سپهرغرب، گروه زیستبوم: یک تحقیق مدلسازی نشان میدهد یکسوم از مرگ و میرهای زودرس ناشی از دمای بالاتر در شهرهای اروپایی در تابستان 2015 را میشد با افزایش پوشش درختان شهری تا 30 درصد جلوگیری کرد. این تحقیق همچنین نشان داد که پوشش درختان طی تابستان دمای شهری را به طور متوسط 0.4 درجه کاهش میدهد.
به گزارش مدیکال اکسپرس محقق اصلی این تحقیق، تامرلانگ من، از مؤسسه بارسلونا برای سلامت جهانی، میگوید: ما پیش از این میدانستیم که دمای بالا در محیطهای شهری با پیامدهای سلامتی منفی مانند نارسایی قلبیتنفسی، بستری شدن در بیمارستان و مرگ زودرس همراه است.
این تحقیق بزرگترین در نوع خود و نخستین تحقیقی است که به طور خاص به مرگ و میر زودرس ناشی از درجه حرارت بالاتر در شهرها و شمار مرگ و میرهایی که میتوان با افزایش پوشش درختان از آن پیشگیری کرد، توجه میکند.
هدف نهایی ما آگاهی دادن به سیاستهای محلی و تصمیمگیرندگان در مورد مزایای ادغام راهبردی زیرساختهای سبز در برنامهریزی شهری بهمنظور ارتقای محیطهای شهری پایدار، انعطافپذیر و سالمتر و کمک به سازگاری و کاهش تغییرات آب و هوایی است. این امر به طور فزایندهای ضروری میشود زیرا اروپا نوسانات شدید دمایی ناشی از تغییرات آب و هوایی را تجربه میکند؛ علیرغم اینکه شرایط سرما در حال حاضر باعث مرگ و میر بیشتر در اروپا شده است، پیشبینیهای مبتنی بر انتشار گازهای گلخانهای کنونی نشان میدهد بیماری و مرگ ناشی از گرما بار بزرگتری برای خدمات بهداشتی ما طی یک دهه آینده ایجاد میکند.
محیطهای شهری دمای بالاتری نسبت به حومه اطراف که اغلب به آن «جزایر گرمایی شهری» گفته میشود، ثبت میکند. این تفاوت دما به دلیل تغییر مناظر توسط انسان مانند حذف پوشش گیاهی، آسفالت و استفاده از مصالح ساختمانی که گرما را جذب و به دام میاندازد، ایجاد میشود.
از آنجایی که انتشار گازهای گلخانهای به تشدید تغییرات اقلیمی و گرمای جهانی ادامه میدهد، پیشبینی میشود افزایش دما در شهرها شدیدتر شود و در نتیجه نیاز مبرم شهرها برای سازگاری با بهبود پیامدهای سلامتی را افزایش دهد.
محققان میزان مرگ و میر ساکنان بالای 20 سال را در 93 شهر اروپایی بین ژوئن تا آگوست 2015 برآورد کردند که در مجموع 57 میلیون نفر را شامل میشد. دادههای مرگ و میر از این دوره با میانگین دمای روزانه شهر در دو طرح مدلسازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
طرح اولی دمای شهر بدون جزایر حرارتی شهری را با دمای شهر با جزایر گرمایی شهری مقایسه کرد و دومی کاهش دما در نتیجه افزایش پوشش درختی تا 30 درصد را شبیهسازی کرد. برای تخمین تعداد مرگ و میرهای منتسب به گرمای شهری و نیز تعداد مرگهایی که میتوان از طریق افزایش پوشش درختان پیشگیری کرد، از تابع مواجههپاسخ استفاده شد.
میانگین اختلاف دمای روزانه شهر بر اساس وزن جمعیت بین شهرها و حومه شهرها از ژوئن تا آگوست 2015، 1.5 درجه گرمتر از حومه اطراف بود که حداکثر اختلاف دما در کلوژ ناپوکا، رومانی، 4.1 درجه گرمتر بود.
در همه شهرها 75 درصد از کل جمعیت در مناطقی که میانگین اختلاف دمای شهر تابستانی بیش از یک درجه بود و 20 درصد با میانگین اختلاف دمای تابستانی بیش از دو درجه در مقایسه با حومه اطراف آن زندگی میکردند.
در مجموع 6 هزار و 700 مرگ زودرس را میتوان به گرمای هوای شهری در ماههای تابستان نسبت داد که 4.3 درصد از مرگ و میر تابستان و 1.8 درصد از مرگ و میر در طول سال را شامل میشود.
از هر سه مورد این مرگ و میرها (در مجموع دو هزار و 644 نفر) را میشد با افزایش پوشش درختان تا 30 درصد و در نتیجه کاهش دما از آن جلوگیری کرد. این مربوط به 39.5 درصد از کل مرگهای ناشی از گرمای هوای شهری، 1.8 درصد از کل مرگهای تابستان و 0.4 درصد از مرگ و میرها در طول سال است.
تفاوت زیادی در میزان مرگ و میر ناشی از دما بین شهرها از عدم مرگ زودرس ناشی از گرمای هوای شهری در گوتبورگ، سوئد، تا 32 مرگ زودرس به ازای هر 100 هزار نفر در کلوژ ناپوکا، رومانی وجود داشت. به طور کلی شهرهایی که بالاترین میزان مرگ و میر دمایی را داشتند در جنوب و شرق اروپا بودند که بالاترین درجه حرارت را داشت و این شهرها بیشترین بهره را از افزایش پوشش درختی میبرد.
نتایج این تحقیق این ایده را حمایت میکند که درختان شهری مزایای سلامت عمومی و زیستمحیطی قابل توجهی را فراهم میکند؛ با این حال محققان اذعان دارند که افزایش پوشش درختان باید با سایر مداخلات برای به حداکثر رساندن کاهش دمای شهری ترکیب شود؛ بهعنوان مثال تغییر مواد سطح زمین برای کاهش دماهای زمانی شب مانند جایگزینی آسفالت با درختان.
رسیدن به هدف 30 درصد پوشش درختی میتواند برای برخی از شهرها بهدلیل طراحی شهری بسیار چالشبرانگیز باشد؛ به طوری که میانگین پوشش درختان شهری در اروپا در حال حاضر 14.9 درصد است.
مارک نیوون هویسن، یکی از محققان این تحقیق، مدیر برنامهریزی شهری، محیط زیست و سلامت در مؤسسه بارسلونا برای سلامت جهانی، خاطرنشان میکند: نتایج ما نشان میدهد که تأثیرات زیادی بر مرگ و میر ناشی از دماهای گرمتر در شهرها وجود دارد و این تأثیرات را میتوان تا حدی با افزایش پوشش درختی برای کمک به خنک کردن محیطهای شهری کاهش داد. ما برنامهریزان و تصمیمگیرندگان شهری را تشویق میکنیم تا زیرساختهای سبز شهری متناسب با هر محیط محلی را در کنار مداخلات دیگر برای به حداکثر رساندن مزایای سلامتی و در عین حال ارتقای شهرهای پایدارتر و تابآور ترکیب کنند؛ بهویژه که از قبل میدانیم فضاهای سبز میتواند مزایای سلامت بیشتری مانند کاهش بیماریهای قلبیعروقی، زوال عقل و سلامت روان ضعیف، بهبود عملکرد شناختی کودکان و سالمندان و همچنین بهبود سلامت نوزادان داشته باشد.
محققان به برخی از محدودیتهای این تحقیق اشاره میکنند. بهدلیل در دسترس نبودن دادههای جمعیت، این تحقیق نتوانست برای سالی جدیدتر از سال 2015 انجام شود. علاوه بر این یک مجموعه داده ایالات متحده برای ساخت مدل خنککننده در این تحقیق به جای یک مجموعه داده اروپایی استفاده شد. در نهایت این تحقیق روی اثرات دماهای بالا بر سلامتی متمرکز شد اما دمای سرد را بررسی نکرد؛ در حالی که دمای سرد در حال حاضر تأثیرات بیشتری بر سلامت در اروپا دارد، پیشبینی میشود که تأثیرات سلامت ناشی از گرما در طرحهای انتشار کنونی بیشتر از تأثیرات ناشی از سرما در طرحهای انتشار فعلی باشد که اهمیت سازگاری شهرهای ما را در حال حاضر برجسته میکند.
کریستی ابی از دانشگاه واشنگتن ایالات متحده در همین خصوص گفت: در اصل همه مرگ و میرهای ناشی از موج گرما قابل پیشگیری است؛ مرگ هیچکس در اثر گرما مبرم نیست.
با پیشبینی تغییرات آبوهوایی برای افزایش فراوانی، شدت و مدت رویدادهای گرمای شدید، جوامع باید موثرترین مداخلات بهویژه توسعه و استقرار سیستمهای هشدار و واکنش زودهنگام به موج گرما را درک کنند. برنامههای اقدام گرمایی نیز به همان اندازه مهم است تا پیامدهای تغییر اقلیم را بهصراحت در برنامهریزی شهری بلندمدت لحاظ کنند.
وی افزود: برنامههای اقدام گرمایی نحوه اصلاح شکل و زیرساختهای شهری را برای افزایش انعطافپذیری و پایداری جوامعمان در شرایطی که با آیندهای گرمتر روبهرو هستیم، شرح میدهد. تشویق و توانمندسازی تصمیمگیرندگان و جوامع محلی برای توسعه و اجرای برنامه اقدام گرمایی، راهی مؤثر برای ارتقای تابآوری اقلیمی است زیرا افزایش دما همچنان در سطح جهانی احساس میشود. ابزارها و دستورالعملها در دسترس است؛ شکافها در منابع انسانی و مالی برای اجرا وجود دارد. اکنون زمان شروع فرا رسیده است.
یافتههای این تحقیق در مجله The Lancet منتشر شده است.
شناسه خبر 65908