعث شده در استان‌هایی مثل تهران، اصفهان، همدان و آذربایجان شرقی مشتریان زیادی داشته باشد. همچنین پیازهای دهگلان، حتی در انبار هم دوام زیادی دارند و به‌راحتی فاسد نمی‌شوند.
*روایتی از زمین تا سفره
برداشت 4200 تن پیاز از دشت لیلاخ، تنها یک عدد نیست؛ این عدد روایت‌گر هزاران ساعت تلاش کشاورزانی است که صبح‌ها با طلوع خورشید به مزارع می‌روند و عصرها با امید بازمی‌گردند.
پیاز بلبان‌آباد امروز نه‌تنها محصولی زراعی، بلکه نمادی از هویت تولید محلی، بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی، و پیوند مستقیم میان خاک، تلاش و بازار است.