سازمان‌های مردم‌نهاد یا همان سمن‌ها، نقش بسیار کلیدی و مهمی در توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی هر جامعه دارند. این نهادها با حضور فعال در عرصه‌های مختلف اجتماعی، در تلاش هستند تا خلأها و چالش‌هایی را که ممکن است دولت و نهادهای رسمی نتوانند به‌طور مستقیم برطرف کنند، جبران کنند. سمن‌ها نه‌تنها در حمایت از گروه‌های نیازمند و آسیب‌پذیر نقش دارند، بلکه با توانمندسازی افراد، کاهش آسیب‌های اجتماعی و ایجاد فرصت‌های مشارکت، به توسعه پایدار جامعه کمک می‌کنند.

اهمیت سمن‌ها زمانی بیشتر آشکار می‌شود که فعالیت‌های میدانی و ملموس آن‌ها دیده شود؛ از توانمندسازی معتادان بهبودیافته و ایجاد فرصت‌های شغلی گرفته تا حمایت از کودکان آسیب‌پذیر و ارتقای سطح آگاهی عمومی در موضوعات اجتماعی. این نهادها با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در جامعه و هم‌افزایی میان فعالان اجتماعی، نقش واسط بین مردم و مسئولان را ایفا می‌کنند و امکان مطالبه‌گری مؤثر و ارائه راهکارهای عملی برای حل مشکلات را فراهم می‌آورند.

با ذکر این مقدمه و در همین راستا، نشستی با حضور مدیران عامل‌ چهار تشکل فعال در همدان برگزار شد تا اعضای این تشکل‌ها فرصت پیدا کنند درباره چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارهای رفع معضلات اجتماعی صحبت کنند و تجربیات میدانی خود را به اشتراک بگذارند. این نشست، گامی مؤثر در معرفی فعالیت‌ها، ارتقای هم‌افزایی میان سمن‌ها و افزایش مشارکت اجتماعی به‌شمار می‌آید و نشان‌دهنده اهمیت تعامل میان سازمان‌های مردم‌نهاد، جامعه و مسئولان در مسیر توسعه اجتماعی است.

فعالیت میدانی و حضور در نقاط حاشیه‌ای، کلید اعتماد عمومی به سمن‌ها

مدیرعامل مجمع خیرین یاریگران زندگی در همدان، در ابتدای سخنان خود با اشاره به فعالیت گروهی متبحر و داوطلبانه در مجموعه خود گفت: ما اهداف ویژه‌ای را دنبال می‌کنیم که مهم‌ترین آن کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی و کاهش نرخ اعتیاد است.

علی نوری ادامه داد: همکاری با چند سازمان و خیرین فعال در حوزه تأمین معیشت و حمایت از افراد بی‌بضاعت، در دستور کار مجموعه ما قرار دارد. در این راستا کمیته‌های مختلفی تشکیل شده که هرکدام وظایف مشخصی دارند؛ ازجمله توانمندسازی افراد در حوزه اعتیاد و آموزش خانواده‌ها.

وی درباره فعالیت کمیته آموزش گفت: مدیریت اعتیاد از برنامه‌های محوری ماست و این آموزش‌ها توسط تیم‌های تخصصی و مجرب برگزار می‌شود. دوره‌ها زیر نظر دانشگاه علامه طباطبایی تهران و شامل 45 واحد درسی است. افرادی که سابقه مشکل اعتیادی داشته‌اند، پس از گذراندن این دوره‌ها، مدرک «مددیاری» دریافت کرده و امکان ورود به بازار کار در حوزه اعتیاد را پیدا می‌کنند. این افراد به‌صورت افتخاری نیز با کمیته آموزش همکاری کرده و دوره‌هایی در زمینه تاب‌آوری، سبک زندگی سالم، آشنایی با ماهیت بیماری اعتیاد و راه‌های حمایت از خانواده‌ها ارائه می‌کنند.

مدیرعامل مجمع خیرین یاریگران زندگی درباره چرخه اشتغال و بازپروری اظهار کرد: در گام نخست، ایجاد انگیزه در افراد ضروری است تا روند آموزش، درمان و بازپروری به‌صورت پایدار پیش برود. افرادی که دوره‌های درمانی را در مراکز وابسته به این مجموعه پشت سر می‌گذارند، با بهره‌مندی از آموزش‌های رایگان و همراهی خانواده‌ها برای بازگشت به جامعه آماده می‌شوند. در این مسیر، خانواده‌ها نیز آموزش‌های ویژه‌ای دریافت می‌کنند تا بتوانند موانع حمایتی را شناسایی کرده و فرد را در فرآیند بازگشت همراهی کنند.

نوری افزود: در بخش حمایت و صیانت، علاوه بر آموزش، افراد نیازمند به فرصت‌های شغلی معرفی می‌شوند. طی یک سال گذشته توانستیم حداقل 12 کارخانه و شرکت را با مجموعه خود همراه کنیم تا افراد بهبودیافته از اعتیاد را جذب کنند. برای این افراد ضمانت‌های لازم از طریق مجموعه ارائه می‌شود و تعدادی از آن‌ها بیمه می‌شوند. همچنین، برخی از افراد بهبودیافته با توانمندی بالا، به‌عنوان کارآفرین در پروژه‌ها فعالیت دارند.

وی تأکید کرد: نقش مشارکت اجتماعی و مردم در موفقیت این برنامه‌ها بسیار حیاتی است. بدون ظرفیت‌های مردمی حتی دولت‌ها هم نمی‌توانند به‌تنهایی در حوزه اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی موفق عمل کنند.

مدیرعامل مجمع خیرین یاریگران زندگی به دستاوردهای کمیته‌ها اشاره کرد و گفت: تشکیل کمیته‌های درمان، صیانت اجتماعی، آموزش و اشتغال از مهم‌ترین دستاوردهای ما بوده که امروز شاهد اثرات مثبت آن در جامعه هستیم.

نوری در بخش دوم سخنان خود به نقش کلیدی سازمان‌های مردم‌نهاد در مقابله با آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد اشاره و بر لزوم همکاری ارگان‌های دولتی با این تشکل‌ها تأکید کرد.

وی با بیان اینکه بار اصلی درمان اعتیاد در کشور بر دوش سمن‌هاست، گفت: سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند با کاهش تقاضا در حوزه اعتیاد، به کاهش عرضه مواد مخدر نیز کمک کنند. معتادان نیاز به دارو ندارند، آن‌ها به روابط و حمایت اجتماعی نیاز دارند.

مدیرعامل مجمع خیرین یاریگران زندگی افزود: ما با همراهی خیرین و فعالان اجتماعی توانسته‌ایم افرادی را که قبلاً به‌عنوان خلافکار شناخته می‌شدند، امروز به مددکاران فعال تبدیل کنیم، آن‌ها در کنار مجموعه یاریگران زندگی خدمات حمایتی ارائه می‌دهند.

نوری در ادامه گفت: بزرگترین مشکل ما این است که سازمان‌های مردم‌نهاد در مقابل ارگان‌های دولتی دیده می‌شوند. انتظار داریم سمن‌ها به‌عنوان شریک و همکار در تصمیم‌گیری‌ها و کمیته‌های مشارکت‌های مردمی حضور داشته باشند تا ظرفیت‌ها و تجارب آن‌ها در حل مسائل اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

وی با تأکید بر اهمیت شفافیت و اثرگذاری واقعی فعالیت‌ها تصریح کرد: اگر یک تشکل صرفاً به‌دنبال منافع خود باشد، مردم حساس هستند و به آن واکنش نشان می‌دهند؛ بنابراین فعالیت تشکل‌های مردم‌نهاد باید به نفع جامعه باشد و مردم این فعالیت‌ها را ببینند.

وی سپس ادامه داد: ما خوشبختانه از نظر مکان و تجهیزات مشکلی نداریم، یک دفتر دولتی در اختیار داریم که از دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر فراهم شده، این همکاری‌ها نشان‌دهنده اهمیت و اولویت این حوزه است و جای تشکر دارد.

مدیرعامل مجمع خیرین یاریگران زندگی به اهمیت حضور میدانی تشکل‌ها اشاره کرد و گفت: فعالیت پشت میز کافی نیست. ما باید در میدان حاضر باشیم، در نقاط حاشیه شهر و جایی که نیاز واقعی وجود دارد. حضور ما نه‌تنها به افراد کمک می‌کند، بلکه به کاهش پرونده‌های قضائی، کاهش طلاق و بهبود امنیت اجتماعی نیز کمک می‌کند. ما به‌نوعی پلی بین مردم و دولت هستیم و صدای نیازمندان را به مسئولان منتقل می‌کنیم.

نوری افزود: رسانه‌ها نقش مهمی در دیده شدن فعالیت‌های سمن‌ها دارند. وقتی رسانه‌ها فعالیت‌های مثبت ما را به مردم نشان می‌دهند، این هم باعث شفافیت می‌شود و هم به عام‌المنفعه بودن فعالیت‌ها اعتبار می‌بخشد.

وی گفت: ما گمنام فعالیت می‌کنیم، اما اثر کار ما دیده می‌شود و به بهبود شرایط اجتماعی کمک می‌کند. هدف ما این است که با فعالیت‌های جهادی و بدون چشم‌داشت، جامعه را از آسیب‌ها نجات دهیم و ظرفیت‌های مردمی را به‌کار گیریم.

وی با تأکید بر اهمیت مشارکت خیرین در حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: برخی خیرین طرح‌های اشتغالی دارند که می‌تواند زمینه اشتغال افراد بهبودیافته از اعتیاد را فراهم کند. بانک اطلاعاتی ما شامل انواع مهارت‌های افراد بیکار و بهبودیافته است؛ از صنعت و تولید گرفته تا کشاورزی و خدمات رفاهی. انتظار ما این است که ظرفیت‌های این افراد دیده و حمایت شوند. هچمنان که اکنون نیز بسیاری از این افراد کارآفرین شده‌اند و خدمات ارزشمندی ارائه می‌دهند.

این فعال اجتماعی در پایان اظهار کرد: کسی که دل در گرو درمان و توانمندسازی معتادان یا دغدغه اجتماعی دارد، می‌تواند دست یاری ما را بگیرد و در کنار این عزیزان خدمات مؤثر و مفیدی ارائه دهد. امیدواریم با مشارکت همگانی، جامعه هدف از خدمات مطلوب بهره‌مند شود.

نقش مهم رسانه‌ها در معرفی و تقویت جایگاه سازمان‌های مردم‌نهاد

مدیرعامل کانون هم‌اندیشی و اتحاد اندیشه‌ورزان با بیان اینکه هدف اصلی این مجموعه ایجاد ارتباط و تعامل میان تشکل‌ها و استفاده از ظرفیت‌های استان است، گفت: ما تلاش می‌کنیم با انسجام‌بخشی به مجموعه‌ها و همکاری با فعالان اجتماعی، مشکلات را شناسایی و برای آن‌ها راهکار ارائه کنیم.

علی‌اصغر سلیمانی افزود: فعالیت‌ها در کانون هم‌اندیشی به‌صورت تخصصی و با حضور اساتید دانشگاه و صاحب‌نظران دنبال می‌شود. مطالبه‌گری ما بر مبنای مطالعه و ارائه راهکارهای علمی است؛ به‌طور مثال، در حوزه مسکن ابتدا مشکلات بررسی و سپس در نشست‌ها راهکارهای عملی به مدیران ارائه می‌شود.

وی تأکید کرد: موضوعات اجتماعی تنها به اعتیاد محدود نمی‌شود؛ بلکه مسائل روان‌شناختی، ترافیک، مسکن و زیرساخت‌ها نیز مورد توجه قرار دارد. رفع این مشکلات به کاهش آسیب‌های اجتماعی منجر می‌شود.

مدیرعامل کانون هم‌اندیشی در ادامه نقش رسانه‌ها را بسیار مهم دانست و گفت: خوشبختانه رسانه‌ها در کنار ما هستند و با انتشار مصوبات و نشست‌ها، مطالبه‌گری ما علنی و اثرگذار می‌شود و مدیران نیز پاسخگوتر عمل می‌کنند. رسانه‌ها با معرفی فعالیت‌های مردمی، هم به شفافیت کمک می‌کنند و هم اعتماد عمومی را افزایش می‌دهند.

سلیمانی یکی از مشکلات اصلی سمن‌ها را نبود انسجام بین مجموعه‌ها دانست و گفت: این ناهماهنگی گاهی موجب فعالیت‌های موازی و حتی سوءاستفاده می‌شود. همچنین نبود حمایت کافی از سوی ادارات و تخصیص فضا و بودجه مناسب، از دیگر چالش‌های جدی سمن‌هاست. بسیاری از تشکل‌ها برای داشتن مکان فعالیت، مجبور به پرداخت هزینه‌های اجاره‌ای هستند؛ در حالی که ساختمان‌های بدون‌استفاده متعددی در اختیار دستگاه‌های اجرایی وجود دارد.

وی ادامه داد: سمن‌ها نیروهای داوطلب و بی‌مزد هستند که مشکلات مردم را رصد و پیگیری می‌کنند، اما به جای حمایت، گاهی با بی‌توجهی مدیران روبه‌رو می‌شوند این در حالی است که می‌توانند بازوی مشورتی مؤثر برای دستگاه‌ها باشند.

مدیرعامل کانون هم‌اندیشی با اشاره به فعالیت‌های میدانی سمن‌ها افزود: حضور در مناطق کم‌برخوردار باعث جلب اعتماد مردم و ارتباط مستقیم با معتمدان محلی می‌شود. همچنین فضای مجازی به‌عنوان رسانه‌ای در دسترس، ابزار قدرتمندی برای معرفی فعالیت‌ها و بازتاب گسترده آن‌هاست.

سلیمانی در پایان خاطرنشان کرد: استمرار همکاری رسانه‌های رسمی با سمن‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی می‌تواند انسجام اجتماعی را تقویت کرده و بخشی از مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را بدون اتلاف زمان اداری برطرف کند. هدف ما استفاده از اندیشه و توان علمی برای ارائه راهکارهای عملی و کمک به بهبود شرایط استان و کشور است.

سرمایه‌گذاری روی کودکان، کلید کاهش آسیب‌های اجتماعی در آینده

مدیرعامل خیریه امید فرشته‌ها نیز در این نشست ابتدا با اشاره به اینکه این خیریه در راستای شناسایی و توانمندسازی کودکان نیازمند مراقبت، فعالیت می‌کند، گفت: متأسفانه بعضی از این کودکان حتی از دید خانواده خود و مسئولان دور می‌مانند و نیازشان دیر تشخیص داده می‌شود.

ژاله لباسی افزود: ما با مراکز آموزشی دولتی و غیر دولتی، همچنین با مراکز توانبخشی در ارتباط هستیم تا این کودکان را شناسایی و دسته‌بندی کنیم. گروهی از کودکان هستند که نیازهای خاص و مقطعی دارند و می‌توان با حمایت مناسب، آن‌ها را به مسیر عادی جامعه بازگرداند.

وی درباره اهمیت آموزش و توانمندسازی کودکان توضیح داد: کودکان با اختلالات یادگیری یا بهره هوشی پایین، می‌توانند با حمایت کوتاه‌مدت، به سطح بالاتری برسند و در آینده افراد مفیدی برای خانواده و جامعه شوند. ما جلسات آموزشی با خانواده‌ها برگزار و آن‌ها را درگیر فرایند آموزش و توانبخشی می‌کنیم.

مدیرعامل خیریه امید فرشته‌ها ادامه داد: در کنار آموزش تحصیلی، نیازهای درمانی و توانبخشی کودکان را نیز پیگیری می‌کنیم. ارتباط با نهادهایی مانند بهزیستی و مراکز درمانی و توانبخشی برای ارائه حمایت‌های کامل ضروری است.

لباسی درباره حمایت از خانواده‌ها گفت: بیشتر خانواده‌ها نیز تحت فشار روحی هستند. ما سعی می‌کنیم به آن‌ها امید داده و نشان دهیم که راه پیشرفت برای کودکانشان بسته نیست.

وی با اشاره به فلسفه نام خیریه افزود: نام «امید فرشته‌ها» به این معناست که همیشه امید برای رشد، پیشرفت و رفع موانع وجود دارد. هدف ما زنده نگه داشتن امید در دل کودکان و خانواده‌هاست.

مدیرعامل خیریه امید فرشته‌ها تأکید کرد: ما کودکان را به زندگی عادی بازمی‌گردانیم و با ارائه آموزش‌های مختلف، استعدادهای آن‌ها را شکوفا می‌کنیم. ممکن است بعضی به دکتر یا مهندس تبدیل نشوند، اما می‌توانند نقاش، خیاط، کارآفرین یا طلاساز موفقی باشند. شناسایی و مهیا کردن مسیر برای آن‌ها، رسالت ما در خیریه است.

لباسی سپس با اشاره به مشکلات ساختاری و اجرایی سمن‌ها گفت: یکی از بزرگترین مشکلات ما نبود انسجام واقعی و نظم سازمانی برای ثبت و پیگیری افراد تحت پوشش است. وقتی هر سازمان و نهاد، سامانه جداگانه‌ای دارد، افرادی که تحت حمایت چندین تشکل هستند، شناسایی نمی‌شوند و ممکن است سوء‌استفاده رخ دهد؛ بنابراین نیاز به یک بانک اطلاعاتی واحد وجود دارد تا همه تشکل‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌ها بتوانند در یک بستر مشترک ثبت شوند و فعالیت‌ها به‌صورت هماهنگ پیگیری شود.

وی افزود: تعریف درست خیریه‌ها و سمن‌ها نیز در جامعه مهم است. بسیاری از مردم فکر می‌کنند سمن‌ها صرفاً برای ارائه کمک‌های مقطعی مانند بسته معیشتی یا غذایی فعالیت می‌کنند، در حالی که هدف اصلی ما توانمندسازی جامعه است. ما پلی هستیم بین ناتوانی‌ها و توانمندی‌ها و تلاش می‌کنیم مشکلات بنیادین را حل کنیم، نه اینکه صرفاً کمک‌های کوتاه‌مدت ارائه دهیم.

مدیرعامل خیریه امید فرشته‌ها تأکید کرد: تعامل سمن‌ها با سازمان‌ها و نهادها نیز به‌شدت ضعیف است. به‌طور مثال، آموزش و پرورش همکاری لازم را با ما ندارد و ما به‌عنوان یک نهاد مردمی و فعال در حوزه آموزش، پذیرفته نمی‌شویم. ما مدرسه‌ای تشکیل داده‌ایم تا دانش‌آموزانی که دسترسی به آموزش مناسب ندارند، بهره‌مند شوند، اما هیچ‌گونه حمایت مالی یا نیروی انسانی از سوی نهادهای مربوطه دریافت نمی‌کنیم و گاهی ساعت‌ها پشت در اتاق مدیران منتظر می‌مانیم، در نتیجه مجبوریم از منابع شخصی خود استفاده کنیم، این موضوع باعث فشار و چالش‌های مالی بر مدیریت سمن می‌شود.

لباسی ادامه داد: انتظار ما این است که نهادهای دولتی و مدیریت ارشد استان، سمن‌ها را به‌عنوان بازوی کمک‌رسان و مکمل فعالیت‌های خود بپذیرند، تسهیلات و فضاهای مناسب در اختیارشان بگذارند و تعامل واقعی با این نهادهای مردمی برقرار کنند. این تعامل نه‌تنها موجب بهبود خدمات‌رسانی به جامعه می‌شود، بلکه از ایجاد مشکلات و فشارهای غیرضروری بر مدیران و اعضای سمن جلوگیری می‌کند.

وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در شناخته شدن سمن‌ها در جامعه گفت: تشکل‌ها نیاز به دیده شدن و ارزش‌گذاری دارند. برای نخستین‌بار است که در استان و شهر ما چند سمن دور یک میز با حضور رسانه نشسته‌اند و از فرصت‌ها و چالش‌های خود می‌گویند؛ البته این نقش باید پررنگ‌تر شود و مدیران عامل سمن‌ها در برنامه‌های صبحگاهی و شبانگاهی صدا و سیما فرصتی برای معرفی تشکل‌ها و اهداف خود داشته باشند. این حضور رسانه‌ای باعث می‌شود فعالیت‌ها مستند شده و تشکل‌ها به رسمیت شناخته شوند.

مدیرعامل خیریه امید فرشته‌ها ادامه داد: تقاضای من این است که رسانه‌ها پیشگامِ تشکیل جلسات رسمی سمن‌ها با مسئولان باشند، این امر می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. اگر مسئولانی مانند آقای ربانی، بستری برای نشست تشکل‌ها با مدیران نهادها فراهم کنند، دیگر نیازی به ساعت‌ها تلاش پشت درهای بسته نیست. این تعامل رسمی باعث می‌شود مسئولان ملزم به همکاری شوند و اعتماد عمومی نسبت به فعالیت‌های تشکل‌ها افزایش یابد.

لباسی سپس با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری روی کودکان به‌عنوان ارزشمندترین و مؤثرترین دارایی هر جامعه برای برنامه‌ریزی صحیح، تصریح کرد: سرمایه‌گذاری روی کودکان پرسودترین سرمایه‌گذاری اجتماعی است، زیرا اگر پایه تربیتی و راهنمایی درست شکل بگیرد، در آینده نهادهایی که در زمینه اعتیاد، بیکاری و آسیب‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند، کارشان سبک‌تر خواهد شد.

وی افزود: از همین امروز می‌توانیم با سرمایه‌گذاری درست روی کودکان، آینده جامعه را تضمین کنیم. از تمام خیرین، مؤسسین و کسانی که می‌توانند ما را در این حوزه یاری کنند دعوت می‌کنم در برنامه‌ها شرکت کنند و به‌خصوص روی کودکان آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر تمرکز داشته باشند.

مدیرعامل خیریه امید فرشته‌ها در پایان سخنان خود اظهار کرد: هدف ما، برنامه‌ریزی درست برای آینده جامعه و جلوگیری از معضلات و آسیب‌های اجتماعی است تا نسل‌های آینده در محیطی سالم و توانمند رشد کنند. از همین رسانه نیز آمادگی خود را اعلام می‌کنم تا اگر کودکی در هر بخش از مشکلات جسم و روح گرفته تا روان، نیاز به کمک دارد ما تمام‌قد در خدمت او هستیم تا به توانمندسازی او و خانواده‌اش کمک کنیم.

هدف ما تنها کمک موقت نیست، توانمندسازی را دنبال می‌کنیم

در ادامه مدیرعامل مؤسسه سفیران همدلی هگمتانه نیز در ابتدا به تنوع نیازهای کودکان و خانواده‌های تحت پوشش این مؤسسه اشاره کرد و گفت: ما با هدف کمک به بهبود کودکان پروانه‌ای وارد این عرصه شدیم، کودکانی که نیازمند حمایت‌های همه‌جانبه هستند؛ ازجمله حمایت مالی، اقتصادی، پوشاک، معیشت، دارو و درمان و مهم‌تر از همه، اشتغال.

راضیه کلاهی ادامه داد: با توجه به نیازهای ویژه کودکان مبتلا به بیماری‌های پوستی مانند پروانه‌ای، ما تمرکز خود را بر دارو و درمان گذاشتیم تا بتوانیم این خدمات را خودمان انجام دهیم. این کودکان نیازمند مراقبت‌های مداوم هستند؛ به‌عنوان مثال لباس‌های خاص و نخی باید حداقل سه بار در هفته تعویض شوند تا از بروز زخم و عفونت جلوگیری شود. هزینه‌های این مراقبت‌ها بسیار بالاست.

وی درباره برنامه‌های اشتغال کودکان گفت: ما از ابتدای ورود به این حوزه، کارگاه‌های آموزشی برگزار کرده‌ایم. برخی از کودکان پروانه‌ای، با وجود مشکلات جسمی، می‌توانند با دو انگشت دستبند و زیورآلات بسازند. هدف ما ایجاد انگیزه و امید در آن‌هاست تا نشان دهیم که با وجود ناتوانی، می‌توانند مفید و توانمند باشند.

نماینده سمن‌ها در فرمانداری افزود: برخی از این بیماران نیز تحصیلات عالیه دارند، اما به‌دلیل محدودیت‌های ادارات و نداشتن ظرفیت، نتوانسته‌اند شغل مناسبی پیدا کنند. ما تلاش کردیم با تولیدات خانگی و ارائه تسهیلات، اشتغال پایدار برای آن‌ها ایجاد کنیم. تاکنون حدود 6 تا هفت مورد موفق داشته‌ایم که هم خود کودکان و هم خانواده‌هایشان در این مسیر همراهی کرده‌اند.

کلاهی همچنین به اهمیت حمایت درمانی و همکاری با مراکز پزشکی اشاره کرد: ما با نزدیک به 50 پزشک و حدود 10 مرکز پاراکلینیکی تفاهم‌نامه داریم تا در حوزه درمانی، آزمایشگاهی، سونوگرافی و فیزیوتراپی خدمات رایگان یا با تخفیف برای کودکان فراهم کنیم، همچنین با شبکه‌های بانوان و سمن‌ها همکاری داریم تا از تمام ظرفیت‌ها برای بهبود وضعیت مددجویان استفاده کنیم.

وی تأکید کرد: اهداف ما تنها در ارائه کمک موقت، خلاصه نمی‌شود، ما سعی می‌کنیم امید و انگیزه را در دل کودکان و خانواده‌ها زنده نگه داریم و آن‌ها را توانمند کنیم. در این مسیر، همکاری با خیران، پزشکان، مراکز درمانی و سمن‌ها، نقش حیاتی دارد و باعث می‌شود خدمات مؤثرتری ارائه دهیم.

مدیرعامل مؤسسه سفیران همدلی هگمتانه، سپس به تشریح فعالیت‌ها و چالش‌های این مؤسسه در حمایت از نیازمندان و بیماران خاص پرداخت و با اشاره به اهمیت حمایت جامع از مددجویان گفت: بچه‌های ما در همه حوزه‌ها به کمک نیاز دارند؛ از پوشاک، معیشت و دارو گرفته تا مهم‌ترین بخش یعنی اشتغال. ما تلاش کرده‌ایم در حوزه دارو و درمان خودمان بسیاری از کارها را انجام داده و به مددجویان خدمات ارائه دهیم.

کلاهی همچنین درباره پروژه‌های اشتغال و توانمندسازی افراد دارای معلولیت گفت: بچه‌های پروانه‌ای با وجود محدودیت‌های جسمی، با آموزش‌هایی که دریافت می‌کنند، قادر به تولید، به‌ویژه انجام کارهای هنری هستند. هدف ما ایجاد انگیزه و امید است تا آن‌ها ثابت کنند می‌توانند با وجود معلولیت هم فعالیت اقتصادی داشته باشند و حتی با افراد سالم رقابت کنند.

وی با اشاره به چالش‌های پیش روی مؤسسه گفت: یکی از مشکلات جدی ما بازپرداخت کمک‌های مالی است؛ برای مثال یک خیر چکی برای خرید سبد معیشت داده بود که برگشت خورد و 400 میلیون تومان بدهی ایجاد شد. علاوه بر این، محدودیت‌های قانونی و عرفی در مصرف کمک‌های جمع‌آوری‌شده و هزینه‌های عملیاتی مؤسسه، ازجمله اجاره مکان، خرید تجهیزات و پرداخت آب و برق، بار سنگینی بر دوش مؤسسات می‌گذارد.

مدیرعامل مؤسسه سفیران همدلی هگمتانه همچنین به مشکلات مربوط به بیمه و تسهیلات اشتغال اشاره کرد و گفت: بسیاری از مددجویان ما هنوز نمی‌توانند از تسهیلات مشاغل خانگی استفاده کنند و مجبور به پرداخت هزینه‌های درمانی توسط خودشان یا مؤسسه هستند. اگر پرداخت تسهیلات به آن‌ها با سهولت بیشتری انجام شود مشکلات آن‌ها کمتر خواهد شد.

کلاهی در پایان سخنان خود تأکید کرد: هدف ما ایجاد امید و توانمندسازی مددجویان است و برای ادامه این مسیر نیازمند حمایت بیشتر دولت و همکاران هستیم.

سمن‌ها کلید توسعه اجتماعی

در پایان باید گفت؛ نشست برگزارشده با حضور چهار تشکل فعال، نشان داد که سمن‌ها نقش بی‌بدیلی در پر کردن خلأهای اجتماعی و فرهنگی دارند. این سازمان‌های مردم‌نهاد با فعالیت‌های میدانی و ملموس خود، اعتماد عمومی را جلب کرده و امکان مشارکت واقعی مردم را فراهم می‌کنند.

تعامل میان سمن‌ها، مسئولان و رسانه‌ها می‌تواند راهکارهای عملی برای حل مسائل اجتماعی و اقتصادی ارائه دهد. با شفافیت، تجربه میدانی و ارائه راهکارهای کاربردی، این تشکل‌ها به بهبود وضعیت آسیب‌های اجتماعی، کاهش نابرابری‌ها و ارتقای کیفیت زندگی کمک می‌کنند.

بنابراین، توجه و حمایت از سمن‌ها یک ضرورت است؛ زیرا جامعه‌ای پایدار و منسجم تنها زمانی محقق می‌شود که ظرفیت‌های اجتماعی به رسمیت شناخته شده و مسیر مشارکت فعال مردم باز باشد.

سمیرا گمار