سپهرغرب بررسی می‌کند؛

افزایش هزینه تولید، نان منبت‌کاران را آجر کرد

ورود دستگاه سی‌ان‌سی بلای جان هنر منبت

چند سال پیش بود که شهرستان ملایر به‌عنوان «پایتخت مبل و منبت کشور» انتخاب شد و علت این انتخاب، هم برای قدمت زیاد تولید مبل و منبت در این شهرستان و هم تعداد زیاد کارگاه‌ها و میزان اشتغال بالا در این حوزه بود.

این هنر از هنرهای ظریف و مشکل است که با کاردک‌های مخصوص بر چوب کنده‌کاری می‌شود و علاوه بر منحصربه‌فردی، سبک و سیاق خاص خود را دارد. منبت یکی از صنایع‌دستی شهرستان ملایر است و اگرچه جزو هنرهای بومی این استان محسوب نمی‌شود اما حدود پنج هزار صنعتگر در این عرصه فعالیت می‌کنند.

نگاهی به هنر منبت‌کاری در استان همدان نشان می‌دهد که به دلیل وجود درختان فراوان و مساعد گردو، صنعت منبت‌کاری در شهرستان‌های تویسرکان، ملایر و نهاوند رواج دارد و در این مناطق عملیات کنده‌کاری تنها بر روی سرویس مبلمان کامل و سرویس خواب کامل صورت می‌گیرد.

در این شهرستان با چوب‌های راش، گردو، چنار، انواع مبل و منبت در سه نوع مصری، کلاسیک و مدرن و با سبک‌های گل‌درشت، گل ریز، انگلیسی، پشت بیضی، خرچنگی، متکایی، دسته چوبی، نیلوفری، سوزنی، سه‌بعدی، کلاسیک، استیل و راحتی تولید و به بازار عرضه می‌شود. البته باید به مبل و منبت‌ها، سایر مصنوعات همچون میز غذاخوری، میز مطالعه، صندلی، تخت خواب و آثار تزیینی را هم اضافه کرد.

در این خصوص هنرمندان فعال در رشته منبت‌کاری با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند که در میان آن‌ها فراهم نبودن تسهیلات برای ایجاد سیستم حمل‌ونقل و گرانی مواد اولیه تولیدات، مهم‌ترین مشکل محسوب می‌شود.

در این راستا با تنی چند از فعالان این هنر به گفت‌وگو نشسته که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

یک فعال حوزه منبت‌کار با بیان اینکه بیش از 20 سال است در حرفه مبل و منبت مشغول هستم، عنوان کرد: این یک صنعت نوپا است و در حال حاضر با مشکلات بیشماری دست و پنجه نرم می‌کند.

احد خدادادی بزرگ‌ترین مشکل این صنعت را عدم مدیریت کلان دانست و یادآور شد: با بهره‌گیری از مدیریت قوی و کارا می‌توان درآمد کلان اقتصادی از این صنعت را به‌دست آورد که بدون شک تحقق این امر به نفع استان و کشور خواهد بود.

   هیچ نظارتی بر واردات اولیه این صنعت وجود ندارد

وی با بیان اینکه متأسفانه هیچ نظارتی بر واردات اولیه این صنعت وجود ندارد، عنوان کرد: به همین دلیل تجار با قیمت بالا و کیفیت پایین مواد اولیه را به هنرمندان این حوزه عرضه می‌کنند.

این هنرمند همدانی با بیان اینکه در این صنعت بیشترین و بالاترین نرخ سود به دلالان اختصاص می‌یابد، عنوان کرد: متأسفانه هنرمندان و فعالان منبت‌کاری کم‌ترین حاشیه سود را از این صنعت به‌دست می‌آوردند.

خدادادی با بیان اینکه طی یک سال گذشته شاهد رشد روزافزون قیمت مواد اولیه به‌خصوص چوب هستیم، اذعان کرد: در سال گذشته هر متر چوب به قیمت هشت میلیون در بازار معامله می‌شداین در حالی که اکنون قیمت هر متر چوب به 24 میلیون رسیده است.

  نمی‌توانیم قیمت را مشخص کنیم

وی بیان کرد: ازآنجایی‌که قیمت‌ها به‌صورت روزانه تغییر می‌کند و افزایش می‌یابد، صنعتگران و هنرمندان قادر به قیمت‌گذاری محصولات خود نمی‌باشند.

این فعال حوزه مبل و منبت با بیان اینکه اجاره‌بهای مغازه‌ها و کارگاه‌های تولیدی نسبت به سال گذشته سه و چهار برابر شده، عنوان کرد: هزینه‌های ثابت گاز، برق و آب هم در یک سال اخیر افزایش یافته است.

خدادای اذعان کرد: قیمت یک سطل چسب در سال گذشته 600 هزار تومان بود اما در سال جاری یک میلیون و 500 هزار تومان در بازار معامله می‌شود.

وی با بیان اینکه من بیشتر در حوزه تولیدات فعال هستم و سال گذشته در نمایشگاه اکسپو شرکت نکردم، گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر با ورود بی‌رویه دستگاه‌های سی‌ ان‌سی آسیب جبران‌ناپذیری به صنعت و هنر منبت‌کاری وارد شده است.

این هنرمند همدانی با بیان اینکه هر یک دستگاه مذکور به طور معمول موجب بیکاری 100 منبت‌کار و هنرمند که با دست کار می‌کرده شده است، یادآور شد: در واقع این دستگاه کار بسیاری از واحد‌های تولیدی را به تعطیلی کشاند.

خدادادی با ابراز اینکه در واقع سرمایه‌گذاری که دستگاه را وارد کرده به‌اندازه 100 نفر سود می‌کند و این سود را بدون مالیات و نظارت به‌دست می‌آورد مطرح کرد: ورود این دستگاه سبب اختلال در بازار شده است، در واقع بیش از 100 خانواده درآمد و شغل خود را از دست دادند.

وی با بیان اینکه این دستگاه طرح را بر روی یارانه طراحی و کپی می‌کند، اظهار کرد: این امر باعث می‌شود در آینده‌ای نه‌چندان دور این هنر از بین برود.

  ملایر حرف اول را در صنعت منبت می‌زند

دیگر فعال مبل و منبت با بیان اینکه خرید مواد اولیه به‌ویژه چوب برای فعالان این عرصه طی ماه‌های اخیر دشوار شده و به‌راحتی در دسترسشان نیست گفت: اغلب چوب موجود در بازار قاچاق است.

وی با بیان اینکه در چند ماه اخیر مخارج مواد اولیه، حقوق کارگران و برخی از هزینه‌های ثابت چندین برابر شده، یادآور شد: افزایش حقوق کارگران مصوبه وزارت کار، سایر هزینه‌ها را تحت تأثیر خود قرار داده و سبب افزایش 100 درصدی آن‌ها شده است.

این هنرمند با بیان اینکه شهرستان ملایر حرف اول را در حوزه هنر منبت می‌زند اما بااین‌حال حرفی برای گفتن در نمایشگاه‌های بین اللملی ندارد، عنوان کرد: وجود برخی از قوانین دست و پاگیر، صدور مجوز محدود خروج برخی محصولات و غیره سبب می‌شود که ایران نتواند با دست پر در نمایشگاه‌های مختلف حاضر شود.

وی با بیان اینکه سهولت در پرداخت تسهیلات از دیگر ضرورت‌هایی است که می‌بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد اظهار کرد: سال گذشته شاهد ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت به تنی چند از فعالان این عرصه بودیم بنابراین امید می‌رود این روند طی سال جاری نیز ادامه پیدا کند.

وی گفت: در سال‌های اخیر مسئولان شهرستان و نمایندگان در این بخش نگاه مثبتی داشته اما هنوز برای معرفی مبل و منبت ملایر و شناخت آن در کشور راه زیادی وجود دارد.

این هنرمند همدانی ایجاد یک نمایشگاه دائمی و عرضه محصولات به‌صورت مستقیم را ضرورتی برای مبل و منبت ملایر برشمرد و بر ایجاد این نمایشگاه تأکید کرد.

وی یادآور شد: اگر نمایشگاه مبل و منبت در ملایر ایجاد شود علاوه بر حمایت مالی از هنرمندان این رشته دست واسطه‌ها نیز کوتاه شده و سودی که در این زمینه عاید واسطه می‌شود عاید هنرمندان این رشته در شهرستان خواهد شد.

دیگر فعال منبت‌کاری با بیان اینکه در حال حاضر با توجه به تورم و وضعیت بد اقتصادی تقاضا برای محصولات به‌شدت کاهش یافته است، افزود: ازآنجایی‌که مبل جز کالاهای لوکس محسوب می‌شود مردم همانند سابق از این صنعت استقبال نمی‌کنند.

   انتظار حمایت بیشتری از مسئولان داریم

عبدالملکی با بیان اینکه گرانی مواد اولیه تأثیر بسزایی بر عرضه محصولات گذاشته، عنوان کرد: در این راستا عرضه محصولات نسبت به سال‌های گذشته به طور چشم‌گیری کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر با افزایش 30 الی 40 درصدی هزینه رنگ مواجه هستیم، عنوان کرد: در این راستا قیمت چوب بیش از 60 درصد افزایش یافته است.

این هنرمند همدانی با بیان اینکه از کشور عراق بیشترین متقاضی را داریم، عنوان کرد: محصولات ما از کیفیت بسیار بالایی برخوردار نیست که بتوانیم محصولات خود را به سایر کشورها صادر کنیم.

عبدالملکی با بیان اینکه هیچ دفتر و نمایندگی در کشور عراق وجود ندارد که بتوانیم محصولات خود را عرضه کنیم، اذعان کرد: این امر سبب شده تا دلالان به‌جای فعالان محصولات را به‌فروش برسانند.

وی با بیان اینکه هزینه‌های اجاره‌بهای فروشگاه‌ها و کارگاه‌های تولیدی نسبت به گذشته افزایش یافته است، یادآور شد: چندین برابر شدن هزینه اجاره سبب شد که برخی فعالان کار خود را تغییر دهند.

این هنرمند همدانی با بیان اینکه این صنعت سبب اشتغال تعداد زیادی از جوانان شده است، ابراز کرد: فعالان این صنعت انتظار دارند که مسئولان حمایت بیشتری داشته باشند.

حال با توجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد صنعت مبل و منبت در حال حاضر با مشکلات بیشماری دست‌وپنجه نرم می‌کند به‌گونه‌ای که چالش‌ها و ورود دستگاه سی‌ان‌سی سبب شده که بسیاری از هنرمندان این رشته کار خود را از دست دهند و اگر وضع به این منوال پیش برود باید دیر یا زود فاتحه این هنر را در همدان بخوانیم بنابراین لازم است مسئولان با حمایت از منبت‌کاران، اعطای تسهیلات به آنان، نظارت به کار آن‌ها و از بین بردن موانع صادرات تلاش کنند این هنر به روزهای شکوفایی خود برگردد و به بار دیگر شاهد رقص گل‌ها بر چوب‌های زیبا باشیم.