استاد حوزه و دانشگاه در گفتگوی اختصاصی با سپهرغرب مطرح کرد:

توجه به عبادات فردی و اجتماعی در ماه مبارک رمضان زمینه‌ساز تکامل انسان

تلاوت قرآن به تنهایی کافی نیست اما بی‌اثر هم نبوده و انس ایجاد می‌کند که لازمه تدبر است

سپهرغرب، گروه خبر - سمیرا گمار: استاد حوزه و دانشگاه گفت: از جامعیت دین اسلام است که تکامل انسان را به بیتوته در کنج عبادتکده و محراب ندانسته و خدای متعال در سایه اسلام، انسانی را تربیت می‌کند که هم اهل عبادت، شب‌زنده‌داری و روزه گرفتن است، هم اهل اجتماع و اثرگذاری مثبت در جامعه؛ در این ماه عبادت فقط روزه‌گرفتن و نماز خواندن نیست، رسیدگی به فقرا، اطعام نیازمندان و شرکت در راهپیمایی روز قدس نیز از جمله کارهایی است که می‌توان انجام داد و در کنار عبادات فردی مراقب جامعه و دلسوز هم‌نوعان نیز بود.

«ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد، ماهی که نزد خدا از همه ماه‌ها برتر، روزهایش بر همه روزها و شب‌هایش بر همه شب‌ها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفته‌اید، نفس‌های شما در آن تسبیح و خوابتان در آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعایتان در آن مستجاب است.... بهترین ساعاتی است که خداوند به بندگانش نظر رحمت می‌کند.» این عبارات، مژده فرارسیدن ماه مبارک رمضان در کلام رسول مهربانی‌ها و مصطفای خوبی‌ها است که هر انسانی را به طمع استفاده بهتر از این ماه وا‌می‌دارد. مهم‌ترین مسئله‌ای که باید در مورد ماه رمضان به آن توجه کنیم، مسئله قدر دانستن ماه رمضان است؛ یعنی برای این‌که در عمل، قدرِ ماه رمضان را بدانیم، باید از منزلت و عظمت ماه رمضان، شناخت پیدا کنیم؛ مثل همه چیزهایی که اگر قدر آن را ندانیم، نمی‌توانیم درست از آن استفاده کنیم. مثل عمر، جوانی، سلامتی، امنیت، فراغت، دارایی، علم و.... در روایتی آمده است که اگر مردم اهمیت ماه رمضان و فضیلت آن را می‌دانستند، آرزو می‌کردند که همیشه ماه رمضان می‌بود. حال سؤال مهم این است که ما چگونه می‌توانیم به فضیلت و عظمت ماه رمضان معرفت پیدا کنیم و بهره‌بردن از فضائل این ماه در گرو انجام چه اعمالی است؟ در ادامه برای پاسخ به این سؤال، گفتگوی خبرنگار سپهرغرب با حجت‌الاسلام‌ سید محمد موسوی‌فراز استاد حوزه و دانشگاه را خواهید خواند:

حجت الاسلام سید محمد موسوی‌فراز در ابتدای سخنان خود با تاکید بر فضایل بیشمار ماه مبارک رمضان، تصریح کرد: هیچ ماهی شریف‌تر از ماه مبارک رمضان نیست، روزها و شبهایی در این ماه وجود دارد که بر تمام روزها و شبهای سال شرافت دارد. به طوری که پیامبر اکرم (ص) در آخرین جمعه ماه شعبان (در خطبه شعبانیه) خطاب به مردم فرمودند: ماهی به شما روی آورده که بهترین ماه است، شب‌هایش بهترین شب‌ها و روزهایش بهترین روزها است.

وی در ادامه افزود: تمام زمان‌ها و مکان‌ها مخلوق خدا هستند و شاید به اعتباری تفاوتی بین آنها نباشد اما خداوند به برخی از این زمان‌ها شرافت ویژه‌ای داده که باعث تفاوت و برتری آن‌ها بر سایر زمان‌ها است که نمونه بارز آن در روزها و شب‌های ماه مبارک رمضان است که نزول قرآن در شب قدر یکی از دلایل شرافت این ماه و شرافت شب قدر است.

استاد حوزه در ادامه افزود: یکی از بالاترین عبادات در این ماه روزه‌داری است و خداوند می‌فرماید: «الصوم لی» روزه مال من است، بله، همه عبادت‌ها مال خداوند است و هیچ عبادتی تا نیتش الهی نباشد مقبول نیست اما خداوند با این بیان، روزه را بر سایر عبادات یک امتیاز خاص ‌بخشیده و در ادامه می‌فرماید: «انا اجزی به» من خودم پاداش روزه‌دار را می‌دهم یا اینکه به تعبیری من پاداش روزه‌دار و کسی که این واجب الهی را به جا آورد، هستم.

حجت الاسلام موسوی‌فراز با اشاره به فرمایش رهبرانقلاب (دام ظله)، گفت: معظم‌له درباره این ماه فرمود: ماه مبارک رمضان قطعه‌ای از بهشت است در جهنم سوزان دنیای مادی؛ نماز هم یک واجب مهم الهی در طول سال است که شاید اقامه آن 10 دقیقه زمان نیاز داشته باشد اما روزه در این یک ماه یک عبادت چند ساعته است که بیش از 15 ساعت زمان می‌برد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ماه رمضان بهار قرآن است، اظهار کرد: خود قرآن راجع به قرآن چند سفارش دارد؛ «فَاقْرَءُوا مَا تَیسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ، پس هر آنچه برای شما امکان دارد قرآن بخوانید» یا «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا قرآن را شمرده شمرده بخوان» پس تلاوت قرآن گام نخست بوده و اگرچه صرف زیباخوانی شرط نیست اما همین امر منجر به ایجاد انس خواهد شد اینکه در هر روز چند دقیقه به این امر اختصاص داده شود و این سنتی که در حال حاضر برقرار است و مردم به قرآن خواندن راغب هستند خوب است اگرچه با نقطه مطلوب فاصله دارد اما سوای فواید معنوی و آثار وضعی کمترین فایده‌اش این است که انس ایجاد می‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: قدم دوم تدبر در قرآن است که باز خود قرآن به آن سفارش کرده است؛ «أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلی قُلُوبٍ أَقْفالُها آیا در قرآن تدبّر نمى‌کنند یا بر دل‌هاى آنان قفل‌هاى مخصوص قرار گرفته است؟»، گام سوم عمل به قرآن است؛ گاهی افراد دچار افراط و تفریط می‌شوند که خواندن قرآن فایده‌ای ندارد، به دنبال عمل بروید؛ نه این طور نیست! خواندن مقدمه تدبر و تدبر مقدمه عمل است همین تلاوت نورانیت ایجاد کرده و با تفکر و تدبر انسان را به سمت عمل می‌کشاند.

حجت الاسلام موسوی‌فراز تاکید کرد: دنیای امروز دنیای بن‌بست‌ها است، دنیای غرق شدن انسان‌ها در یک چاه ویل که ظاهر پر رنگ و لعابی دارد و انسان‌ها بر خلاف اینکه نسبت به گذشته رفاه بیشتری داشته و به خیال خود عالم را در تسخیر خود درآورده‌اند اما به بن‌بست رسیده‌اند، بن‌بستی که ناشی از دوری از مبدا وحی و آرامش حقیقی است. انسان وقتی با قرآن مانوس می‌شود به این سرچشمه می‌رسد، جایی که می‌تواند تشنگی خود را رفع کند و امیدواریم که خداوند توفیق این اتصال به خود را روزی معنوی ما در این ماه قرار دهد.

وی با تاکید بر اینکه ماه رمضان ماه تمرین تغییر در سبک زندگی ما در همه عرصه‌های زندگی است، ابراز کرد: این 30 روز تداوم در انجام کارهای نیک را به ما یاد می‌دهد چراکه یکی از آفات کار خوب، دائمی نبودن آن است، در این یک ماه که به فرموده پیامبر اکرم (ص) خداوند شیطان را در غل و زنجیر می‌کند صحنه برای تمرین آسان‌تر ما فراهم می‌شود، کما اینکه بهره بردن از امتیازات ویژه ماه رمضان نشان می‌دهد بسیاری از کارها شدنی بوده، اراده و تصمیم ما جدی نبوده است.

این کارشناس مسائل دینی اذعان کرد: نکته‌ای که نباید فراموش کرد جامعیت دین اسلام است که تکامل انسان را به بیتوته در کنج عبادتکده و محراب ندانسته و خدای متعال در سایه اسلام، انسانی را تربیت می‌کند که هم اهل عبادت، شب‌زنده‌داری و روزه گرفتن است، هم اهل اجتماع و اثرگذاری مثبت در جامعه؛ در این ماه عبادت فقط روزه گرفتن و نماز خواندن نیست، رسیدگی به فقرا و اطعام نیازمندان نیز سفارش شده، یعنی در کنار عبادات فردی باید مراقب جامعه و دلسوز هم‌نوعان نیز بود.

حجت‌الاسلام موسوی‌فراز تاکید کرد: امیرالمومنین (ع) فرموده است: کونا لِلظّالِمِ خَصماً وَ لِلمَظلومِ‌ عَونا دشمنی کردن با ظالم و دوستی کردن با مظلوم مثل روزه گرفتن عبادت است؛ بنابراین عبودیت و به کمال رسیدن در سایه عبادت‌های فردی و انجام وظایف اجتماعی است، راهپیمایی روز قدس و افطاری دادن به مومنان نیز مثل عبادات فردی موثر بوده و جامعیت دین اسلام را می‌رساند که نباید از آن غافل شد.

حرف آخر اینکه؛ ما در ماه رمضان مهمان خدا هستیم «هو شهر دعیتم فیه الی ضیافه الله». امام سجاد (ع) در دعای ورود به ماه رمضان این‌گونه به خداوند عرض می‌کند: «خدایا! معرفت نسبت به فضیلت ماه رمضان و نیز توفیق حفظ جلالت و حرمت ماه رمضان را به من الهام بفرما». از این سخن امام علیه‌السلام معلوم می‌شود که مسئله شناخت و معرفت به عظمت و حرمت ماه رمضان تا چه اندازه اهمیت دارد.

به تعبیر علما معمولاً، بهره‌بردن بیشتر از رمضان و روزه‌داری این ماه، مثل بسیاری از عبادات دیگر، نیاز به تلاش و عمل بیشتری ندارد. بلکه گاهی با چند تا آگاهی ساده اما مهم، یا با چند تا توجه، ارزش همان عمل ما، بدون اینکه سخت تر شده باشد، خیلی بیشتر می‌شود. این چیز عجیبی نیست. خدا از ما کارهای طاقت‌فرسا نمی‌خواهد. خدا می‌خواهد ما رشد کنیم. اگر یک مقدار بیشتر با رمضان، کارکردها، ثمرات، و راه‌های افزایش تاثیر روزه در وجود خودمان آشنا شویم، خیلی بیشتر از این مهمانی بهره خواهیم برد. اینکه باور کنیم با همه نواقص و کاستی‌هایمان مهمان خداییم... شنیدن موعظه بزرگان، تلاوت قرآن و تمرین برای انجام کارهایی که لازمه بالارفتن عبادات در این ماه است می‌تواند در گام برداشتن به سوی خیرات و بهره مندی از فیوضات این ماه اثرگذار باشد.