نمایشگاه‌ها از مهم‌ترین و مؤثرترین ابزارهای بازاریابی در دنیای امروز تجارت محسوب می‌شوند، به‌گونه‌ای که با وجود روش‌های علمی بازاریابی و هزینه‌های بالای حضور در نمایشگاه، یکی از شیوه‌هایی که همچنان مد نظر شرکت‌های بزرگ دنیا بوده، حضور در نمایشگاه است.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای نمایشگاه‌ها، حضور مشتریان بالقوه در هنگام بازدید از آن‌ها است. هنگامی که یک بازدیدکننده یک یا چند روز وقت خود را صرف بازدید از نمایشگاه می‌کند، قطعاً یک مشتری جدی محسوب شده که با عزم و تصمیم ایجاد یک رابطه تجاری، پا به محیط نمایشگاه گذاشته است؛ بنابراین این مهم در بحث رونق فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان از اهمیت دوچندان برخوردار خواهد بود، زیرا همواره دغدغه فروش محصولات این‌چنینی وجود دارد و همچون امری دست‌نیافتنی از سوی صاحبان فناوری دنبال می‌شود. پس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا دراین‌باره گفت‌وگویی را با علی پاشایی‌دیدار، پژوهشگر حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

پژوهشگر حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با بیان اینکه نمایشگاه‌ها از چند دهه قبل محلی برای ارائه توانمندی‌ها هم از سوی بازار به‌عنوان متقاضی محصولات و هم شرکت‌های تولیدکننده به‌عنوان عرضه‌کننده محصولات بوده‌اند، گفت: درواقع این نمایشگاه‌ها از چند دهه قبل به بستری برای ارتباطات کاری و شغلی و نیز محلی جهت فروش و عرضه و درعین‌حال خرید این محصولات به‌صورت مشخص بدل شدند.

علی پاشایی‌دیدار با تأکید بر اینکه درواقع فلسفه ایجاد نمایشگاه‌ها بحث بازاریابی بوده است، تصریح کرد: این محل امکان بروز و ظهور هر دو سمت بازار یعنی هم عرضه‌کنندگان و هم متقاضیان را فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه درحال حاضر در دنیا برپایی نمایشگاه به یک امر رایج بدل شده و سالانه صدها نمایشگاه در سراسر دنیا برگزار می‌شود، ابراز کرد: در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان به‌دلیل نو پدید بودن آن و درعین‌حال از آنجا که در این نوع اقتصاد بسیاری از عرضه‌کنندگان محصولات افراد جوان نخبه و یا فعالان رشته‌های گوناگون‌ هایتک بوده‌اند که عمدتاً وقتی در شروع مسیر به دنبال بازار برای محصولاتشان هستند ارتباط چندانی با عناصر بازار ندارند، حضور در این نمایشگاه‌ها از اهمیت بالاتری برخوردار می‌شود.

پاشایی‌دیدار با تأکید بر اینکه درواقع نمایشگاه‌ها بستری برای ارتباطات کاری و معرفی محصولات این شرکت‌ها است، اذعان کرد: درواقع نمایشگاه یکی از اصلی‌ترین محیط‌های واقعی برای عرضه و تقاضای محصولات دانش‌بنیان به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: از طرفی حضور در نمایشگاه فرصت مذاکره مستقیم بین عرضه‌کنندگان و متقاضیان فناوری را نیز مهیا می‌کند.

پژوهشگر حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان وجود فرصت مذاکره در بحث عقد قراردادها از آنجا که فرصتی برای شرح نیاز از سوی متقاضی و معرفی محصول از سوی شرکت دانش‌بنیان در آن فراهم بوده را بسیار کمک‌کننده دانست و تشریح کرد: این مهم در اغنای خریدار بسیار تأثیر‌گذار است، زیرا وقتی خریدار در فضای نمایشگاه محصول مورد نیاز خود را از نزدیک مشاهده کرده و درعین‌حال از سابقه فنی شرکت سازنده اطلاع پیدا می‌کند، خرید محصول بسیار راحت‌تر انجام می‌پذیرد.

پاشایی‌دیدار با بیان اینکه از سال 1398 در معاونت توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی موضوعی با عنوان برگزاری نمایشگاه‌های نیازهای فناورانه مطرح و دنبال شد، افزود: بر این اساس با سازمان بزرگ دولتی وارد مذاکره شدند؛ این سازمان هم اقدام به اعلام نیازهای خود کرد، بنابراین قرار شد در یک‌سری از نمایشگاه‌ها هم شرکت‌های دانش‌بنیان و هم این شرکت‌های بزرگ متقاضی فناوری با احصای نیازهای خود حاضر شوند.

پاشایی‌دیدار ابراز کرد: صندوق نوآوری نیز در این وادی به‌عنوان حامی ایستاد و از توانمندی مالی و مذاکره‌ای خود استفاده کرد؛ به‌نحوی که طی سه سال گذشته چیزی نزدیک به چهار هزار و 500 میلیارد تومان تفاهم‌نامه و نزدیک به 700 میلیارد تومان قرارداد از طریق این نمایشگاه‌ها منعقد شده است.

وی با تأکید بر اینکه عدد و رقم مذکور نشان می‌دهد که اگر ما از بستر نمایشگاه با یک سازوکار درست استفاده کرده و از بازیگری همچون صندوق نوآوری که هم از منابع مالی و هم از وجاهت قانونی جهت رایزنی برخوردار است استفاده کنیم حضور در نمایشگاه در این بخش اقتصاد بسیار مؤثر است، اظهار کرد: البته هنوز با نقطه مطلوب فاصله بسیار است، زیرا این مهم نیازمند الزاماتی بوده که باید مورد توجه قرار گیرد.

پژوهشگر حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با بیان اینکه خوشبختانه طی این سال‌ها شاهد برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی در این بخش بودیم، ابراز کرد: این مهم خود در عرصه بازاریابی برای شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت تخصصی بسیار کارآمد بود.

پاشایی‌دیدار با بیان اینکه در بُعد بین‌المللی نیز خانه‌های خلاق و نوآوری که معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در کشورهایی همچون روسیه، عراق و هفت کشور دیگر راه‌اندازی کرده است نیز به‌عنوان یک مجرای صادراتی عمل می‌کند، افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان درواقع از فرصت خانه‌های خلاق استفاده کرده تا در کشورهای خارجی از طریق برگزاری نمایشگاه تخصصی نسبت به معرفی محصولات خود اقدام کنند.

وی با تأکید بر اینکه از این طریق یک کریدور صادراتی در معاونت علمی شکل گرفت، تشریح کرد: این مهم در حضور و مطرح شدن شرکت‌های دانش‌بنیان در بُعد منطقه‌ای و جهانی مؤثر واقع شده و درعین‌حال در عرصه فناوری‌ها این شرکت‌ها در سطح بین‌المللی نقش مؤثر بازی می‌کنند.

پژوهشگر حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان افزود: نکته حائز اهمیت اینکه وقتی ما از شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا صحبت می‌کنیم، واقعاً اینکه بتوانند برای فروش محصولات خود به کشور‌های خارجی هیئت تجاری بفرستند و در پی آن هزینه سفر و اقامت این هیئت را بپردازند و یا اینکه اصولاً وارد عرصه صادرات شده و درعین‌حال از ضوابط و قواعد صادراتی تبعیت کنند، کار بسیار دشواری است؛ بنابراین استفاده از ظرفیت معاونت علمی ریاست‌جمهوری از طریق شکل‌گیری کریدور صادراتی با بستر خانه‌های خلاق و درعین‌حال هماهنگی بین نهادی که طی سال‌های اخیر در این بخش شاهد آن هستیم، یقیناً در حضور مؤثر‌تر شرکت‌های دانش‌بنیان ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی مؤثر واقع خواهد شد.

پاشایی‌دیدار با تأکید بر اینکه دراین‌بین پرداخت یارانه‌ای که برای حضور این نوع از شرکت‌ها در نمایشگاه‌ها مصوب شده به شرط آنکه حضور آن‌ها در این نمایشگاه‌ها به‌صورت هدفمند انجام شده باشد نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، تشریح کرد: درواقع نباید این پرداخت یارانه به‌صورت یک سیاست طولانی‌مدت بیهوده قلمداد شود، بلکه باید به‌صورت مقطعی و هدفمند باشد.

وی با بیان اینکه نمایشگاه‌ها درواقع امروز به محلی برای عرضه فناوری بدل شده‌اند، ابراز کرد: در دنیای امروز بحث رقابت بسیار مطرح است؛ یعنی اگر در نمایشگاه حتی برای غرفه مورد نظر بتوانید طراحی زیبایی‌تر داشته و درعین‌حال یک مدل جذاب از محصول را ارائه کنید، در اینکه قادر باشید بازار را به دست بگیرید، تعیین‌کننده است.

پژوهشگر حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با بیان اینکه نباید از فرصت حضور در نمایشگاه‌ها غفلت کرد زیرا رقبای ما این فرصت‌ها را از دست نمی‌دهند، افزود: آن‌ها به‌شدت به دنبال این هستند که خریداران حاضر در نمایشگاه‌ها را مجاب کرده و برای تحقق این مهم از همه فنون بازاریابی و طراحی برندینگ بهره می‌برند.

وی اذعان کرد: بر این اساس هر اندازه که معاونت علمی ریاست‌جمهوری در حوزه حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه‌های بین‌المللی سرمایه‌گذاری کند، ولو اینکه این مهم را حتی از طریق یارانه انجام دهد، درآینده این مهم یقیناً به نفع کشور تمام می‌شود؛ چون درحال حاضر فضای نمایشگاهی به‌شدت رقابتی است؛ وقتی یک شرکتی در نمایشگاه حاضر شده و به‌نوعی یک کشور را نمایندگی می‌کند، می‌تواند ذهنیت سایر کشورها را نسبت به قدرت فناوری آن کشور تغییر دهد.