طبق تحلیل‌های امیر ایزدی، فین‌تک به‌عنوان یک نیروی تحول‌آفرین، توانسته است در راستای توسعه عدالت اجتماعی گام‌های مؤثری بردارد.
فین‌تک، یا همان فناوری مالی، دیگر فقط یک صنعت نیست. این روزها تبدیل به یک سبک زندگی شده که زندگی افراد را به شکلی هوشمندانه تسهیل می‌کند. با استفاده از فناوری‌های نوین، فین‌تک می‌تواند دسترسی به خدمات مالی را برای همه اقشار جامعه فراهم کند و نیاز به سیستم‌های سنتی بانکی را به حداقل برساند. به این ترتیب، فین‌تک نه‌تنها یک ابزار کارآمد برای فعالان اقتصادی، بلکه یک عامل مهم در ایجاد عدالت اجتماعی و شمول مالی است.
در این راستا، امیر ایزدی، مدیرعامل و بنیان‌گذار فدکس (fadax)، در مصاحبه‌ای که در نمایشگاه الکامپ داشت، تحلیل‌های جالبی را در خصوص نقش فین‌تک در عدالت اجتماعی بیان کرد. ویبه طور خاص تأکید داشت که فین‌تک می‌تواند به شکلی جدی به کاهش نابرابری‌ها کمک کند و دسترسی به خدمات مالی را برای همه افراد، حتی در روستاهای دورافتاده، امکان‌پذیر سازد.
در این مطلب، به بررسی تحلیل‌های وی خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه فین‌تک، با توجه به ویژگی‌هایی چون فراگیری و هوشمندی، می‌تواند در راستای توسعه عدالت اجتماعی و افزایش شمول مالی در جامعه مؤثر واقع شود.
*فین‌تک و توسعه عدالت اجتماعی
طبق تحلیل‌های امیر ایزدی، فین‌تک به‌عنوان یک نیروی تحول‌آفرین، توانسته در راستای توسعه عدالت اجتماعی گام‌های مؤثری بردارد. دو ویژگی کلیدی فین‌تک، یعنی فراگیری (Inclusiveness) و هوشمندی (Smartness)، باعث می‌شود این صنعت قادر به رسیدن به اهداف اجتماعی خود باشد.
فراگیری به این معناست که فین‌تک به همه افراد، بدون در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی یا اقتصادی، دسترسی به خدمات مالی می‌دهد. فین‌تک می‌تواند حتی برای افرادی که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند و دسترسی به شعب بانکی ندارند، فرصتی فراهم کند تا از خدمات مالی بهره‌مند شوند. در این راستا، خدمات پرداخت برخط و اعتبارات دیجیتال می‌تواند تحولی عظیم در زندگی این افراد ایجاد کند.
از طرفی، هوشمندی فین‌تک، که به معنای استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، داده‌کاوی و بلاکچین است، این امکان را می‌دهد که خدمات مالی به‌صورت دقیق‌تر، سریع‌تر و با هزینه‌ای کمتر ارائه شود. این ویژگی‌ها به فین‌تک کمک می‌کند تا نه‌تنها دسترسی به خدمات مالی را تسهیل کند، بلکه آن‌ها را برای افراد کم‌درآمد و کم‌برخوردار مقرون به صرفه کند.
نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، هنوز به شکل چشمگیری وجود دارند. طبق آمارهای جهانی، درصد بالایی از جمعیت در این کشورها از خدمات مالی بهره‌مند نیستند. اما فین‌تک می‌تواند با کاهش هزینه‌ها و سرعت‌بخشی به فرآیندهای مالی، این شکاف را کم کرده و به افراد این فرصت را بدهد که به‌راحتی و با هزینه کم، از خدمات مالی استفاده کنند.
وی به‌طور خاص اشاره کرد که فین‌تک می‌تواند برای طبقات کم‌برخوردار امیدبخش باشد. در واقع، فین‌تک در صورت بهره‌گیری صحیح از فناوری، می‌تواند به عاملی کلیدی در ایجاد فرصت‌های مالی و بهبود شرایط اقتصادی این اقشار تبدیل شود.
*سه ارزش کلیدی که فین‌تک به ارمغان می‌آورد
در ادامه تحلیل، سه ویژگی اساسی فین‌تک که تأثیر زیادی در زندگی روزمره افراد دارند، به شرح زیر مطرح شد؛ دسترسی، آسانی و ارزانی. این سه ویژگی نه‌تنها موجب بهبود کیفیت زندگی افراد می‌شود، بلکه به‌عنوان ارکان اصلی تحقق عدالت اجتماعی در دنیای مالی معرفی می‌گردند.
*دسترسی؛ بدون محدودیت جغرافیایی و زمانی
یکی از بزرگترین مزایای فین‌تک، دسترسی آسان و سریع به خدمات مالی است. فین‌تک به افراد این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به حضور فیزیکی در شعب بانکی و تنها با استفاده از تلفن همراه یا کامپیوتر، به خدمات بانکی و مالی دسترسی پیدا کنند. در این راستا، آقای ایزدی در مصاحبه خود به نمونه‌هایی اشاره کردند که در آن‌ها افراد در مناطق دورافتاده و حتی روستاهای محروم قادر به استفاده از خدمات مالی شده‌اند. به‌عنوان مثال، یک کشاورز در روستای دورافتاده می‌تواند با استفاده از یک نرم‌افزار موبایلی، قرض خود را از یک مؤسسه مالی دریافت کند و یا پول خود را به حساب دیگران منتقل نماید.
*آسانی؛ فرآیندهای ساده و سریع
فین‌تک فرآیندهای پیچیده مالی را ساده و سریع کرده. در گذشته، برای انجام هرگونه تراکنش مالی، افراد نیاز به مراجعه به بانک‌ها و طی مراحل زمان‌بر داشتند. اما امروزه فین‌تک با ایجاد سامانه‌های برخط و اتوماسیون‌های هوشمند، این فرآیندها را به شکلی سریع، ساده و قابل دسترس برای عموم مردم فراهم کرده است. همانطور که آقای ایزدی اشاره داشتند، در دنیای فین‌تک، دیگر نیازی به ایستادن در صف‌های طولانی برای انجام تراکنش‌های ساده مالی نیست. همه چیز به سرعت و با یک کلیک انجام می‌شود.
*ارزانی؛ کاهش هزینه‌ها برای همه
نکته دیگر کاهش هزینه‌ها و ارزان‌تر شدن خدمات مالی است. در دنیای فین‌تک، خدمات مالی به‌مراتب ارزان‌تر از روش‌های سنتی ارائه می‌شود. این کاهش هزینه‌ها، به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد، اهمیت زیادی دارد. به‌عنوان مثال، پرداخت برخط و تراکنش‌های دیجیتال با هزینه‌های بسیار کمتری نسبت به خدمات بانکی سنتی همراه است. این مسئله به کاهش فشار مالی بر روی افرادی که از درآمد کمی برخوردار هستند، کمک شایانی می‌کند.
در بسیاری از جوامع، مردم به‌دلیل هزینه‌های بالای خدمات مالی، از دسترسی به این خدمات محروم می‌مانند. اما فین‌تک به‌دلیل حذف واسطه‌ها و استفاده از فناوری، هزینه‌ها را به طرز چشمگیری کاهش داده است.
*چشم‌انداز جهانی و آمار خیره‌کننده رشد فین‌تک
با توجه به تحلیل‌ها، رشد جهانی فین‌تک در سال‌های اخیر چشم‌گیر بوده. وی در یکی از گزارش‌های اخیر خود، به آمارهای منتشر شده توسط مکنزی (mckinsey) اشاره کردند که نشان‌دهنده روند رشد بسیار سریع این صنعت در سطح جهانی است. در حال حاضر فین‌تک نه‌تنها به یک صنعت پررونق تبدیل شده، بلکه در بسیاری از کشورها به‌عنوان یک نیروی محرکه برای توسعه اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود.
طبق آمارهای ارائه‌شده، ارزش بازار فین‌تک در سال‌های اخیر به طرز قابل توجهی افزایش یافته. این رشد، ناشی از تقاضای روزافزون برای خدمات مالی دیجیتال، سهولت دسترسی به فناوری و افزایش آگاهی عمومی است. رشد سریع در کشورهایی مانند چین، هند و برخی کشورهای آفریقایی، شاهدی بر این موضوع است که فین‌تک توانسته به‌طور گسترده‌ای در جوامع مختلف نفوذ کند.
مدیرعامل فدکس در تحلیل خود همچنین به چالش‌های سرمایه‌گذاران در این بازار اشاره کرد. یکی از دلایلی که بسیاری از سرمایه‌گذاران هنوز در بازار فین‌تک با احتیاط عمل می‌کنند، عدم قطعیت جهانی و ظهور هوش مصنوعی (AI) است. سرمایه‌گذاران با توجه به وضعیت اقتصادی پیچیده و تحولات سریع فناوری، با احتیاط بیشتری به سرمایه‌گذاری در این حوزه نگاه می‌کنند. در حالی که فین‌تک همچنان به‌عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری جذاب باقی مانده، به شرطی که مدیریت خطر به‌درستی انجام شود.