کودکان انعکاس رفتار والدین

خط قرمز‌های زندگی را از کودکی به فرزندانتان بیاموزید

قانون‌گذاری در خانه برای بچه‌ها نوعی آموزش و تربیت هوشمندانه است که توسط والدین مسئولیت‌پذیر انجام می‌شود. یکی از موضوعات بسیار مهمی که والدین باید آن را در اصول تربیتی خود را رعایت کنند آموزش مهارت‌های مختلف از کودکی به فرزندان است چراکه همان طور که می‌دانید پنج سال نخست زندگی هر فرد مهم‌ترین دوران زندگی است که شخصیت انسان شکل می‌گیرد و در این دوران باید والدین به‌عنوان الگوهای رفتاری فرزندان آگاهی خود را افزایش دهند و مهارت‌های مختلف را به فرزندان آموزش دهند.

در همین راستا با توجه به اهمیت موضوع با یک روان‌شناس بالینی به گفت‌وگو نشسته که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

اکرم نوری با بیان اینکه معمولاً والدین در هر برهه از زندگی فرزندان خود سعی می‌کنند نیاز‌های او را تأمین کنند عنوان کرد: امنیت مهم‌ترین نیازی است که هر کودک در طول دوران زندگی خود به آن احتیاج دارد.

وی با بیان اینکه بر اساس اصول تربیتی والدین موظف هستند بعد از دو سالگی بسیاری از ابعاد مورد نیاز کودک همچون استقلال، قانون‌مداری و غیره را به فرزندان خود آموزش و آن را رشد دهند، اذعان کرد: بسیاری از آداب زندگی همانند غذا خوردن، حرف زدن، نظم و انظباط و احترام به بزرگ‌تر‌ها را باید از کودکی آموزش داد.

وی با بیان اینکه پنج سال نخست زندگی به‌عنوان مهم‌ترین دوران زندگی هر فرد شناخته می‌شود که شخصیت انسان در آن دوران شکل می‌گیرد، یادآور شد: والدین می‌توانند با رفتار و منش خود، قوانین، ارزش‌ها و فرهنگ‌هایی که برای خانواده مهم است را به کودک بیاموزند.

این روان‌شناس بالینی با بیان اینکه والدین به‌عنوان الگوهای زندگی کودکان با رفتار و منش خود هنجارها و ارزش‌های مختلف را به کودک می‌آموزند، یادآور شد: نظم و قانون‌مداری یکی از موضوع‌های مهمی است که والدین باید از کودکی به فرزندان یاد دهند و به آن توجه کنند.

نوری گفت: آموزش نظم و قانون با بدیهی‌ترین نکات همانند آداب غذا خوردن، نشستن، برخاستن، مسواک زدن، خوابیدن و غیره آغاز می‌شود، تصریح کرد: کودک باید بفهمد که خانه و خانواده قوانینی دارد و لازم است که آن‌ها را رعایت کند.

وی با تأکید بر اینکه پدر و مادرها باید درجه نخست به‌عنوان الگو، نظم و قانونی که به فرزند آموزش می‌دهند را رعایت کنند، ابراز کرد: والدین باید به‌صورت شفاف و آشکار قوانین، فرهنگ و اصول زندگی را با استفاده از مهارت گفت‌وگو و ابزار دیگری همانند بازی به کودکان آموزش دهند.

این روان‌شناس بالینی با بیان اینکه لازم است برای شکل‌گیری و تقویت رفتارهای قانون‌مدارانه در سال‌های نخست او را تشویق کنیم، اذعان کرد: در واقع والدین باید فرزندانی که قوانین و اصول تعیین‌شده را رعایت می‌کنند، با دادن جایزه، تشویق کنند.

نوری با بیان اینکه روش‌های قانون‌گذاری برای کودکان کمک می‌‌کند تا آن‌ها بفهمند چه رفتاری درست است، تصریح کرد: پیگیری مداوم و آگاهی از عواقب نقض قوانین، به کودک شما کمک می‌کند درک روشنی از اهمیت قوانین داشته باشید.

وی گفت: به طور مثال هرگاه کودک از مسواک زدن پرهیز می‌کند، عواقب این کار را برای او بازگو و تشریح کنیم که اگر قوانین را رعایت نکند باید پیامد‌های آن را تحمل کند.

این روان‌شناس با بیان اینکه به‌دلیل تأثیرپذیری کودکان در دوران اولیه زندگی، وضع قوانین سبب می‌شود که پایه‌های شخصیت آن‌ها به‌درستی شکل بگیرد، اذعان کرد: قوانین برای نوجوانان به همان اندازه کودکان مهم است. در این برهه از زمان که همه‌چیز در حال تغییر است، تعیین قوانین روشن در زندگی باعث می‌شود نوجوانان احساس امنیت بیشتری داشته باشند.

نوری با بیان اینکه بهترین سن برای آموزش مهارت‌های اصلی زندگی سنین سه تا هشت سالگی است، خاطرنشان کرد: اگر در این فاصله سنی یک سری آموزش‌ها به کودک دهیم می‌توانیم مطمئن باشیم که زندگی فردی، اجتماعی سالمی درپیش خواهند داشت.

وی با بیان اینکه معمولاً کودکانی که قوانین را رعایت نمی‌کنند هنگام ورود به مدارس با مشکل و چالش‌های جدی مواجه می‌شوند، تصریح کرد: به‌دلیل آنکه فضای مدرسه و حضور در آن نیاز به قانون‌مندی دارد کودکی که قانون‌گریزی است هنگام ورود به مدرسه با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.

این روان‌شناس بالینی ضمن اشاره به قانون‌گریزی کودکان در مدارس گفت: در این راستا می‌توان عدم انجام تکالیف، بی‌نظمی در رفت و آمد، بی‌توجهی به قوانین پوشش و غیره اشاره کرد.

نوری با بیان اینکه یکی از الزامات زندگی اجتماعی آن است که فرد قوانین و ارزش‌های اجتماعی را رعایت کند، تصریح کرد: رعایت نکردن قوانین اجتماعی علاوه بر بروز ناهنجاری در جامعه نوعی اختلال روانی و شخصیتی محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه یکی از علائم مهم اختلال روانی ضد اجتماعی این است که فرد علاقه ندارد قوانین را رعایت کند، اذعان کرد: رعایت قوانین لازمه حضور در جامعه است و در اجتماع بودن، سبب پیشرفت سلامت فکری و روانی جوامع خواهد شد.

حال با توجه به آنچه گفته شد فرزندان ما آنچه را که می‌بینند یاد می‌گیرند، نه آنچه را که می‌شنوند. بنابراین به جای نصیحت و باید و نباید‌های تحکم‌آمیز تربیتی باید خود الگوی تربیتی فرزندانمان باشیم. بهترین شیوه و مؤثرترین راه تربیت فرزندان و نخستین مرحله تربیت، شروع از خود است.

کودکان باید به طور کامل با حد و حدود و خط قرمزها آشنا باشند و به‌وضوح بدانند چه کارهایی پذیرفته و کدام یک غیر قابل قبول هستند. با تعیین حد و حدود برای فرزندتان مشخص کنید، از وی چه انتظاری دارید و محدوده آزادی عمل او تا کجاست.

حفظ حد و حدود و خط قرمزها با رعایت نظم امکان‌پذیر می‌شود. نظم یعنی نظارتی قاطعانه و عادلانه. برای برقراری نظم راه‌های متفاوتی مانند قاطعیت در صحبت کردن یا هشداری ساده با حرکت انگشت سبابه وجود دارد، اما نکته پراهمیت این است که هرگز نباید نظم را با استفاده از خشونت و تنبیه برقرار کنید. با فرزندانتان راجع به خواسته‌هایتان صحبت کنید اما از ارائه توضیح اضافه، استدلال و پیچیده کردن موضوع بپرهیزید و فقط نکته اصلی را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان کنید. به خاطر بسپارید؛ توضیح‌های خود را متناسب با سن فرزندتان بیان کنید و از آن‌ها سؤال کنید آیا متوجه شده که چرا چنین انتظاری از او دارید یا خیر، تا این که به تدریج نظم مورد نظر شما را بپذیرد.