در حالی اقتصاد ایران در 6 ماهه نخست 1404 با رشد 0.1 درصدی با نفت و منفی 0.5 درصدی بدون نفت، عملاً در وضعیت رکودی باقی مانده که بازارهای سفته‌بازی مثل طلا و نقره با رشدهای 17 و 45 درصدی مواجه شدند.
در گزارش تازه مرکز آمار درباره عملکرد اقتصاد ایران در 6 ماهه نخست سال 1404، تصویری روشن از وضعیت رکودی بخش‌های مولد ارائه می‌شود؛ تصویری که نشان می‌دهد اقتصاد همچنان با ضعف در خلق ارزش افزوده پایدار مواجه است.
بر اساس این داده‌ها، تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت با احتساب نفت به رقم 50658 هزار میلیارد ریال رسیده که حدود 0.1 درصد بیش از رقم 50612 هزار میلیارد ریال در دوره مشابه سال قبل است.
*رشد منفی 0.5 درصدی اقتصاد بدون نفت
در نقطه مقابل، تولید ناخالص داخلی بدون نفت از 38363 هزار میلیارد ریال به 38189 هزار میلیارد ریال کاهش یافته و رشد منفی 0.5 درصدی را ثبت کرده است؛ که نشانه‌ای از افت فعالیت در بخش‌هایی است که موتور اصلی اشتغال و ارزش‌افزوده غیرنفتی کشور محسوب می‌شوند.
*جذابیت فعالیت غیر مولد
این روند نشان می‌دهد که ساختار انگیزشی اقتصاد ایران همچنان به نفع فعالیت‌های غیرمولد عمل می‌کند در شرایطی که بازدهی فعالیت‌های سوداگرانه از خرید و فروش دارایی‌ها تا دلالی در بازارهای مختلف بالاتر و کم‌ریسک‌تر از سرمایه‌گذاری در تولید است، طبیعی است که سرمایه‌ به سوی بخش‌هایی حرکت کند که برای اقتصاد ارزش‌افزوده ایجاد نمی‌کند، با ادامه این مسیر، اقتصاد نه‌‌تنها امکان رشد و اشتغال‌زایی را از دست می‌دهد، بلکه به‌تدریج توان رقابتی اقتصاد نیز کاهش پیدا می‌کند؛ از همین رو، اصلاح مسیر جریان سرمایه و حرکت به سمت فعالیت‌های مولد ضروری است.
*رشد برخی بازار‌های نامولد در 6 ماهه ابتدایی سال 1404
رشد منفی تولید ناخالص داخلی در حالی است که عمده بازارهای نامولد رشد قیمتی مثبت را در 6 ماهه ابتدایی سال 1404 تجربه کردند؛ به عبارتی در حالی که فعالیت‌های مولد در 6 ماه ابتدایی سال 1404 تضعیف شده است؛ بازار نامولدی به مانند نقره و یا طلای 18 عیار به ترتیب در 6 ماهه ابتدایی سال رشدی معادل 45.82 و 17.91 درصد را تجربه کردند؛ که نشان از جذابیت‌های این بازار و عدم هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های مولد دارد.
*چرخش به سمت فعالیت مولد اقتصادی
از طرفی تقویت مشوق‌های سرمایه‌گذاری مولد، کاهش ریسک‌های کلان، و محدود کردن فرصت‌های سوداگرانه می‌تواند شرایطی ایجاد کند که سرمایه‌گذاران، به‌جای حرکت به سمت فعالیت‌های نامولد، به مشارکت در بخش‌های تولیدی انگیزه پیدا کنند؛ تنها با چنین چرخشی است که می‌توان امیدوار بود رشد اقتصادی از وضعیت رکودی خارج شود و زمینه برای رشد اقتصادی فراهم گردد.