|
در تمام جوامع از دانشجویان به‌عنوان چشمان بیدار جامعه یاد می‌شود؛ چراکه همان‌طور که می‌دانید دانشجویان که ساختن آینده کشور برعهده آن‌ها است، می‌توانند اقدامات چشمگیری انجام دهند و از دیرباز هم تشکل‌های دانشجویی و جنبش‌های مختلف نقش بسزایی در پیروزی انقلاب‌های کشورهای مختلف داشته و دارند. امروزه که برخلاف ادوار گذشته اکثر دانش‌آموزان بعد از اتمام دوران دبیرستان برای ادامه مسیر زندگی خود به‌جای کار و مهارت‌آموزی دانشگاه را انتخاب می‌کنند، انتظار از این قشر نخبه و آگاه بسیار زیاد شده است. از خود دانشجویان و انتظارات آنان از دانشگاه که گذر کنیم، خانواده‌ها به‌عنوان الگوی فرزندان و تأثیرگذارترین افراد بر زندگی دانشجویان، انتظاراتی از دانشگاه‌ها دارند؛ چراکه آنان ثمره زحماتی که برای تحصیل فرزند خود بعد از دوران تحصیل متحمل شدند و البته در ایام نفس‌گیر کنکور را در گرو عملکرد دانشگاه‌ها و بعضاً رشته تحصیلی فرزند خود می‌بینند. متأسفانه در روز‌های اخیر شاهد اتفاقاتی در دانشگاه‌ها بودیم که شاید دور از توقع خانواده‌ها و افراد جامعه بوده که این امر ناشی از چالش‌های بسیار ازجمله عدم مهارت‌آموزی و توجه بیش از حد دانشگاه به دروس حفظی بدون کاربرد آن‌ها در زندگی بوده است. در همین راستا با توجه به در پیش بودن روز دانشجو با تعدادی از خانواده‌ها و سپس یک جامعه‌شناس به گفت‌وگو نشسته‌ایم که نتیجه را باهم می‌خوانیم:
پدر دو دانشجو با بیان اینکه زحمات زیادی کشیدم که فرزندانم ازلحاظ مالی و رفاهی مشکلی نداشته باشند و در آرامش درس بخوانند، گفت: یکی از فرزندانم پزشکی می‌خواند و دیگری مشغول تحصیل در رشته حسابداری است.
آقای بهرامی افزود: انتظارم از دانشگاه‌ها این است که مهارت‌های مختلف زندگی را به دانشجویان آموزش دهند و تعلیم را فقط محدود به حفظیات و بحث تئوری نکنند.
وی با بیان اینکه سیاست از دانشجو جدا نیست، گفت: لازم است با ایجاد تشکل‌های مختلف دانشجویی که اقشار مختلف بتوانند در آن عضو شوند، به مطالبات و خواسته‌های دانشجویان توجه کنند و یک‌بُعدی پیش نروند.
مادر دختری دانشجو در رشته روان‌شناسی نیز اذعان کرد: مهم‌ترین دغدغه‌ام بحث کیفیت آموزش است، درواقع انتظار دارم آموزش به سمتی پیش برود که دخترم بعد از فارغ‌التحصیلی بتواند به‌صورت مستقل کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کند و نگران استخدام و یا جذب نشود.
خانم اسماعیلی با بیان اینکه وظیفه دانشجو مطالبه‌گری است و درواقع دانشجو نمی‌تواند نسبت به اجتماع و موضوعات سیاسی بی‌تفاوت باشد، ابراز کرد: وظیفه دولت و نظام آموزشی هم مهارت‌آموزی و گوش کردن به مطالبات دانشجویان بدون خشونت است؛ چراکه این دانشجویان هستند که ساختن آینده کشور برعهده آنان است.
پدر دانشجویی دیگر نیز با بیان اینکه انتظار داریم دانشگاه به دور از مباحث و تشکل‌های سیاسی باشد، اذعان کرد: باید تمرکز دانشگاه‌ها بیشتر بر علم‌آموزی و تربیت جمعیت با علم باشد؛ به‌گونه‌ای که فرد بعد از دوران تحصیل بتواند در راستای علم خود کارآفرینی کند و به درآمد برسد.
آقای نظری افزود: در عصر حاضر مهم‌ترین موضوع تربیت و آموزش دانشجویان است؛ به‌طوری که افراد بعد از فارغ‌التحصیلی دارای دانش و مهارت کافی در حوزه تخصصی باشند و این محقق نمی‌شود مگر با تمرکز دانشجویان و دانشگاه بر علم‌آموزی و نه حرکات پُرحاشیه.
این پدر دانشجو با بیان اینکه نیاز امروز جوانان دانشگاهی مهارت‌آموزی تجربی است نه تنها بیان تئوری به‌طوری که افراد بتوانند در بازار کار حضور یافته و موفق شوند، اذعان کرد: آموزش در دانشگاه‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که جوانان بتوانند به درک در حوزه اجتماعی و فرهنگی برسند؛ در یک کلام انتظار از دانشگاه‌ها این است که افراد بتوانند در حوزه تحصیلی خود متخصص باشند و این تخصص عملی باشد و نه صرفاً بیان تئوری؛ از طرفی با توجه به اینکه درخصوص بیشتر مسائل آگاهی و دانش کافی ندارند، بنابراین بهتر است به دور از موضوعات سیاسی باشند.
دیگر مادر دانشجوی همدانی با اشاره به نقش تعیین‌کننده دانشجویان در حوزه‌های علمی و فناوری‌های نوین، اظهار کرد: بدون تردید دانشجویان موتور محرک کشور محسوب می‌شوند؛ از دانشجویان انتظار می‌رود که در ارتباط با مسائل مختلف روحیه پرسش‌گری و مطالبه‌گری داشته باشند، نسبت به مسائل آگاه و توجیه باشند و مهم‌تر اینکه دیگران را نیز در مواجهه با مسائل توجیه کنند.
خانم مهری با بیان اینکه تشکل‌های دانشجویی امروز به‌عنوان اصیل‌ترین و مهم‌ترین تشکل‌ها محسوب می‌شوند و این مجموعه‌ها رسالت مهمی را در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی خصوصاً در تحقق گام دوم انقلاب اسلامی عهده‌دار هستند، عنوان کرد: جایگاه علم و فناوری در تولید قدرت و سربلندی کشور بسیار مهم است و امروز دانشجویان ما باید با تلاش در عرصه‌های علمی و پژوهشی جایگاه علمی کشور را متناسب با شأن و تراز ملت بزرگ ایران ارتقا بخشند؛ امروز یکی از مهم‌ترین اهداف جبهه علمی کشور باید دستیابی به این جایگاه رفیع باشد.
وی افزود: درس‌آموزی و توسعه دانش به‌عنوان فعالیت اصلی دانشجویان نباید کم‌رنگ و یا به فراموشی سپرده شود.
پدر یکی از دانشجویان که کارشناسی نرم‌افزار کامپیوتر در یکی از دانشگاه‌های تهران می‌خواند در پاسخ به سؤال ما گفت: توقع من از دانشگاه و دانشجویان به‌ویژه پسر خودم اصل قرار دادن درس است.
وی که از اساتید دانشگاه است، تأکید کرد: در ادوار مختلف ما شاهد بودیم که جریان‌های سیاسی به دنبال سوء استفاده از روحیه حق‌طلبی دانشجویان بوده و بعد از تحقق اهدافشان جوانان ما را به حال خود رها می‌کنند و این مسئله چیزی جز سرخوردگی برای فرزندان ما ندارد.
این پدر در ادامه گفت: خانواده و جامعه بخش قابل توجهی از سرمایه خود را به پای نسل جوان می‌ریزد تا آینده را بسازد؛ بنابراین جوانان ما باید بیشتر از این وارد بازی برخی گروه‌ها که سوء نیتشان نیز بر همه آشکار شده، نشوند. درعین‌حال از دانشگاه‌ها نیز توقع داریم بستر دانش‌افزایی را برای فرزندان ما فراهم کند، نه اینکه هرکس بتواند از خارج دانشگاه بر زندگی علمی دانشجویان تأثیر بگذارد.
در ادامه گزارش با یک جامعه‌شناس و استاد دانشگاه پیام نور همدان گفت‌وگو کردیم که او نیز تمرکز بر علم‌آموزی را وظیفه اصلی دانشجو و دانشگاه دانست و در کنار آن مطالبه‌گری و عدالت‌طلبی را نیز به‌عنوان مهم‌ترین رسالت دانشجویان برشمرد.
اعظم خطیبی مهم‌ترین وظیفه و رسالت دانشگاه‌ها از دوران گذشته تاکنون را توجه به مباحث آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و غیره دانست و افزود: در خلال آموزش و پژوهش دانشگاه‌ها باید با برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی، زمینه را برای مطالبه‌گری درست دانشجویان فراهم کنند.
وی با بیان اینکه دانشگاه‌ها می‌توانند با ایجاد تشکل‌های دانشگاهی زمینه را برای شکوفایی دانشجویان و دانشگاه فراهم کنند، ابراز کرد: لازم است اساتید دانشگاه برای بهره‌وری بیشتر دانشجویان علاوه‌بر آموزش دروس مختلف، به مهارت‌های مورد نیاز آنان که برای آینده کاری و زندگی مفید است نیز توجه کنند.
این جامعه‌شناس گفت: به‌طور مثال در رشته جامعه‌شناسی اساتید می‌توانند به دانشجویان خود نوع و شیوه تحلیل و بینش درخصوص مسائل و جریانات اجتماعی را آموزش دهند.
خطیبی با بیان اینکه متأسفانه اکثر دانشجویان و خانواده‌ها انتظار دارند که حتماً فرد بعد از فارغ‌التحصیلی در یک ارگان دولتی و یا در سِمت بسیار عالی مشغول به کار شود و یا به‌عبارتی پشت میز نشین باشد، اظهار کرد: بسیاری از خانواده‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها مهارت‌ها را به افراد آموزش نداده‌اند و این امر سبب می‌شود که فرد فقط دروس تئوری را پاس کند و در مرحله بعد منتظر جذب و استخدام از سمت ارگان‌ها شود.
وی ضمن تأکید بر لزوم تغییر رویکرد آموزشی از درس‌محور به مهارت‌محور، گفت: این امر باعث می‌شود که دانشجویان بعد از فارغ‌التحصیلی بتوانند به‌صورت مستقل و با تکیه بر مهارت‌های خود کسب‌وکاری را راه‌اندازی کنند و فقط منتظر استخدام از سمت ارگان‌ها نشوند.
این استادیار دانشگاه پیام نور همدان تصریح کرد: باید شیوه آموزش در دانشگاه تئوریک همراه با کاربرد باشد؛ درواقع باید آموزش و مهارت با یکدیگر تلفیق شوند که بعد از آن دانشجویان بتوانند از علم و مهارت خود استفاده کنند.
خطیبی خاطرنشان کرد: آموزش کاربردی تأثیر بسزایی بر کاهش بیکاری در جامعه دارد.
وی با بیان اینکه نباید با توجه بیش از حد به دروس تئوری ذهن دانشجویان را مشوش کنیم، یادآور شد: برخی از واحد‌های درسی با معرفی چندین منبع، استرس به دانشجو می‌دهند و فرد مجبور است برای آنکه بتواند درس را پاس کند، مطالب آن را حفظ کرده و چیزی از اصل مطلب متوجه نشود.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه مهم‌ترین وظیفه دانشجو در شرایط حاضر روشنگری و پژوهش در امور مختلف است، مطرح کرد: امروزه جای روشنگری امور مختلف اجتماعی در کلاس‌های درسی دانشگاه خالی است.
خطیبی با بیان اینکه عدم روشنگری و یا ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها باعث می‌شود که جوان نتواند پاسخ پرسش‌های را در دانشگاه پیدا کند و به فضاهای دیگری پناه ببرد، ابراز کرد: در این راستا لازم است مهارت‌های مختلف که برای زندگی و گفت‌وگو مورد نیاز بوده را به جوانان بیاموزیم.
وی با بیان اینکه در شرایط امروزی هر فرد در سِمت خود می‌تواند برای نسل جوان و نوجوان به روشنگری وضع کشور و اهداف آن بپردازد، عنوان کرد: خانواده‌ها در این امر نقش بسزایی دارند و نهاد‌های فرهنگی باید به آموزش مهارت‌های فرهنگی، شیوه درست مطالبه‌گری و روشنگری از درون خانواده‌ها بپردازند.
خانواده‌های ایرانی از همان نخستین روزی که صاحب فرزند می‌شوند، رؤیاهای بزرگی برای او در سر می‌پرورانند و برای تحقق آن از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند؛ چه بسیار پدران و مادرانی که برای خوشبختی و پیشرفت فرزندشان از آرزوهای خود چشم پوشیده و روز و شب تلاش کرده‌اند تا پله پله دختر و پسرشان به جلو حرکت کند. از آنجایی که در کشور ما یکی از مهم‌ترین مسیرهای پیشرفت از دانشگاه می‌گذرد، بنابراین والدین برای گذر فرزندشان از سد کنکور و طی مراحل عالی تحصیل بسیار زحمت کشیده و هزینه‌های فراوانی را متحمل می‌شوند؛ هیچوقت چهره پدری را که برای تحصیل فرزندش در یکی از دانشگاه‌های بین‌المللی در رشته دندانپزشکی وام گرفته بود و اکنون متوجه شده بود که او به‌جای تمرکز بر درس و دانشگاه وارد اغتشاشات این دو سه ماه اخیر شده و مدتی نیز بازداشت بوده را فراموش نمی‌کنم؛ این پدر با غم فراوان می‌گفت سه سال است برای خودم وسیله جدیدی نخریده‌ام که او راحت باشد و انتظار نداشتم وقتش را این‌گونه هدر بدهد و قدر تلاش من و مادرش را نداند. درواقع خانواده‌ها انتظار دارند حاصل عمرشان در دانشگاه به ثمر بنشیند، نه فرزندشان بازیچه برخی جریانات شده و آینده‌اش به آتش کشیده شود.
|
