پکن در پی صعود بی‌سابقه شهرهای چین در شاخص جهانی نوآوری، برای نخستین‌بار جای لندن را گرفته و پس از منطقه خلیج سانفرانسیسکو و نیویورک در جایگاه سوم جهان ایستاده است؛ طبق گزارش دانشگاه شرق چین، 20 شهر این کشور در فهرست 100 شهر نوآور برتر جهان سال 2025 قرار دارند.
بر اساس گزارش اخیر منتشرشده توسط دانشگاه شرق چین (ECNU)، مقیاس رو به رشد و ظرفیت شهرهای پیشروی چین، جایگاه این کشور را به‌عنوان یک قدرت جهانی عمده در حوزه نوآوری تثبیت کرده است. این چهارمین سال متوالی انتشار این گزارش رتبه‌بندی سالانه توسط این دانشگاه است و نشان می‌دهد 20 شهر چینی در فهرست 100 شهر نوآور جهان در سال جاری جایگاهی کسب کرده‌اند.
با بهبود قابلیت‌های جذب منابع نوآوری و ایجاد محیطی حمایت‌گرتر، پکن برای نخستین بار لندن را پشت سر گذاشته، جایگاه سوم جهانی را به‌دست آورده و پس از منطقه خلیج سانفرانسیسکو و نیویورک در ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است. شانگهای نیز برای چهارمین سال پیاپی در جایگاه دهم قرار گرفته، در حالی که شنژن در استان گوانگ‌دونگ، هانگژو در استان ژجیانگ و منطقه ویژه اداری هنگ‌کنگ، از جمله 30 شهر برتر جهان از نظر سطح نوآوری هستند.
بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که شنژن به‌عنوان منبع جهانی نوآوری فناوری، با یک پله صعود نسبت به سال گذشته، جایگاه هفتم را کسب کرده و بوستون را پشت سر گذاشته؛ پیشرفتی که قدرت این شهر در جذب رهبران صنعتی و تولید دستاوردهایی در فناوری‌های پیشرو را برجسته می‌کند. پکن برای سومین سال متوالی، همه شهرهای مورد بررسی را در زمینه رهبری پژوهش‌های علمی پشت سر گذاشته و شانگهای در این شاخص در جایگاه ششم باقی مانده است. کارشناسان دانشگاه شرق چین تأکید می‌کنند که این دستاوردها، بهبود سیستماتیک قابلیت‌های پژوهشی چین را نشان می‌دهد.
پکن در رتبه‌بندی جهانی پایگاه شرکت‌های نوآور، جایگاه دوم را پس از منطقه خلیج سانفرانسیسکو به‌دست آورده و اکنون میزبان 10 شرکت از 100 شرکت برتر جهان از نظر قابلیت‌های تحقیق و توسعه است که تعداد آن‌ها نسبت به سال 2024 دو برابر شده‌اند. این شهر همچنین میزبان پنج شرکت نوآور برتر جهان ازجمله شیائومی و بایت‌دنس است و شرکت‌های فناوری مستقر در آن، ارزش صادرات ترکیبی خود را در سال جاری به 2.67 تریلیون یورو (3.13 تریلیون دلار) رساندند که از رقبای جهانی پیشی می‌گیرد. علاوه‌بر این، پکن میزبان 14 شرکت پیشرو جهانی در فناوری‌های مرزی همچون هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و تولید زیستی است که درآمد فروش ترکیبی آن‌ها در سال 2025 به 395.5 میلیارد یورو رسید.
از سوی دیگر طبق محاسبات دانشگاه شرق چین، ایالات متحده آمریکا و چین بیش از نیمی از شرکت‌های یونیکورن جهان (به‌ترتیب 463 و 293 شرکت در سال جاری) را در اختیار دارند. این گزارش تأکید می‌کند که شهرهای چینی پکن، شانگهای، شنژن، هانگژو و گوانگژو، خوشه‌های نوآوری رقابتی ساخته‌اند، در حالی که تنها دو شهر آمریکایی چنین قدرتی دارند. در جهان در حال تغییرات سریع امروزی، پیشرفت‌های فناوری در خوشه‌های صنعتی نوظهور با سرعت بیشتری حاصل شده و ساخت مراکز نوآوری تأثیرگذار جهانی، برای ابتکار عمل یک کشور، امنیت صنعتی و بهبود رقابت‌پذیری جهانی حیاتی است.
رقابت میان چین و آمریکا به پژوهش‌های پایه، تخصیص منابع بازار، پرورش محرک‌های صنعتی و ایجاد محیط کسب‌وکار دوستانه گسترش پیدا کرده و چین در مقیاس نوآوری فناوری و شتاب نزدیک شدن به رهبران صنعتی، برتری رقابتی بیشتری نشان می‌دهد. با این حال طبق توصیه‌های تدوین برنامه پنج‌ساله پانزدهم (2026-30) این کشور که اواخر اکتبر سال جاری منتشر شد، هنوز هم باید مکانیسم نوآوری منطقه‌ای را تکمیل و مراکز نوآوری فناوری منطقه‌ای و قطب‌های صنعتی ایجاد کند.