صنعت گردشگری تلفیقی از فعالیت‌ها، خدمات و زیرساخت‌های مختلف بوده که از مهم‌ترین آن‌ها مراکز اقامتی و هتل‌ها است. اهمیت هتل‌داری و جایگاه ویژه‌اش در صنعت گردشگری و نقش آن در جذب گردشگر بر همگان روشن است؛ امروزه دیگر هتل‌داری یک فعالیت صرفاً تجاری نیست، بلکه یک فعالیت اقتصادی فرهنگی و یک صنعت است.
اهداف توسعه گردشگری و ارتقای کمی و کیفی فعالیت‌های گردشگری در ارتباط ناگسستنی با این صنعت است. از آنجا که اقتصاد ایران به درآمدهای حاصل از صادرات نفت وابستگی بالایی دارد و نوسانات قیمت جهانی نفت در طول زمان متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید ملی، سرمایه‌گذاری‌های ناخالص، اشتغال و درآمدهای ارزی را تحت تأثیر قرار داده است، بنابراین به‌منظور تنوع بخشیدن به منابع رشد اقتصادی، درآمدهای ارزی و همچنین ایجاد فرصت‌های مختلف شغلی در کشور و جذب 20 میلیون گردشگر مطابق چشم‌انداز افق 1404، توسعه صنعت گردشگری و هتل‌داری از اهمیت دوچندانی برخوردار است و به تبع آن جامعه هتل‌داران کشور به‌عنوان نماینده بخش خصوصی جایگاهی مهم و نقشی حیاتی در این صنعت دارد.
تمامی کشورهایی که در مسیر توسعه قرار گرفته و در سال‌های اخیر رشد اقتصادی قابل قبولی داشته‌اند، به‌نوعی شرایط را برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی مهیا و تسهیل کرده‌اند. ورود سرمایه‌گذاران علاوه‌بر اینکه با ایجاد رقابت و انحصارزدایی، صنایع داخلی را به تکاپو واداشته، باعث رشد کمی و کیفی آن‌ها شده و زمینه را برای ورودشان به زنجیره فعالیت‌های اقتصاد جهانی هموار می‌کند و همچنین کم‌خطرترین سیاست دولت‌ها برای افزایش تولید ناخالص داخلی نیز هست.
درواقع با باز شدن درهای اقتصادی یک کشور، سرمایه‌گذاران به فراخور حوزه کسب‌وکار خویش، شرایط ورود و سرمایه‌گذاری در بازارهای آن کشور را بررسی و مطالعه کرده و درصورت اطمینان از امنیت سرمایه‌گذاری خود، برای این منظور با طرف‌های داخلی وارد مذاکره می‌شوند؛ اتفاقی که در پی موفقیت در مذاکرات هسته‌ای و آغاز دوباره مراودات سیاسی و اقتصادی ایران با جهان در شرف وقوع است.
ازاین‌رو با توجه به تأکیدی که بر رونق اقتصاد غیر نفتی از سوی دولت وجود دارد و همچنین رونق روبه‌رشد بازار گردشگری ایران با افزایش ورود گردشگران خارجی، سرمایه‌گذاران خارجی از مدت‌ها قبل‌تر از حصول توافق هسته‌ای درحال رصد بازارهای ایران هستند.
یک کارشناس ارزیاب سازمان گردشگری با بیان اینکه خدماتی که هتل‌ها به مسافرین ارائه می‌دهند باید براساس استاندارد‌ها و قوانین مصوب باشد، عنوان کرد: به‌واقع در وزارت گردشگری خدماتی که باید هتل‌ها به مسافرین خود ارائه دهند، تعریف شده است و ارزیابان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سعی می‌کنند خدماتی که هتل‌ها ارائه می‌دهند را به استاندارد‌های تدوین‌شده در کشور نزدیک کنند.
یعقوب موسوی با بیان اینکه بستگی به درجه و نوع واحد اقامتی خدمات متفاوتی توسط هتل‌ها ارائه می‌شود، اذعان کرد: براساس سیاست‌هایی که اعمال می‌شود و مدیریت کلان، خدمات در کشور‌های مختلف، متفاوت است و متأسفانه ما در این حوزه با چالش‌ها و ضعف‌هایی مواجه هستیم.
کارشناس ارزیاب سازمان گردشگری با اشاره به اینکه برخی محدودیت‌های قانونی در کشور باعث شده که هتل‌داران نتوانند گردشگرهای زیادی را جذب کنند، عنوان کرد: با توجه به ظرفیت‌های بسیار زیادی که در حوزه‌های مختلف گردشگری، تاریخی و غیره داریم، اما موانع موجود اجازه جذب گردشگران را به کشور نمی‌دهد.
موسوی در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه سپهرغرب مبنی بر اینکه که آیا خدمات هتل‌ها محدود به فراهم کردن مکانی برای اقامت و سرو غذا می‌شود؟ گفت: خیر، این موارد فقط بخشی از خدماتی که هتل‌ها باید به مسافران ارائه دهند را پوشش می‌دهد و درواقع یکی از دلایلی که گردشگر به محلی سفر می‌کند، وجود جاذبه‌ها است؛ هتل‌ها می‌توانند با ایجاد جاذبه‌های مختلف، زمینه را برای جذب گردشگر بیشتر فراهم کنند.
وی ضمن تأکید بر معرفی جاذبه‌های گردشگری و امکانات هتل‌ها توسط هتل‌داران، اذعان کرد: در این خصوص لازم است که مسئولین گردشگری هم به کمک هتل‌داران بیایند و با معرفی و تبلیغات جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و گردشگری، مسافرین زیادی را جذب کنند.
کارشناس ارزیاب سازمان گردشگری با بیان اینکه مدیران کلان برای جذب گردشگر باید شرایط لازم در حوزه‌های مختلف را مهیا کنند، خاطرنشان کرد: شرط دوم و مهم جذب گردشگر، تبلیغات مؤثر است که متأسفانه در کشور ما به این مهم توجهی نمی‌شود.
موسوی با بیان اینکه ظرفیت بسیار زیادی در حوزه گردشگری طبیعی، تاریخی، فرهنگی و غیره داریم اما مدیران کلان وزارت میراث فرهنگی و گردشگری از این مهم غافل هستند، تصریح کرد: ایران از فرهنگ و سنتی غنی و همچنین جمعیتی جوان و علاقه‌مند برخوردار است و ازنظر سیاست‌های سرمایه‌گذاری و روابط خارجی با همسایگان، شرایط امیدبخشی دارد.
وی با بیان اینکه آموزش کارمندان هتل‌ها تأثیر بسزایی بر رضایت مسافرین و جذب گردشگر دارد، خاطرنشان کرد: باید مسئولین امر تسهیلاتی را فراهم کنند که این آموزش‌ها به‌صورت مستمر انجام شود؛ درحال حاضر با ضعف آموزش کارمندان هتل‌ها مخصوصاً در مناطق دورافتاده مواجه هستیم.
این کارشناس گردشگری در ادامه ابراز کرد: برخی از استان‌ها ظرفیت بی‌نظیری در حوزه گردشگری دارند، اما به‌دلیل عدم آموزش کارمندان (چون این افراد به وظایف خود آشنا نیستند) نمی‌توانند گردشگر خارجی جذب کنند و یا آن‌ها را راضی نگه دارند.
موسوی ضمن تأکید بر تنوع‌بخشی در واحد‌های اقامتی برای جذب گردشگر، عنوان کرد: یک روستا باید برای علاقه‌مندان به اقامت در محیط آرام روستا ظرفیت بوم‌گردی در بافت خود ایجاد کند.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار این رسانه مبنی بر اینکه آیا می‌شود در محیط روستا علاوه‌بر خانه‌های بوم‌گردی هتل هم ساخت؟ خاطرنشان کرد: برای ایجاد و ساخت اماکن مختلف گردشگری در محیط‌های متفاوت، باید نیازسنجی و امکان‌سنجی صورت بگیرد و حتی اگر ظرفیت لازم در روستا وجود داشته باشد، بدون امکان‌سنجی اجرایی نخواهد بود.
کارشناس ارزیاب سازمان گردشگری ضمن تأکید بر بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای برای اجرای زیرساخت‌های اقامتی در روستا و شهرها، گفت: خدمات مشاوره‌ای باید از زمان ورود فرد سرمایه‌گذار به محل و احداث اقامتگاه گردشگری تا مراحل پایانی ساخت ارائه شود.
موسوی در خاتمه افزود: درحال حاضر دغدغه تمام واحد‌های اقامتی و تفریحی ایجاد شرایط و زیرساخت‌های گردشگری، اعطای تسهیلات و غیره برای جذب گردشگر بیشتر است.
با توجه به آنچه گفته شد، گردشگری یک صنعت کاملاً گسترده و وسیع است که مشاغل گوناگونی را در دل خود جای می‌دهد و ویژگی‌هایی دارد که آن را کاملاً از دیگر صنایع متمایز می‌کند. تمرکز مشاغل مرتبط با این صنعت بر خدمات لوکس و ویژه است و بر درآمد‌های مازاد افراد اتکا و سعی دارد آرزوهای قلبی و خواسته‌های خاص مشتری‌ها را تأمین کند؛ هدف صنعت گردشگری اطمینان از رضایت و خشنودی مشتری‌ها است.
هتل‌ها اثر بسزایی بر جذب گردشگر دارند و در این راستا لازم است با ایجاد جاذبه‌های مخالف، معرفی آن‌ها، آموزش کارمندان در هتل‌ها و غیره، شرایط را برای جذب گردشگر فراهم کنیم.

عطیه صفی‌زاده