شهر را می‌توان به ارگانیسم زنده‌ای تشبیه کرد که با رشد خود، نیازهای جدیدی را ایجاد می‌کند. به تعبیر دیگر، رشد شهرها منجر به پیدایش نیازهای جدید می‌شود؛ مسلماً یکی از نیازهای بشر از آغاز تاکنون، نیاز به حرکت و جابه‌جایی است.
چنانکه در شهرهای امروزی، حرکت و جابه‌جایی، بخش جدایی‌ناپذیر زندگی شهرنشینی است؛ با توجه به گسترش جمعیت شهرها و ظهور عصر جدیدی از فناوری، حمل‌ونقل نیز بنا بر نیاز جامعه، دچار تحولاتی شده است.
بااین‌حال، اگر افزایش جمعیت شهرها و گسترش آن‌ها را به معنای چندبرابر شدن مسائل و مشکلات موجود در شهرها و افزایش درخواست خدمات شهری بدانیم، دراین‌بین، نهادها و مراجع مدیریت شهری که مسئولیت حل مشکلات و پاسخگویی نیازها برعهده آنان است، با معضلات عدیده‌ای روبه‌رو خواهند شد؛ یکی از موضوعات و نیازهای اساسی سکونتگاه‌های انسانی، به‌ویژه در شهرها، موضوع دسترسی یا رفت‌وآمد است که عنوان مرتبط این موضوع در حوزه مسائل شهری، مقوله ترافیک و حمل‌ونقل شهری است که مسائل و معضلات مربوط به آن، از دغدغه‌های اصلی مردم و مسئولان شهری به‌شمار می‌آید.
19 اردیبهشت‌ماه سال جاری بود که در گفت‌وگو با مدیرعامل سازمان حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری همدان مشخص شد درحال حاضر در شهر همدان با درنظر گرفتن جمعیت شهرک‌های اقماری با جمعیتی بالغ‌بر 750 هزار نفر، تنها 120 اتوبوس خدمت‌رسانی می‌کند، این درحالی است که طبق استانداردهای تعریف‌شده حداقل اتوبوس مورد نیاز برای جابه‌جایی این حجم از جمعیت کلان‌شهر همدان به گفته این مقام مسئول، 700 دستگاه است.
وی ادامه داد: با توجه به فراهم بودن بستر برای خرید اتوبوس و پرداخت یارانه از سوی دولت با پیگیری انجام‌شده از سوی شهرداری مقدمات کار جهت خرید 100 دستگاه اتوبوس دنبال شده، اما مسئله این است که برای پرداخت هزینه این اتوبوس‌ها قرار بود از طریق کمیسیون ماده پنج مجوز فروش اراضی به شهرداری داده شود که هنوز انجام نشده و این درحالی است که سال گذشته ما در خدمات‌رسانی ناوگان اتوبوسرانی در هفت مسیر به‌دلیل کمبود، با وضعیت بحرانی مواجه شدیم.
حضرتی تأکیدکرد: با تحقق خرید 100 دستگاه اتوبوس ظرفیت خدمات‌رسانی ما در بخش اتوبوس‌ها با صددرصد افزایش مواجه خواهد شد.
بنابراین با توجه به شرایط بحرانی موجود، انتظار می‌رفت تاکنون بخشی از وعده خرید اتوبوس‌ها محقق شده باشد، اما دریغ!
بر این اساس با توجه به وضعیت بغرنج خدمات‌رسانی در بخش مذکور، بر آن شدیم تا دراین‌باره گفت‌‌وگویی را با سیدمسعود حسینی، شهردار همدان و نیز حمیدرضا حاجی‌بابایی، نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
   12 اتوبوس خریداری‌شده هم هنوز تحویل نگرفتیم
شهردار همدان با بیان اینکه برای خرید اتوبوس‌ها قراردادی بین سازمان شهرداری‌ها، وزارت کشور و کارخانه تولیدکننده منعقد شده بود، گفت: مسئله این است که بنا به وجود مسائلی همچون تأمین اعتبار و مباحث فنی، ما حتی موفق نشدیم 12 اتوبوسی که از پیش خریداری کرده بودیم را وارد کنیم.
سیدمسعود حسینی با تأکید بر اینکه مشکلات مذکور در سطح کلان مطرح است، ابراز کرد: امیدواریم مشکلات حل شود تا شاهد دریافت آن اتوبوس‌ها باشیم.
وی با بیان اینکه البته سهمیه اختصاص یارانه جهت خرید اتوبوس برای شهرها فعلاً موضوعیت خود را از دست داده است، عنوان کرد: اگر در شهری شاهد تخصیص بخشی از این اتوبوس‌ها هستیم، آن‌ها با پرداخت هزینه کامل از سوی مدیریت شهری در اختیارشان قرار گرفته و نه از طریق پرداخت یارانه.
حسینی با اشاره به اینکه فضای پرداخت یارانه دولتی منتفی است، خاطرنشان کرد: متأسفانه به نظر می‌رسد نتوانسته‌اند منابع مورد نیاز را تأمین کنند.
در ادامه نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با اشاره به آن روی سکه مسئله خرید اتوبوس‌های یارانه‌ای توسط شهرداری همدان و مسائل مطرح‌شده از سوی شهردار، گفت: در جلسه‌ای که سال گذشته در وزارت کشور داشتیم، قرار بر این شد که 100 دستگاه اتوبوس و 200 دستگاه ون در اختیار شهرداری همدان به‌صورت یارانه‌ای قرار گیرد.
حمیدرضا حاجی‌بابایی با تأکید بر اینکه در فرآیند مذکور قرار بود بخشی از پول هر اتوبوس را شهرداری به‌صورت نقد پرداخته و مابقی به‌صورت اقساط بلندمدت از آن گرفته شود، افزود: این کار ازنظر ما و وزارت کشور نهایی و قطعی است.
وی در واکنش به صحبت‌های شهردار همدان درخصوص موضوعیت نداشتن پرداخت یارانه برای خرید اتوبوس‌ها و منتفی شدن اجرای این طرح، خاطرنشان کرد: مسئله این است که در آن مقطع زمانی که این طرح مصوب شد، برای دریافت و خرید این اتوبوس‌ها وارد عمل نشده‌اند؛ بنابراین زمان گذشت و حالا شرایط متحول شده است.
حاجی‌بابایی با تأکید بر اینکه یارانه دولتی در مقطع زمانی خاصی برای خرید اتوبوس مهیا بود که گویا این فرصت را شهرداری همدان سوزانده است، اظهار کرد: حتی 200 میلیارد تومان نیز به‌صورت جداگانه برای پروژه قطار شهری ما درنظر گرفته شد که آن مبلغ نیز از آنجا که پروژه در همدان آغاز نشده بود، به کرمانشاه اختصاص یافت.
وی با بیان اینکه گویا شهرداری در این مدت به دنبال تأمین پول مورد نیاز بود که در مهلت مقرر فراهم نشد، اظهار کرد: ماه‌ها از آن فرصت گذشته و ممکن است قانون عوض شده باشد.
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: اگر در سطح ملی این موضوع منتفی شده بود، پس چگونه دیگر استان‌ها به‌موقع اقدام و اتوبوس خریداری کردند؟ یقیناً منتفی شدن موضوع مطرح نبوده، بلکه اقدام به‌موقع مسئله است.
مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، از آنجا که لازمه استقبال مردم از تردد درون‌شهری و برون‌شهری با وسایل نقلیه عمومی، نوسازی مستمر و افزایش کیفیت سفر است، برای این نوسازی خودروها باید منابع مناسب مالی تأمین شود؛ در این صورت مردم با استقبال بیشتری از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده خواهند کرد.
دراین‌بین از آنجا که در شهر همدان روزانه شاهد تردد بی‌شمار و نیز حجم سنگینی از مسافران توسط ناوگان حمل‌ونقل عمومی هستیم، یقیناً خدمات‌رسانی مطلوب به این شهروندان با مشکلات مختلفی ازجمله فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل عمومی روبه‌رو شده است.
درواقع این‌روزها نبود و درعین‌حال خرابی اتوبوس‌ها در همدان به خاطره مشترک مردم شهر پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین بدل شده است و تنها یک عزم جدی می‌تواند مشکلات حمل‌ونقلی همدان را حل کند.
حال این‌روزهای حمل‌ونقل عمومی همدان چنان بد است که مردم ترجیحشان به استفاده از خودروی شخصی است که ره‌آورد آن چیزی جز افزایش ترافیک شهری و نیز قفل شدن شهر در نبود زیرساخت‌های حمل‌و نقل عمومی و استاندارد نیست؛ این درحالی است که فرصت‌سوزی از سوی مدیریت شهری نیز به این مشکلات دامن می‌زند، چنانکه به گفته نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی نه‌تنها در خرید اتوبوس‌های یارانه‌ای شاهد کم‌کاری بوده‌ایم، بلکه با عدم اقدام به‌موقع شهرداری در حوزه طرح مصوب اجرای قطار شهری چیزی بالغ‌بر 200 میلیارد تومان از اعتبارات اختصاصی همدان در این بخش به کرمانشاه تخصیص یافته است که این مهم چیزی جز ظلم به اهالی پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین با آوازه جهانی، نیست.

طاهره ترابی مهوش