کارشناس حوزه آب و محیط زیست:
برخی مدیران تصمیمگیرنده بحران آب را موقتی میدانند
قیمت آب واقعی شود
کارشناس حوزه آب و محیطزیست با بیان اینکه برخی مدیران تصمیم گیر بحران آب را موقتی میدانند، گفت: کشور در حالی از مرحله بحران آب عبور کرده و به وضعیت «فوقبحرانی» رسیده که الگوی کشت و قوانین مرتبط با اصلاح الگوی مصرف آب بسیار دیر ابلاغ شده و در اجرا نیز نظارت کافی بر آن وجود ندارد.
محمود یزدانی با اشاره به ادامهدار بودن خشکسالی در ایران و ضعف مدیریت منابع آبی و سیاستهای دولت برای مقابله با خشکسالی، اظهار کرد: برای بررسی سیاستهای دولت ابتدا باید تعریف دقیقی از خشکسالی داشته باشیم؛ خشکسالی ناشی از کمبود بارندگی در سالهای متوالی است و یک فصل مرطوب بهتنهایی نمیتواند سفرههای زیرزمینی یا مخازن آبی را که در سالهای اخیر برداشت از آنها زیاد بوده را جبران کند.
وی ادامهداد: افزایش دما، تبخیر بالا و تکرار نامنظم بارندگیها همه دست به دست هم دادهاند تا ما وارد مقوله خشکسالی شویم؛ در واقع، کشور از مرحله چالش عبور کرده و به بحران و حتی فراتر از بحران رسیده است.
*حتی یک فصل پربارش کمبودهای عمیق منابع آبی را جبران نمی کند
این استاد دانشگاه اظهار کرد: عوامل متعددی در این بحران دخیل هستند؛ از تغییرات اقلیمی گرفته تا مدیریت ناکارآمد و تمرکز جمعیت در کلانشهرها؛ باید بپذیریم که ایران در کمربند گرم و خشک زمین قرار دارد و برخلاف تصور گذشته، اقلیم ما از ابتدا خشک بوده است. یک فصل پربارش نمیتواند کمبودهای عمیق منابع آبی را جبران کند.
یزدانی اضافه کرد: در گذشته نیز نیاکان ما این آگاهی را داشتند که کشور ما کمبارش و محدود در منابع آبی است، اما ما از تجربیات آنها در مدیریت آب استفاده نکردیم. یکی از مهمترین اقداماتی که باید زودتر انجام میشد، «ابلاغ الگوی کشت» بود زیرا کشوری که در بهرهبرداری کشاورزی ناکارآمد است، نباید همچنان از روشهای غرقآبی استفاده کند.
وی تأکید کرد: 85 تا 90 درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود، درحالی که در کشورهای توسعهیافته این رقم حدود 30 درصد است و بیش از نیمی از منابع آب آن کشورها در صنعت به کار گرفته میشود. این مقایسه نشان میدهد که مدیریت ما در بهرهوری آب ناکارآمد بوده است.
وی درباره دلایل اصلی بروز بحران آب در کشور نیز گفت: مدیریت ضعیف منابع و مصارف، افزایش مصرف محصولات آببر، نبود توازن در توزیع آب و اجرای ناقص الگوی کشت از مواردی که تاثیر در کمبود آب دارد.
*یک چهارم میانگین بارشهای جهانی را داریم
این کارشناس مدیریت منابع آبی با تأکید بر اینکه باید در بخش خانگی هم فرهنگ مصرف اصلاح شود، اظهار داشت: میانگین بارش جهانی بین 800 تا 850 میلیمتر و در آسیا حدود 600 تا 650 میلیمتر است اما در ایران در خوشبینانهترین حالت بین 200 تا 250 میلیمتر بارش داریم که همین مقدار هم بهطور کامل محقق نشده است.
یزدانی بیان کرد: ما 6 سال پیاپی خشکسالی را پشت سر گذاشتهایم بدون اینکه وارد دوره ترسالی شویم؛ در حالی که میانگین مصرف آب در جهان برای هر نفر حدود 70 لیتر در روز است، در ایران سرانه مصرف روزانه بیش از 250 لیتر است.
*باید قیمت آب سریعتر واقعیسازی شود
وی تصریح کرد: دولت باید خیلی زودتر به سمت واقعیسازی قیمت آب و اعمال تعرفههای پلکانی میرفت؛ بهطوریکه مصرفکنندگان کممصرف هزینه کمتری بدهند و پرمصرفها چندبرابر پرداخت کنند. همچنین استفاده از ابزارهای بازدارنده قانونی و فرهنگسازی رسانهای باید همزمان انجام میشد.
وی افزود: موضوع بعدی، لزوم انتقال پیام بحران به جامعه است. دستگاههای متولی نتوانستند بهخوبی خطر کمآبی را به مردم منتقل کنند.
*آبیاری فضای سبز در کشوری که فقر منابع آبی دارد، اشتباه است
این کارشناس حوزه آب و محیط زیست گفت: حتی برخی دستگاههای اجرایی که باید 25 درصد از مصرف خود را کاهش میدادند، این کار را نکردند؛ درحالی که رئیسجمهور فضای سبز نهاد ریاستجمهوری را بهکلی حذف کرد، این الگو در سایر دستگاهها و شهرداریها تکرار نشد.
یزدانی اظهار کرد: چمن نماد فضای سبز پرآب است، درحالیکه کشور ما با فقر آبی مواجه است. ما مخالف فضای سبز نیستیم، اما کشت چمن در اقلیم خشک کشور اشتباه است. برخی مدیران تصمیمگیرنده بحران آب را موقتی میدانند و میگویند «فردا درست میشود»، در حالی که این فردا هر روز دیرتر میرسد و بحران بزرگتر میشود.
*کوتاهی در تبدیل آبیاری غرقابی/ دیپلماسی آب به کار گرفته شود
وی در پاسخ به اینکه چرا دولتهای مختلف قانون اجرای الگوی کشت را به تعویق انداختند، گفت: مجلس وقتی قانونی را تصویب میکند، دولتها موظف به اجرای آن هستند؛ وزارت جهاد کشاورزی باید سالانه درصدی از آبیاری غرقآبی را به آبیاری نوین تبدیل و از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان برای مدیریت منابع آبی استفاده میکرد. وقتی این تکالیف انجام نمیشود، مجلس باید بهعنوان نهاد ناظر ورود کند تا کشور به مرحله بحران نرسد.
وی در خصوص اینکه آیا ایران میتواند از همکاریهای منطقهای برای مدیریت منابع مشترک آبی استفاده کند؟ گفت: بله، دیپلماسی آب از ضروریترین ابزارهای مدیریت منابع است که تا به امروز بخوبی اجرا نشده است. در موضوع حقآبه هیرمند، ما در دولتهای گذشته حقآبه 820 میلیون مترمکعبی داشتیم، اما این عدد به چهار میلیون مترمکعب کاهش یافت. با پیگیریهای دولت سیزدهم و مرحوم دکتر امیرعبداللهیان، میزان برداشت از منابع آبی تا حدود 300 میلیون مترمکعب افزایش یافت.
این استاد دانشگاه خاطرنشانکرد: استفاده از دیپلماسی آب در حوضههای مرزی بهویژه در جنوبشرق کشور، میتواند کمک بزرگی باشد، هرچند کشورهای منطقه نیز درگیر بحران آب هستند؛ برای مثال، ترکیه کشوری پربارشتر از ماست اما آن هم با تغییرات اقلیمی مواجه است. ما تاکنون از ظرفیت دیپلماسی آب به شکل مطلوب استفاده نکردهایم.
محمود یزدانی با اشاره به ادامهدار بودن خشکسالی در ایران و ضعف مدیریت منابع آبی و سیاستهای دولت برای مقابله با خشکسالی، اظهار کرد: برای بررسی سیاستهای دولت ابتدا باید تعریف دقیقی از خشکسالی داشته باشیم؛ خشکسالی ناشی از کمبود بارندگی در سالهای متوالی است و یک فصل مرطوب بهتنهایی نمیتواند سفرههای زیرزمینی یا مخازن آبی را که در سالهای اخیر برداشت از آنها زیاد بوده را جبران کند.
وی ادامهداد: افزایش دما، تبخیر بالا و تکرار نامنظم بارندگیها همه دست به دست هم دادهاند تا ما وارد مقوله خشکسالی شویم؛ در واقع، کشور از مرحله چالش عبور کرده و به بحران و حتی فراتر از بحران رسیده است.
*حتی یک فصل پربارش کمبودهای عمیق منابع آبی را جبران نمی کند
این استاد دانشگاه اظهار کرد: عوامل متعددی در این بحران دخیل هستند؛ از تغییرات اقلیمی گرفته تا مدیریت ناکارآمد و تمرکز جمعیت در کلانشهرها؛ باید بپذیریم که ایران در کمربند گرم و خشک زمین قرار دارد و برخلاف تصور گذشته، اقلیم ما از ابتدا خشک بوده است. یک فصل پربارش نمیتواند کمبودهای عمیق منابع آبی را جبران کند.
یزدانی اضافه کرد: در گذشته نیز نیاکان ما این آگاهی را داشتند که کشور ما کمبارش و محدود در منابع آبی است، اما ما از تجربیات آنها در مدیریت آب استفاده نکردیم. یکی از مهمترین اقداماتی که باید زودتر انجام میشد، «ابلاغ الگوی کشت» بود زیرا کشوری که در بهرهبرداری کشاورزی ناکارآمد است، نباید همچنان از روشهای غرقآبی استفاده کند.
وی تأکید کرد: 85 تا 90 درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود، درحالی که در کشورهای توسعهیافته این رقم حدود 30 درصد است و بیش از نیمی از منابع آب آن کشورها در صنعت به کار گرفته میشود. این مقایسه نشان میدهد که مدیریت ما در بهرهوری آب ناکارآمد بوده است.
وی درباره دلایل اصلی بروز بحران آب در کشور نیز گفت: مدیریت ضعیف منابع و مصارف، افزایش مصرف محصولات آببر، نبود توازن در توزیع آب و اجرای ناقص الگوی کشت از مواردی که تاثیر در کمبود آب دارد.
*یک چهارم میانگین بارشهای جهانی را داریم
این کارشناس مدیریت منابع آبی با تأکید بر اینکه باید در بخش خانگی هم فرهنگ مصرف اصلاح شود، اظهار داشت: میانگین بارش جهانی بین 800 تا 850 میلیمتر و در آسیا حدود 600 تا 650 میلیمتر است اما در ایران در خوشبینانهترین حالت بین 200 تا 250 میلیمتر بارش داریم که همین مقدار هم بهطور کامل محقق نشده است.
یزدانی بیان کرد: ما 6 سال پیاپی خشکسالی را پشت سر گذاشتهایم بدون اینکه وارد دوره ترسالی شویم؛ در حالی که میانگین مصرف آب در جهان برای هر نفر حدود 70 لیتر در روز است، در ایران سرانه مصرف روزانه بیش از 250 لیتر است.
*باید قیمت آب سریعتر واقعیسازی شود
وی تصریح کرد: دولت باید خیلی زودتر به سمت واقعیسازی قیمت آب و اعمال تعرفههای پلکانی میرفت؛ بهطوریکه مصرفکنندگان کممصرف هزینه کمتری بدهند و پرمصرفها چندبرابر پرداخت کنند. همچنین استفاده از ابزارهای بازدارنده قانونی و فرهنگسازی رسانهای باید همزمان انجام میشد.
وی افزود: موضوع بعدی، لزوم انتقال پیام بحران به جامعه است. دستگاههای متولی نتوانستند بهخوبی خطر کمآبی را به مردم منتقل کنند.
*آبیاری فضای سبز در کشوری که فقر منابع آبی دارد، اشتباه است
این کارشناس حوزه آب و محیط زیست گفت: حتی برخی دستگاههای اجرایی که باید 25 درصد از مصرف خود را کاهش میدادند، این کار را نکردند؛ درحالی که رئیسجمهور فضای سبز نهاد ریاستجمهوری را بهکلی حذف کرد، این الگو در سایر دستگاهها و شهرداریها تکرار نشد.
یزدانی اظهار کرد: چمن نماد فضای سبز پرآب است، درحالیکه کشور ما با فقر آبی مواجه است. ما مخالف فضای سبز نیستیم، اما کشت چمن در اقلیم خشک کشور اشتباه است. برخی مدیران تصمیمگیرنده بحران آب را موقتی میدانند و میگویند «فردا درست میشود»، در حالی که این فردا هر روز دیرتر میرسد و بحران بزرگتر میشود.
*کوتاهی در تبدیل آبیاری غرقابی/ دیپلماسی آب به کار گرفته شود
وی در پاسخ به اینکه چرا دولتهای مختلف قانون اجرای الگوی کشت را به تعویق انداختند، گفت: مجلس وقتی قانونی را تصویب میکند، دولتها موظف به اجرای آن هستند؛ وزارت جهاد کشاورزی باید سالانه درصدی از آبیاری غرقآبی را به آبیاری نوین تبدیل و از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان برای مدیریت منابع آبی استفاده میکرد. وقتی این تکالیف انجام نمیشود، مجلس باید بهعنوان نهاد ناظر ورود کند تا کشور به مرحله بحران نرسد.
وی در خصوص اینکه آیا ایران میتواند از همکاریهای منطقهای برای مدیریت منابع مشترک آبی استفاده کند؟ گفت: بله، دیپلماسی آب از ضروریترین ابزارهای مدیریت منابع است که تا به امروز بخوبی اجرا نشده است. در موضوع حقآبه هیرمند، ما در دولتهای گذشته حقآبه 820 میلیون مترمکعبی داشتیم، اما این عدد به چهار میلیون مترمکعب کاهش یافت. با پیگیریهای دولت سیزدهم و مرحوم دکتر امیرعبداللهیان، میزان برداشت از منابع آبی تا حدود 300 میلیون مترمکعب افزایش یافت.
این استاد دانشگاه خاطرنشانکرد: استفاده از دیپلماسی آب در حوضههای مرزی بهویژه در جنوبشرق کشور، میتواند کمک بزرگی باشد، هرچند کشورهای منطقه نیز درگیر بحران آب هستند؛ برای مثال، ترکیه کشوری پربارشتر از ماست اما آن هم با تغییرات اقلیمی مواجه است. ما تاکنون از ظرفیت دیپلماسی آب به شکل مطلوب استفاده نکردهایم.
ارسال
نظر
*شرایط و مقررات*
کلمه امنیتی را بصورت حروف فارسی وارد
نمایید
بعنوان مثال : پایتخت ارمنستان ؟ ایروان
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین
(فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر
شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای
نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.