سپهرغرب، گروه - عطیه صفی‌زاده : مهریه هدیه‌ای است از جناب مرد که نشان از صداقت او در ابراز محبتش دارد این تعریفی است که عموم مردم از مهریه به عنوان یکی از اجزای فرایند ازدواج به عنوان بخشی از حیات انسان ارائه می‌دهند اما همانطور که حیات انسان دارای جوانب مختلفی است ازدواج و اجزای آن نیز جوانب و تعاریف گوناگون دارند مهریه نیز علاوه بر بعد معنوی و عاطفی دارای جوانب اقتصادی، حقوقی و حتی اجتماعی است که تعیین نوع، چگونگی و میزان آن متاثر از عوامل مختلفی است

بر اساس احادیث و روایات هیچکس حق ندارد با همسری، بدون مهر (کم باشد یا زیاد) ازدواج کند مهر یکی از حقوق واجبی است که با برقرار شدن پیمان ازدواج به ذمه مرد تعلق می‌گیرد و او ملزم به پرداخت آن است مگر اینکه زن تاخیر در پرداخت را بپذیرد در واقع مهریه حق زن است که حتی با مرگ نیز از گردن مردن ساقط نمی‌شود و باید از مال به جای مانده از او در اولین فرصت به زن پرداخت شود در واقع مهریه بخشی از فرایند بزرگ و مهم ازدواج دو انسان است که برای قوام بیشتر آن در نظر گرفته شده است اما به مرور و با تغییر و تحول حاکم بر جامعه کم کم آن تعریف زیبای مهریه جای خود را به یک گروکشی تمام عیار داد به نوعی که برخی از آن برای جلوگیری از طلاق استفاده می‌کنند برای برخی نیز میزان مهریه نشان ارزشمندی دختر یا خانواده اوست به هر ترتیب این جزء کوچک امر مقدس ازدواج اکنون به موضوع مهمی بدل شده که سبب باز شدن پرونده‌های قطوری در دادگاه‌های خانواده و یا درهم‌پیچیده شدن طومار یک خانواده شده است وقتی درباره این موضوع با مردم سخن می‌گوییم آن‌ها مسائل مختلفی را در این زمینه مطرح می‌کنند

یک بانوی همدانی با بیان اینکه در گذشته مهریه مصداقی برخوشبختی نبود، عنوان کرد: در حال حاضر به دلیل وضعیت بد اقتصادی و معشیتی مهریه به ابزار بازدارنده طلاق تبدیل شده است.

عاطفه اسدی با بیان اینکه میزان مهریه باید متعادل باشد، مطرح کرد: با میزان مهریه خیلی زیاد یا خیلی کم مخالفم و به نظرم مهریه تضمین‌‌‌‌کننده خوشبختی فرد نیست.

وی با بیان اینکه به ندرت اتفاق می‌افتد که زنی قبل از طلاق مهریه خود را ازهمسرش طلب کند، عنوان کرد: در شرایط اقتصادی و معشیتی امروزه مردان قادر نیستند که مهریه زن را در طول زندگی پرداخت کنند.

این بانوی همدانی در خصوص برخی از افرادی که مهریه‌های بسیار زیاد و عجیب تعیین می‌کنند،اظهار کرد: بر اساس قانون بیش از 114 سکه قابل پرداخت نیست و زوجین نمی‌توانند مهریه‌های عجیب تعیین کنند.

دیگر بانوی همدانی تعیین مهریه پایین در عرف جامعه بدین معنا است که دختر مشکل و یا نقصی دارد، عنوان کرد: در این راستا می‌توان به ضرب‌المثل هر چه خرجش بیشتر ارجش بیشتر اشاره کرد در واقع مردان ایرانی قدر ناشناس هستند و نمی‌توان ریسک کرد.

فاطمه شمس با بیان اینکه به نظر من تعداد زیاد مهریه می‌تواند تاثیر بسزایی در خوشبختی افراد داشته باشد،عنوان کرد: بسیاری از زوجین را دیدم که با مهریه کم شروع کردند و طلاق گرفتند از طرفی برخی دیگر از افراد با مهریه زیاد سالیان سال است که در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند.

وی با بیان اینکه به عقیده بنده لازم است که بانوان در همان ابتدای زندگی مهریه خود را دریافت کنند، افزود:به نظر من این نشانه ضعف شخصیتی است که زن در بروز چالش‌ها مهریه خود را به اجرا بگذارد و در خواست طلاق دهد.

دیگر بانوی همدانی با بیان اینکه 5 سال است ازدواج کردم و در این مدت متوجه شدم که اصلا پول در زندگی خوشبختی نمی‌آورد،عنوان کرد: در زندگی بیش از هر چیز اخلاق مهم است اگر شریک زندگی اخلاق نداشته باشد نمی‌توان حتی یک روز زندگی کرد.

وی با بیان اینکه به ندرت می‌توان در زندگی مهریه خود را طلب کرد،گفت: به نظرم طلب کردن مهریه در شرایط عادی سبب سردی و بی‌مهری در خانه می‌شود

این بانوی همدانی با بیان اینکه میزان بالای مهریه نمی‌تواند ازطلاق جلوگیری کند، مطرح کرد: به نظر بنده برای جلوگیری از طلاق بانوان باید مهارت‌های زندگی همانند کنترل خشم، همسرداری،تربیت فرزند و غیره را از نوجوانی یاد بگیرند.

همانطور که از پاسخ‌های تعدادی از بانوان همدانی برمی‌آید دو نگاه نسبت به موضوع مهریه حاکم است یک گروه معتقد به مهریه سنگین و ارزشمندی و راه‌گشا بودن آن هستند و دیگری معتقد به عدم تاثیرگذاری خیلی زیاد مهریه بر خوشبختی و تداوم زندگی مشترک هستند

کامبیز نوروزی وکیل پایه یک دادگستری در این باره با بیان اینکه مهریه به طور مستقیم تاثیری بر تداوم زندگی ندارد،عنوان کرد: مهریه نمی‌تواند تاثیر مستقیم و دقیقی بر تداوم زندگی یا خوشبختی فرد داشته باشد.

این حقوقدان با بیان اینکه نمی‌توان میزان مهریه را تعیین کرد،گفت: میزان مهریه را عرف مشخص می‌کند اگرچه در سال‌های اخیر در خصوص میزان مهریه مقرراتی تعیین و تصویب شد.

وی با بیان اینکه مقررات جدید باعث شد که تا حدودی میزان و سطح انتظارات درخصوص مهریه کاهش یابد،عنوان کرد:تعیین مهریه یک‌ امر عرفی است و دخالت قانون‌گذار و دولت در این مورد اشتباه است در واقع عرف جامعه مشخص خواهد کرد که میزان مهریه چه قدر باشد.

این وکیل پایه یک دادگستری با بیان اینکه عرف جامعه نوع مهریه را هم مشخص می‌کند،اذعان کرد:تا یک قرن پیش زمین، ملک، چاه آب و غیره را به عنوان مهریه مشخص می‌کردند.

نوروزی با بیان بعد‌ها مهریه به پول تبدیل شد،تصریح کرد:در حال حاضر مرسوم شده که فرد براساس طلا و سکه مهریه خود را تعیین و مشخص کند.

وی با بیان اینکه هیچ فردی حتی قانون‌گذار نمی‌تواند در امر عرفی مداخله کند، ابراز کرد: معمولا مردم در قبال به‌هم خوردن عرف از خود مقاومت نشان می‌دهند.

نوروزی با بیان اینکه بر اساس مقررات قانونی زنان در جامعه در موقعیت ضعیف‌تری نسبت به مردان قرار دارند،یاد آور شد:به عنوان مثال اگر زن تقاضای طلاق دهد به سختی می‌تواند از دادگاه رای مثبت بگیرد،در واقع دادگاه‌ها به تقاضای طلاقی که توسط زن ثبت می‌شود به سختی رای می‌دهند.

وی در ادامه با بیان اینکه مردان راحت‌تر می‌توانند رای مثبت دادگاه را برای درخواست طلاق خود به دست آوردند،عنوان کرد: در این راستا می‌توان گفت که زنان در مقایسه با مردان حق چندانی در خانواده ندارند.

این حقوقدان با بیان اینکه تجربه نشان می‌دهد که مهریه عملا به یک ابزار قدرت در دست زنان تبدیل می‌شود،تصریح کرد:در واقع بانوان براساس مهریه خود به دنبال تقویت موضع ضعیف حقوقی خود هستند.

نوروزی با بیان اینکه مهریه مانع از طلاق نمی‌شود،یاد آورشد:اما موجب می‌شود که زن در برابر شوهر در مواقع بحرانی اندکی بتواند موضع خود را تقویت کند وضعف حقوقی را جبران کند.

وی با بیان اینکه مهریه اصولاً ربطی به طلاق ندارد و اصطلاحا گفته‌می‌شودکه مهریه عندالمطالبه است،عنوان کرد: در واقع در طول زندگی هر موقع که زن مهریه خود را طلب کند مرد وظیفه دارد که مهریه او را تمام و کمال پرداخت کند.

وی با بیان اینکه پرداخت مهریه قبل از طلاق و‌ زمانی که زوجین زندگی عادی داشته باشند به ندرت رخ می‌دهد،عنوان کرد:معمولا زمانی صحبت مهریه در زندگی مطرح می‌شود که زوجین تصمیم به طلاق گرفته باشند.

این حقوقدان با بیان اینکه حتی زمانی که شوهر خانواده فوت می‌کند لازم است که در ابتدا از ارثیه او مهریه خانم را پرداخت کنند، خاطر نشان کرد: پس از پرداخت کامل مهریه ارث بین اولاد، پدر ومادر فرد تقسیم می‌شود.

نوروزی با بیان اینکه در حال حاضر معمولاً مهریه‌ها بین 300تا 400سکه تعیین می‌شود،اذعان کرد: میزان مهریه‌ها در زوجینی که درخواست طلاق می‌دهند بسیار متنوع است اما زوجینی کهمهریه زیاد دارند طلاق بیشتر ثبت شده است.

وی با بیان اینکه لازم است زنان در دوران عقد حقوقی را از همسر خود بگیرند،عنوان کرد:در این راستا می‌توان به حق اشتغال، ادامه تحصیل، خروج از کشور، وکالت در طلاق و غیره اشاره کرد.

این حقوقدان بیان‌کرد: قبول کردن مهریه کم‌ در صورتی‌که زن بتواند حقوق مختلف را به صورت رسمی از همسرش بگیرد امری معقول خواهد بود

باتوجه به آنچه گفته شد مهریه چه زیاد و چه کم ارتباط مستقیم و پررنگی درکیفیت زندگی مشترک ندارد در واقع امتیاز اقتصادی شارع برای تقویت استقلال مالی زن است نه اهزم فشاری برای جلوگیری از طلاق یا موضوعی برای فخر فروشی در واقع اینکه در جامعه ما گرفتن این حق مسلم موکول به آینده شده است باعث تضییع حقوق زن شده و اینگونه در ذهن مردم جاافتاده که فقط در صورت طلاق مهریه باید پرداخت شود در کنار این موضوع باید به این امر نیز توجه کرد که دختران و پسران ما برای همسری تربیت نمی‌شوند درنتیجه نه به حقوق و تکالیف خود در زندگی مشترک آگاه هستند نه تصویر درستی از تعامل حاکم بر روابط زوجین دارند و این باعث تعامل نیم‌بندی شده که هر دو طرف و به ویژه فرزندان از تبعات آن آسیب ببینند

مهریه سبک باشد یا سنگین، این زوجین هستند که تعیین می‌کنند آینده زندگیشان تباه باشد یا زیبا زوجین با رویکردی خیرخواهانه و الهی و با بهره‌گیری از دانش و مهارت‌های لازم می‌توانند روزهای درخشانی را برای یکدیگر رقم بزنند به‌نحویکه سالیان بسیاری در کنار هم زیسته و ثمره تعامل سازنده خود را به فرزندان و جامعه پیرامونی هدیه دهند