قطار مگلو چین با سرعت بیش از 600 کیلومتر در ساعت، آینده سفرهای بین شهری را متحول کرده است؛ این فناوری نوین مسافت‌ها را کوتاه و سفرها را سریع و راحت می‌کند. بهره‌برداری تجاری مگلو تا پایان دهه جاری آغاز خواهد شد.
قطار مگلوی جدید چین (maglev) با ثبت سرعت 603 کیلومتر در ساعت، فصل تازه‌ای در تاریخ صنعت ریلی جهان گشود. در جریان آزمایش انجام‌شده در مسیر ویژه این پروژه، حاضران در ایستگاه شاهد نمایشی از فناوری پیشرفته بودند؛ قطاری که بدون تماس با ریل و تنها با نیروی مغناطیسی چند میلی‌متر بالاتر از سطح مسیر حرکت می‌کرد. لحظه‌ای بعد، عدد 603 بر صفحه دیجیتال ظاهر شد؛ رکوردی که به‌گفته کارشناسان، مرزهای درک انسانی از سرعت را پشت سر می‌گذارد و آینده حمل‌ونقل زمینی را بازتعریف می‌کند.
این دستاورد حاصل بیش از دو دهه پژوهش و توسعه در فناوری مگلو است؛ فناوری‌ای که نخستین بار در آلمان و ژاپن پایه‌گذاری شد و با پروژه‌های اخیر چین به سطحی بی‌سابقه رسیده است. مهندسان این طرح، قطار مگلو را نه‌تنها یک وسیله حمل‌ونقل، بلکه بستری برای شکل‌دهی نسل جدید شبکه‌های بین‌شهری و شهری می‌دانند؛ سامانه‌ای که می‌تواند فاصله میان کلان‌شهرها را در زمانی کوتاه‌تر از یک پرواز هوایی کاهش دهد.
اصل عملکرد این سیستم بر حذف اصطکاک میان چرخ و ریل استوار است. در این فناوری، میدان‌های مغناطیسی میان قطار و مسیر به‌گونه‌ای تنظیم می‌شوند که بدنه قطار در فاصله‌ای اندک از سطح ریل معلق می‌ماند و با نیروی رانش مغناطیسی حرکت می‌کند. این فرایند ضمن حذف تماس مکانیکی، صدای حرکت را به حداقل می‌رساند و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. کارشناسان اظهار کردند کنترل پایداری جرمی معادل صدها تن در شرایطی که قطار با سرعتی بیش از 600 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند، از دشوارترین بخش‌های این فناوری به‌شمار می‌رود.
براساس برآوردها، سرعت تجاری این قطارها در آینده بین 450 تا 500 کیلومتر در ساعت تعیین خواهد شد. در این صورت مسیر 1200 کیلومتری میان پکن و شانگهای که هم‌اکنون پرواز آن حدود چهار ساعت زمان می‌برد، در کمتر از دو ساعت و نیم طی می‌شود. تفاوت اصلی این شیوه سفر در اتصال نقطه‌به‌نقطه مراکز شهری، بدون نیاز به فرودگاه‌های دور از مرکز، صف‌های امنیتی و ترافیک طولانی مسیرهای زمینی است.
چین تنها کشوری نیست که به توسعه شبکه مگلو پرداخته است. ژاپن با پروژه «چوئو شینکانسن» در حال اجرای مسیر زیرزمینی میان توکیو و ناگویاست و آلمان پس از سال‌ها وقفه، بررسی طرح‌های جدید را آغاز کرده است. در چین، برنامه‌ریزان از مفهوم «دایره‌های یک‌ساعته» یاد می‌کنند، نواحی‌ای که هر شهر مهم در آن‌ها با کمتر از یک ساعت سفر ریلی به دیگری می‌رسد. تحقق این ایده می‌تواند شیوه زندگی، کار و سکونت را در بسیاری از مناطق متحول کند.
رقابت بر سر سرعت‌های بالا تنها رقابتی فنی نیست، بلکه جنبه ژئوپلیتیکی و اقتصادی نیز دارد. کشورهایی که بتوانند فناوری مگلو را در مقیاس بزرگ، ایمن و مقرون‌به‌صرفه اجرا کنند، در عمل توان صادرات کامل سامانه‌های حمل‌ونقل آینده را به‌دست خواهند آورد. در چین نیز این دستاورد به‌عنوان نشانه‌ای از پیشگامی مهندسی و توان فناورانه کشور مورد توجه قرار گرفته است.
نسل جدید قطارهای مگلو ی چین با استفاده از آهن‌رباهای ابررسانا و سامانه‌های کنترل دیجیتال دقیق کار می‌کند. نبود چرخ و محور مکانیکی موجب حذف اصطکاک و کاهش شدید صدا می‌شود و حرکت نرم قطار، تجربه‌ای آرام و بدون تکان را برای مسافران به همراه دارد. طراحان داخلی نیز با تأکید بر مفهوم «سرعت بدون استرس»، فضای درون واگن‌ها را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌اند که حس آرامش و امنیت در بالاترین سرعت ممکن حفظ شود.
مهندسان پروژه تأکید دارند که رکورد 603 کیلومتر در ساعت جنبه نمادین دارد و هدف نهایی، دستیابی به عملکرد پایدار، ایمن و اقتصادی در سرعت‌های حدود 500 کیلومتر در ساعت است. هر سفر آزمایشی با مجموعه بررسی‌های دقیق شامل کنترل میدان‌های مغناطیسی، سامانه برق پشتیبان و وضعیت مسیر آغاز می‌شود؛ فرایندی که از نظر پیچیدگی با چک‌لیست‌های پیش از پرواز قابل مقایسه است.
رکورد جدید چین نه‌تنها نقطه عطفی در تاریخ صنعت ریلی محسوب می‌شود، بلکه پرسش‌های تازه‌ای درباره تحول مفهوم زمان و فاصله در زندگی معاصر مطرح کرده است. اگر روزی بتوان صبحانه را در یک شهر و شام را هزار کیلومتر آن‌سوتر صرف کرد، معنای «راه دور» برای همیشه تغییر خواهد کرد. سرعت 603 کیلومتر در ساعت تنها یک عدد تاریخی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از جهش تمدنی در درک انسان از حرکت، زمان و پیوستگی جغرافیایی است.