پیشینه احداث و بهره‌برداری موفق نخستین راه‌آهن در ایران به دوره قاجار در سال 1227 خورشیدی از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی بازمی‌گردد که پس از سالیان سال و عبور از مشکلات و ناهمواری‌های فراوان، در اکثر شهر‌های کشور ایستگاه راه‌آهن احداث شد. در استان همدان سال 1396 خط راه‌آهن همدان- تهران به بهره‌برداری رسید؛ ایستگاه راه‌آهن شهر همدان در 12 کیلومتری مرکز شهر همدان واقع شده‌ که این ایستگاه در نزدیکی روستای رباط شورین است و با عبور از جاده دانشگاه آزاد همدان، به این ایستگاه خواهید رسید. با توجه به اینکه راه‌آهن همیشه نقش مؤثری در توسعه صنعت حمل‌ونقل همه کشورهای دنیا داشته است و با درنظر گرفتن توسعه زیرساخت‌ها، می‌توان مسیر پیشرفت هرچه بهتر را درپیش گرفت.

با نگاهی به روند توسعه کشورهای اروپایی متوجه خواهید شد که استفاده از مزیت‌ها و توجه به نقش کلیدی و مهم راه‌آهن، یکی از دلایل اصلی پیشرفت و توسعه بوده است و از همین امر به‌عنوان محرک اصلی پیشرفت کشورهای اروپایی یاد می‌شود. مردم اروپا در مقطعی از زمان به این نتیجه رسیده‌اند که پیشرفت با خط ریلی نسبت به خط هوایی بیشتر بوده و هزینه‌های کمتری را برای کشور به دنبال دارد؛ می‌توان گفت قطار با سرعت و هزینه‌های کمتر در توسعه جامعه نقش چشمگیری دارد و با الگو گرفتن از این تجربه، می‌توان گام‌های روشنی در عرصه توسعه و پیشرفت اقتصادی جامعه برداشت. حال با تمام تفاسیری که داده شد، توجه شما را به گزارش بازدید ایستگاه راه‌آهن همدان جلب می‌کنم.

استان همدان یکی از قطب‌های گردشگری کشور بوده و با داشتن جاذبه‌های تاریخی و گردشگری، تبدیل به یکی از انتخاب‌های اکثر مردم برای مسافرت شده است؛ حال همدان با داشتن دو خط آهن جداگانه، یکی از محورهای ارتباطی استان‌های غربی شده و دولت سیزدهم از ابتدا کمر همت بسته تا با بهره‌برداری از این دو خط آهن همدان- ملایر و همچنین همدان- سنندج، این استان را به شاهراه ریلی غرب کشور تبدیل کند.

اما قبل از تحقق شاهراه ریلی مذکور، باید به چند مطلب درخصوص ایستگاه راه‌آهن آن اشاره کنم؛ همدان به‌عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین، با تمدن شهرنشینی سه‌هزارساله، از دیرباز تاکنون به‌عنوان پُل ارتباطی منطقه غرب کشور شناخته می‌شود؛ اگر به تاریخ کمی دقیق‌تر نگاه کنید، متوجه خواهید شد که همدان در مسیر جاده تاریخی ابریشم قرار گرفته بوده؛ جاده‌ای که یکی از شاهراه‌های مهم بازرگانی در قاره آسیا و حتی دنیا به‌شمار می‌آمده و با گذر از دیار هگمتانه، تمدن ملل مختلف را به این خطه از ایران‌زمین، پیوند می‌زده است. در عصر حاضر استان همدان با وجود ظرفیت‌های متعدد در بخش‌های مختلف اقتصادی، کشاورزی و گردشگری، در جایگاه مناسب با شأن خود قرار نگرفته و این امر تنها به‌دلیل عدم مدیریت و استفاده صحیح از پتانسیل‌های موجود در استان است.

بعد گذر از بحران ویروس کرونا و مختل شدن روند توسعه شهری، محدودیت‌ها و تحریم‌ها، با ورود و سامان‌دهی دولت سیزدهم، پس از دو سال ممنوعیت سفر در کشور با مساعد شدن اوضاع، مردم به فکر مسافرت و تفریح هستند.

طبق آمار‌های عنوان‌شده اکثر همدانی‌ها شهر مشهد را برای مسافرت انتخاب می‌کنند که یکی از دلایل این انتخاب، دسترسی راحت‌تر از طریق راه‌آهن به مقصد مشهد مقدس است؛ البته این نکته که همدان دارالمؤمنین بوده و مردم به‌طور ویژه‌تری به امام رئوف ارادت خاطر دارند هم مهر تأییدی بر این انتخاب است. اما لازم به ذکر بوده که دسترسی مردم همدان به ایستگاه راه‌آهن به‌راحتی میسر نبوده و شهروندان برای رسیدن به آن، با سختی‌ها و چالش‌های بسیاری مواجه می‌شوند.

به‌طور مثال نبود تاکسی مستقیم و اختصاصی برای این مسیر، نقص فاحشی است و مردم تنها با تاکسی اینترنتی و یا خودروی شخصی می‌توانند خود را به ایستگاه برسانند که البته نبود پارکینگ اختصاصی شبانه‌روزی در این مکان نیز مشکلی است که خودنمایی می‌کند. این موضوع قابل تأمل است که مسافرین مجبور هستند خودروی خود را در محوطه بیرونی ایستگاه به‌دلیل نبود پارکینگ مسقف، رها کنند و با مشغله فکری و نگرانی از حفظ وسیله خود، سفر را شروع کنند.

عنوان ایستگاه راه‌آهن همدان با ساختمان احداث‌شده هم‌خوانی ندارد؛ متأسفانه از این اسم پُرآوازه، تنها چند تیر آهن با روکش‌هایی دیده می‌شود که منظره چشم‌نوازی ندارد و بیشتر عدم مدیریت مسئولین استان را به رخ می‌کشد.

مکان ایستگاه راه‌آهن همدان با فاصله چند کیلومتری از مرکز شهر، در برهوت قرار گرفته و نبود امکانات رفاهی برای مسافرین، سیلی محکمی بر صورت قطب گردشگری استان است که همگان را آزرده‌خاطر می‌کند.

می‌توان گفت مسئولین با آرامش خیال پرونده این پروژه را کنار گذاشته‌اند و منتظر هستند تا فرجی شود و ساختمان خودبه‌خود تکانی بخورد و در مسیر احداث و تکمیل قرار گیرد!

با دیدن ساختمان نیمه‌کاره و متروک ایستگاه راه‌آهن شاید حس کنید از رده خارج شده و این سؤال مطرح می‌شود که از سال 96 تاکنون کار یک ساختمان با زیرساخت‌ها و بودجه مشخص، چرا باید 6 سال به طول بینجامد و هرکس سازی برای این پروژه بزند؟ البته لازم به ذکر با توجه به سیر عملیاتی مسئولین همدان، پروژه‌ها باید به 10 سالگی خود برسند تا پس از تخریب بافت و زیرساخت‌ها، مسئولین از سر ناچاری به دادشان برسند!

نبود فضاسازی مناسب دلیل به‌ظاهر مخروبه بودن این ایستگاه است که مسافرین نخستین لحظات در روبه‌رو شدن با مکان مذکور، عدم وجود حیات و سرزندگی را حس می‌کنند؛ به‌واقع بعد بالا رفتن از پله‌ها و رسیدن به محوطه بیرونی سالن انتظار نیز با تعدادی صندلی زنگ‌زده و کثیف مواجه خواهید شد که مطمئناً دلتان خواهد سوخت! چراکه در سرما و گرما این صندلی‌ها میزبان مردم نمی‌شوند و تنها به‌عنوان نظاره‌گر در محوطه قرار گرفته‌اند.

نبود بوفه و دستگاه عابربانک که یکی از نیازهای ضروری افراد در مسافرت است نیز به چشم می‌خورد؛ البته یک کانکس خالی از سکنه جلوی ساختمان اصلی وجود دارد که به‌خاطر بی‌سامان بودن ساختمان، اگر همین کانکس زنگ‌زده را هم به‌عنوان بوفه درنظر می‌گرفتند، فکر نمی‌کنم به تریج قبای کسی برمی‌خورد!

با وارد شدن به ساختمان اصلی و دیدن سالن انتظار کوچک و حجم مردم منتظر و نبود صندلی برای نشستن، کمی خوف خواهید کرد و لحظاتی را با حسرت به صندلی‌های کثیف و داغ‌شده محوطه بیرون نگاه می‌کنید و ترجیح می‌دهید سر پا بایستید.

عدم وجود آب‌سردکن همراه با گرمی هوا، شما را کلافه می‌کند؛ به‌طوری که به فکر شست‌وشوی دست و صورت جهت خنک شدن خواهید افتاد و با چشم به دنبال تابلو‌های اطلاعات می‌گردید، اما وقتی آن‌ها را نمی‌یابید، ناچار و پرسان‌پرسان سعی می‌کنید راه دستشویی را پیدا کنید و در آخر موفق به کشف سرویس بهداشتی می‌شوید!

البته با دیدن سقف نیمه‌کاره و انواع لوله‌های بزرگ و کوچک بیرون‌زده از دیوار که منظره ناخوشایندی را به تصویر کشیده‌اند، از تصمیم خود پیشیمان شده و راه نمازخانه را پیش می‌گیرید تا حداقل در آنجا کمی استراحت کنید و زمان انتظار تا رسیدن قطار را به‌نوعی مدیریت کنید که مجدد با انواع لوله‌ها و سیم‌های برق که گویی همانند شاخه درختان از درز‌های دیوار رشد کرده‌اند، مواجه خواهید شد؛ اما به‌خاطر خستگی از همه این مشکلات، در فضای کوچک و محدود نمازخانه دقایقی را می‌مانید که متأسفانه به‌ جهت بوی نامطبوع فاضلاب، از تصمیم خود پشیمان می‌شوید و فرار را بر قرار ترجیح می‌دهید.

تنها با رسیدن قطار و شوق فرا رسیدن تعطیلات تاحدودی این مشکلات را از یاد خواهید برد. اما بعد از پایان سفر و در مسیر برگشت و توقف در ایستگاه‌های بین راهی، مطمئناً ایستگاه همدان را با سایر ایستگاه‌ها مقایسه خواهید کرد و به عدم مدیریت و سامان‌دهی این پروژه پی خواهید برد؛ اگر بخواهم بی‌پرده بگویم، مسئولین ایستگاه راه‌آهن همدان را کاملاً فراموش کرده‌اند و دیگر علاقه‌ای به تکمیل و یا به سامان رساندن ظاهری و عمرانی آن ندارند!

البته به این موضوع هم باید توجه کنید که مسافرانی نیز در ساعات تاریکی هوا به همدان می‌رسند که ابتدا با نبود وسیله نقلیه عمومی مواجه خواهند شد! یا اگر خوش‌بینانه به موضوع بنگریم که همه خودروی شخصی دارند! همان مسافر فرضی به خودروی خود که هفته گذشته زیر آفتاب رهایش کرده بود، سوار شده و راه منزل را درپیش می‌گیرد، اما متأسفانه با ناهمواری جاده و نبود چراغ در مسیر مواجه می‌شود که تشخیص راه را برایش بسیار دشوار می‌کند؛ عدم وجود تابلوهای راهنمایی و رانندگی در جاده زمان بازگشت و رسیدن به منزل را طولانی‌تر و وحشتناک‌تر می‌کند و باعث می‌شود خاطرات ناخوشایندی در ذهن مسافر به‌جا بماند.

با تمام تعاریف مذکور، این مطالبه به‌حق مردم از استاندار همدان است که با اهتمام ویژه به این پروژه، روند تکمیل آن را تسریع کند؛ به نظر نمی‌رسد انتظار سریع‌السیر شدن قطار همدان- تهران و تکمیل ایستگاه آن بعد از گذشت پنج سال از آغاز فعالیتش در همدان، انتظار بی‌جایی باشد. اگر مدیریت ارشد استان اختصاص بودجه لازم و تحرک بیشتر متولیان را پیگیری نکند، فکر نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنم نسل دوم و سوم ما نیز شاهد خدمات مناسب و زیرساخت متناسب با نیاز موجود باشد.