یک روان‌شناس اجتماعی مطرح کرد:

انجام کار گروهی زمینه‌ساز موفقیت فرزندان در زندگی زناشویی می‌شود

تعامل و همکاری با همسالان از اوایل زندگی آغاز می‌شود و کمک به کودک شما در درک ارزش و آموزش کار گروهی با دیگران، کلید تشویق همکاری در فعالیت‌های گروهی آینده است. مطالعات نشان داده خانواده‌هایی که باهم بازی می‌کنند، همکاری و حمایت بیشتری از هم دارند و مهارت‌های ارتباطی بهتری با یکدیگر دارند. شما می‌توانید با اختصاص دادن زمانی برای بازی با کودکتان، در مورد اهمیت همکاری به کودک خود آموزش دهیکمک به فرزندتان در زمینه کارهای مربوط به خواهر و برادر کوچک‌تر یا کارهای روزمره خانگی به شما کمک می‌کند راهی طبیعی و واقعی برای نشان دادن مزایای همکاری به وی نشان دهید. هنگامی‌که این فعالیت‌ها را انجام می‌دهید، از فرزندتان سؤالاتی با شروع «چه می‌شود اگر…» بپرسید که باعث می‌شود آن‌ها درباره اهمیت کار گروهی فکر کنند.

در همین راستا با موضوع آموزش مهارت مشارکت به کودکان با یکی از کارشناسان این حوزه به گفت‌وگو نشسته که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

علیرضا شریفی یزدی با بیان اینکه نخستین گام آموزش مشارکت به فرزندان این است که ابتدا والدین کارهای منزل را با مشارکت یکدیگر انجام دهند، اذعان کرد: بسیاری از والدین به‌دلیل اضطرابی که دارند اجازه فعالیت و کارهای روزمره را به فرزندان خود نمی‌دهند.

وی با بیان اینکه برخی از والدین وظایف و کارهای فرزندانش را برای آنکه بی‌نقص باشد خودشان انجام می‌دهند، تصریح کرد: در ابتدا لازم است که روحیه مشارکت‌پذیری را در والدین افزایش دهیم و سپس از فرزندان بخواهیم که مشارکت‌پذیر باشند.

وی با بیان اینکه کودک بیشتر از آنکه بشنود می‌بیند، ابراز کرد: والدین الگوهای فرزندان هستند و لازم است با عمل خود بسیاری از مهارت‌های زندگی ازجمله انجام گروهی کارها را به فرزندانشان بیاموزند.

این روان‌شناس اجتماعی با بیان اینکه نخستین اصل کار گروهی برقراری ارتباط است و اولین کسانی که کودک با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند اعضای خانواده هستند؛ برای اینکه فرزندتان را به فعالیت در گروه ترغیب کنید، باید خودتان الگوی او باشید، عنوان کرد: زمانی که او مشاهده می‌کند والدینش با پدر، مادر و خواهر و بردار خود رفتار مشارکت‌آمیز دارد آن را یاد می‌گیرد.

شریفی یزدی ضمن اشاره به اهمیت بازی‌های مشارکت‌آمیز در یادگیری مهارت انجام کارگروهی، تصریح کرد: امروزه خانواده‌ها به‌دلایل درگیری کاری و بی‌حوصلگی یک تبلت یا گوشی تلفن همراه در اختیار فرزند قرار داده و او را به حال خود رها می‌کنند.

وی با بیان اینکه انجام برخی از بازی‌ها به‌صورت انفرادی امکان‌پذیر نیست، مطرح کرد: کودک با انجام بازی‌های گروهی مهارت مشارکتی انجام دادن کارها و تعامل با گروه را یاد می‌گیرد در این راستا می‌توان از کودکان دیگر و یا خودمان به‌عنوان هم‌بازی بهره ببریم.

فعال حوزه روان‌شناسی با بیان اینکه تاحد امکان والدین باید فرزند خود را در 36 ماه نخست زندگی به مهد کودک نفرستند، عنوان کرد: حضور مادر و فرزند در این زمان در خانه‌های بازی می‌تواند کمک شایانی به یادگیری این مهارت به والدین کند.

شریفی یزدی با بیان اینکه مهد کودک‌ها می‌توانند با بازی‌های مشارکتی این مهارت را به کودکان یاد دهند، اذعان کرد: انجام بازی‌های گروهی در پارک‌ها می‌تواند زمینه‌ساز رشد این مهارت در کودکان شود.

وی با بیان اینکه نحوه تدریس در کلاس درس نقش بسزایی بر یادگیری این مهارت دارد، یادآور شد: متأسفانه نظام آموزش و پرورش ما یک نظام متکلم وحده و تک‌بعدی است، حتی اگر دانش‌آموزان در کلاس سؤالی داشته باشند دبیر پاسخ او را نمی‌دهد و از دانش‌آموز می‌خواهد که در آخر کلاس آن را مطرح کند.

این روان‌شناس اجتماعی با بیان اینکه در دنیای امروز آموزش مشارکتی به‌عنوان بهترین و مؤثرترین شیوه آموزش شناخته شده است، خاطرنشان کرد: در این نوع آموزش دانش‌آموزان کار گروهی را یاد می‌گیرند و تکالیف خود را به صورت گروهی انجام می‌دهند که این امر تأثیر بسزایی بر یادگیری آن‌ها دارد.

شریفی یزدی با بیان اینکه فردگرایی سبب خودخواهی، خودپرستی و خودپسندی در فرد می‌شود، تصریح کرد: متأسفانه سیستم ارزیابی نظام آموزش و پرورش کشور به‌شدت مشارکت‌گریز و مبنی بر رقابت فردی است.

وی افزود: نتیجه چنین آموزشی را می‌توان در کنکور مشاهده کرد که رقابت علمی روحیه مشارکت را به‌شدت از بین می‌برد.

این روان‌شناس با بیان اینکه در جامعه‌ای که مسئولان آن مشارکت‌جو و مشارکت‌پذیر باشند کودکان نیز آن را یاد می‌گیرند، اذعان کرد: این خطر در خانواده‌های تک‌فرزند وجود دارد که شاید کار گروهی را یاد نگیرند و در آینده با مشکلات متعددی مواجه شوند.

شریفی یزدی با بیان اینکه کار گروهی مهارت‌های اساسی ارتباطی و اجتماعی، مانند گوش دادن فعال و صحبت مؤثر را آموزش می‌دهد، گفت: هنگام کار گروهی، دانش‌آموزان می‌آموزند که چگونه برای انجام نقش‌های فردی خود به رهبران و مربیانشان گوش فرا دهند.

وی در ادامه تصریح کرد: دانش‌آموزان می‌آموزند چگونه به یکدیگر گوش دهند تا به‌عنوان یک واحد منسجم عمل کنند. کار گروهی به دانش‌آموزان می‌آموزد با احترام و اعتماد به‌نفس ایده‌ها و نظرات خود را به‌طور مؤثر در یک محیط گروهی بیان کنند.

حال با توجه به آنچه گفته شد برای دانش‌آموزان مهم است که تشخیص دهند صحبت‌کردن، درک نحوه برقراری ارتباط با مخاطب است. روشی که دانش‌آموز با اعضای دیگر گروه‌ صحبت می‌کند، میزان درک و احترام او نسبت به دیگران را نشان می‌دهد. در حالی‌که کودکان اغلب کار در گروه را در مدرسه یاد می‌گیرند، می‌توانند این مهارت‌ها را در خانه نیز بیاموزند.

با یافتن زمان‌های مناسب، می‌توانید کودکان را در یادگیری مهارت‌های مهم سهیم کنید. غالباً کودکان مهارت‌های کار گروهی‌شان را با بازی با همسالانشان در محیطی بدون ساختار یاد می‌گیرند. مهم است که کودکان فرصت بازی با دوستان، خواهران و برادران خود را داشته باشند. اشتراک‌گذاری یکی از پایه‌های کار گروهی است.

کودکان غالباً با بازی با خواهر و برادر، اشتراک‌‌گذاری را می‌آموزند اما در شرایط اجتماعی دیگر نیز می‌توانند این مهارت را بیاموزند. کودکان همچنین می‌توانند همدلی را در خانه یاد بگیرند، همدلی مهارتی ا‌ست که بر اساس آن فرزندتان نه‌تنها باید مهربان باشد، بلکه باید به نیازهای دیگران نیز اهمیت دهد. مدل‌سازی این رفتارها و بحث در مورد احساسات با یکدیگر مفید است. کتاب‌های زیادی نیز برای کمک به کودکان در درک مفهوم همدلی نوشته شده است.

مهارت‌های حل تعارض نیز برای ایجاد کار گروهی بسیار مهم است. حل تعارض شامل گوش دادن به احساسات دیگران، صحبت مستقیم با دیگران و یافتن راه‌هایی برای حل مشکلات است. کودکان اغلب این مهارت‌ها را با دوستان، خواهران و برادران یاد می‌گیرند و شما می‌توانید برای ارائه الگویی برای حل این مسائل نیز قدم بردارید.

اگر کودک شما در خانه وقت تماشای فیلم یا کارتون دارد، می‌توانید روی مهارت‌هایی مانند کار گروهی و مشارکت در فیلم‌ها و نمایش‌های تلویزیونی که حاوی پیام‌های مثبت هستند، تمرکز کنید. بسیاری از نمایش‌ها با ایده‌های ترویجی مانند کار تیمی در ذهن ایجاد می‌شوند.