از هفته گذشته شاهد برف و باران گسترده در کشور بودیم و این نعمت الهی باعث خوشحالی همه در شهرهای بزرگ و کوچک شد، اما همین امر تعطیلی مدارس و خانه‌نشین شدن بچه‌مدرسه‌ای‌ها را نیز رقم زد، به‌طوری که کلاس‌ها لغو و غیر حضوری شد و امتحانات خیلی پایه‌ها به تعویق افتاد. حال و پس از این برف و باران نیز شهرهای بزرگ دچار آلودگی هوا شده‌اند؛ خلاصه اینکه باید هرروز آماده این باشیم که به یک دلیلی بچه‌ها در زمستان خانه‌نشین شوند، حال یا ویروس کرونا، یا سردی هوا و یا آلودگی و همه این‌ها نیاز به یک آمادگی ذهنی و روانی برای ماندن بچه‌ها در خانه دارد.
خانه‌نشینی بدون برنامه و اینکه هرروز برای روز آتی اعلام شود که مثلاً بچه‌ها مدارسشان غیر حضوری است، باعث ایجاد آشفتگی‌هایی در فضای خانه و زندگی روزمره می‌شود؛ هم برای دانش‌آموزان و هم برای والدینشان که حال چه باید بکنند و امروز شرایط به چه صورت است. همه این‌ها در دوره کرونا برایمان تجربه شد، البته به‌طور بلندمدت‌تر، منتها تجربه‌اش تاحدودی وجود دارد و والدین می‌توانند از آن برای مدیریت ذهنی و رفع آشفتگی ذهنی و برنامه‌ای فرزندانشان استفاده کنند.

   از حفظ آرامش در خانه تا مدیریت درسی فرزندان
«محمد متفقی» که روان‌شناس است دراین‌باره می‌گوید: سلامت و آموزش همیشه باید در کنار هم باشد، اگر سلامتی نباشد، آموزش هم مفهومی ندارد؛ حال که شرایط به این صورت شده که پس از پاندمی، در زمستان شاهد آلودگی هوا و تعطیلات مدرسه و همین‌طور برودت زیاد هوا هستیم، باید بتوانیم کفه سلامت را نسبت به آموزش بالا نگه داریم تا آموزش بچه‌ها به‌طور غیر حضوری دستخوش مشکلات نشود.
خیلی از دانش‌آموزان در این دوره ممکن است دچار مشکلات خلقی، استرس، اضطراب و بدون برنامه بشوند، اما باید والدین دراین زمینه ورود کنند و با آموزش مهارت‌های مختلف زندگی مثل حل مسئله و برنامه‌ریزی صحیح، فضا را برایشان مدیریت کنند.
یکی از مهم‌ترین گام‌ها این است که آرامش خودمان و فرزندانمان را در منزل حفظ کنیم. اگر بچه‌ها دچار اضطراب زیاد هستند، با آن‌ها درباره مشکلات فکری صحبت کنیم و آرامش را به فکرشان برگردانیم و در گام دوم برنامه‌ریزی صحیحی برایشان در منزل داشته باشیم.
اگر ما به‌عنوان والدین در این ایام که بچه‌ها غیر حضوری هستند، مجبور به بیرون رفتن از خانه مثل محل کار و درس هستیم، با در ارتباط صحیح بودن با بچه‌ها بدون وارد کردن استرس، می‌توانیم آن‌ها را مدیریت کنیم و شب‌هنگام برنامه‌های روز قبل و روز بعد آن‌ها را مدیریت و برنامه‌ریزی کنیم.
نکته دیگر این است که بچه‌ها عموماً با در منزل ماندن به سوی فضای مجازی و ارتباط با لپ‌تاپ و گوشی‌های همراه کشیده می‌شوند؛ این فضا را هم پدر و مادر باید بتوانند برایشان مدیریت کنند و تنها در یک زمان‌های خاص اجازه دسترسی به اینترنت و فضای مجازی برای تحصیلشان و کلاس‌های آنلاین و همین‌طور فرستادن تکالیفشان به آن‌ها بدهند.

   فضای هیجان و بازی را در خانه‌ها فعال کنید
یکی از نکات مهمی که والدین باید در این ایام درنظر بگیرند، این است که با توجه به اینکه بچه‌ها عادت به مدرسه رفتن و ارتباط با دوستان و به‌استثنای تحصیل، بازی هم داشته‌اند، اما اکنون در فضای خانه حبس شده و به‌خاطر سردی هوا و آلودگی شاید بیرون هم نتوانند بروند، بنابراین باید با طراحی بازی‌هایی که در منزل بتواند آن‌ها را سرگرم کند، در کنار درس خواندشان و همین‌طور ارتباط با دوستان و معاشرت، حال‌وهوای ذهنی و جسمی آن‌ها را تغییر دهند.
خیلی از بچه‌ها این‌روزها ممکن است دچار خمودگی، افسردگی موقت و کم‌تحرکی شوند، به‌ویژه اینکه فصل زمستان هم مستعد افسردگی است؛ بنابراین بهتر بوده که بچه‌ها را با خواندن کتاب‌های جاذب، جلب کنیم، برای آن‌ها در منزل مسابقه ترتیب بدهیم و اگر شرایطش را داریم، حتی یک بازی کامپیوتری مشارکتی هم با یکدیگر داشته باشیم که رقابتی در آن باشد.
روان‌شناسان معتقد هستند که تداوم خانه‌نشینی و دوری از مدارس، ممکن است آسیب روانی، جسمی، آموزشی و اجتماعی به بچه‌ها وارد کند؛ اما نکته مهمش این است که این دوره موقت است و بچه‌ها ارتباطشان ضعیف نمی‌شود و به‌زودی می‌توانند در فضای مدرسه قرار بگیرند.
متفقی می‌گوید: خشونت خانگی یکی از مسائلی بوده که ممکن است بچه‌ها در این ایام با آن روبه‌رو شوند؛ حتی به اینکه پدر یا مادری استرس زیادی که خود دارند را به فرزندشان منتقل کنند، مصداق خشونت خانگی محسوب می‌شود. بنابراین نباید اجازه دهیم حالت‌های روانی نامناسب در ما به بچه‌ها منتقل شود، اگر در خانه فردی اضطراب زیاد تحمل می‌کند، می‌توانیم با یک گفت‌وگوی مناسب و صمیمی نگرانی‌هایش را رفع کنیم و اگر شرایط حاد است، او را نزد یک روانشناس ببریم.
برخی از بچه‌ها ممکن است پس از گذر از این یکی دو هفته، تمایلی به مدرسه رفتن نشان ندهند، درحالی که والدین با یک مدیریت صحیح می‌توانند آن‌ها را تشویق به ورود به فضای آموزشی کنند. حتی اکنون که اضطراب کرونا و شیوع ویروس جدید آن نیز ایجاد شده، با آرامش کامل پوشش مناسب و فاصله‌گذاری را برای بچه‌ها توضیح دهید.
در طول چندسال گذشته به‌دلیل شیوع ویروس کرونا ما مدل آموزش تلفیقی حضوری و مجازی را برای فرزندانمان تجربه کردیم که به‌ظاهر تجربه موفقی هم بود که البته آمارها در آینده باید دقیق آن را اعلام کنند. حال که شرایط این است و خیلی از مدارس در شهرهای مختلف به‌صورت غیر حضوری به هر دلیلی هستند، دانش‌آموزان هم باید افکار و احساساتشان مدیریت شود و مهارت‌های کافی در این زمینه را کسب کنند و هم به‌لحاظ درسی و آموزشی عقب نمانند.
درنهایت خانواده‌ها هوشیار باشند فرزندانشان به‌لحاظ عاطفی و جسمی نیاز به حمایت در این روزها دارند تا هم به دروسشان بتوانند با کاهش نیافتن آمادگی خود بپردازند و هم اینکه از امنیت کافی در منازل برخوردار باشند و روحیه‌شان نسبت به قبل حفظ شود.